In De Grafiek van de Maand bespreken afwisselend Jeroen Blokland, Léon Cornelissen en Peter van der Welle van Robeco een grafiek. Het onderwerp kan van alles zijn, zolang het met beleggen of financiën te maken heeft. Vandaag de zevende Grafiek van de Maand.
Het vertrouwen van Amerikaanse consumenten steeg in oktober voor de vierde achtereenvolgende maand, en is inmiddels opgelopen tot het hoogste niveau in 18 jaar. En hoewel dat zeker een indrukwekkende mijlpaal is, komt de scherpe toename van het consumentenvertrouwen niet als een verrassing.
Veel seinen staan op groen, waardoor de Amerikaanse consument ook de komende kwartalen een belangrijke motor blijft achter de economische groei.
Blakend vertrouwen
Verschillende factoren dragen bij aan het blakende vertrouwen onder Amerikaanse consumenten. Eén van de belangrijkste is de arbeidsmarkt. Het werkloosheidspercentage is gedaald tot 3,7%, het laagste niveau sinds 1969.
De meest recente arbeidsmarktcijfers onderstrepen bovendien dat de Amerikaanse economie stug door gaat met het creëren van banen. In oktober kwamen er nog eens 250.000 banen bij, meer dan verwacht. Het is inmiddels acht jaar (!) geleden dat er voor het laatst per saldo banen verloren gingen in een kalendermaand.
Gezonde huishoudbalansen
Sinds een paar maanden wordt de banencreatie vergezeld van sneller stijgende lonen. Na een paar jaar rond de 2,5% te hebben gehangen, groeiden de lonen (hier weergegeven als de average hourly earnings) in september voor het eerst in ruim tien jaar weer met meer dan 3%.
Minstens net zo belangrijk is dat, met een inflatie van 2,3%, nu ook de reële lonen stijgen. Amerikaanse consumenten zien hun koopkracht dus ook echt toenemen.
Het is precies die combinatie van het groeiende aantal Amerikanen met een baan en de hogere lonen die zij voor hun werk ontvangen, die een stevig fundament onder de economie legt.
Onder normale omstandigheden blijft de Amerikaanse consument, die zo’n 70% van het Amerikaanse BBP vertegenwoordigt, wel consumeren. Ook omdat de balans van huishoudens er, in tegenstelling tot eerdere periodes, behoorlijk gezond uitziet.
Positieve ontwikkeling
Bovenstaande grafiek laat de schulden van Amerikaanse huishoudens zien als percentage van het bbp. Hieruit valt af te lezen dat waar de schulden vanaf het begin van dit millennium veel harder begonnen te stijgen dan de langetermijntrend (wat uiteindelijk via een financiële omweg leidde tot het uitbreken van de financiële crisis), de schulden in de afgelopen tien jaar in rap tempo zijn afgenomen.
Je kunt je afvragen of een stijgende langetermijntrend in het percentage schuld acceptabel is, maar hierbij dient in acht te worden genomen dat ook de bezittingen van huishoudens flink zijn gestegen. Dit komt vooral door een sterke stijging van de huizenprijzen en de aandelenmarkten in de laatste jaren. Maar dan nog, een flink dalende trend in de schuld van huishoudens is altijd een positieve ontwikkeling.
Addertjes onder het gras?
Zijn er dan geen risico’s? Uiteraard wel. Met name een snel oplopende rente kan de bestedingsdrang van Amerikaanse consumenten dempen. De 30-jaars hypotheekrente staat inmiddels in de buurt van de 5%, en de hypotheeklasten nemen toe.
Toch zijn de huidige hypotheekrentes, net als vele andere renteniveaus, historisch gezien nog laag. In het verlengde hiervan kan een inzakkende huizenmarkt de consumentenbestedingen drukken. Maar momenteel zijn de fundamenten van de Amerikaanse huizenmarkt gewoon goed.
Confident consumer als motor economie
Nee, de risico’s komen meer vanuit andere hoeken. Zo hebben bedrijven, in tegenstelling tot consumenten, wel veel meer schulden opgebouwd en kan een escalatie van de handelsoorlog tussen China en de VS het sentiment onder druk zetten. Voorlopig blijft de confident consumer echter een belangrijke motor voor de Amerikaanse groei.
Heeft u een onderwerpsuggestie voor de volgende Grafiek van de maand? Ideeën zijn altijd welkom! Laat het ons weten via redactie@belegger.nl.
Jeroen Blokland is sinds 2009 portefeuillemanager binnen het Robeco Global Allocation-team. Hij is fondsmanager van de Robeco ONE and Multi Asset fondsen.