In De Grafiek van de Maand bespreken afwisselend Jeroen Blokland, Léon Cornelissen en Peter van der Welle van Robeco een grafiek. Het onderwerp kan van alles zijn, zolang het met beleggen of financiën te maken heeft.
“Falen in de voorbereiding is voorbereiden op falen”, zo sprak voorzitter Williams van de New York Federal Reserve onlangs. Maar in een wereld waarin sommige centrale banken in hun monetaire beleid al bijna de ondergrens van de effectieve rente hebben bereikt, staat een perfecte voorbereiding niet meer garant voor succes.
Ook de centrale bankiers zelf laten steeds vaker horen dat zij niet almachtig zijn.
Grenzen monetair beleid
De persconferentie van de ECB van vorige maand was zo'n moment, toen Draghi wees op de grenzen van het monetaire beleid. “We moeten onszelf in ieder geval de vraag stellen of al deze instrumenten altijd zullen blijven werken. Een heel terechte vraag, lijkt mij.”
Fiscaal beleid
Nu de Duitse Bundesbank deze week met de waarschuwing kwam dat Duitsland het risico loopt in de tweede helft van het jaar in een recessie te belanden, is de zoektocht naar meer beleidsruimte weer in volle gang.
In Duitsland is daarvoor één duidelijke kandidaat: fiscaal beleid. Uit de grafiek van deze maand blijkt dat de Duitse regering in de afgelopen jaren steeds een royaal begrotingsoverschot had. Misschien hebben ze daar te veel aan vastgehouden.
Zwarte nul
De Duitse overtuiging dat je je balans minimaal op de ‘Schwarze Null’ moet houden, wordt steeds meer in twijfel getrokken. Ditmaal in Duitsland zelf, waar Minister van Financiën Scholz deze week zei dat Duitsland fiscaal sterk genoeg is om met kracht te reageren op een economische crisis. In dat scenario ligt een fiscaal pakket van 50 miljard euro klaar voor de Duitse economie.
Nu de open economie en het productieapparaat getroffen zijn door het afnemende wereldwijde handelsvolume, zouden investeringen in infrastructuur en Duitse Green Deals de haperende binnenlandse groeimachine zeker op gang kunnen helpen.
Alleen strekoefeningen
Maar tot dusver doet Duitsland alleen nog maar strekoefeningen. Je stapt niet zomaar af van jarenlange principes.
En zo te horen aan de voorwaarde dat de fiscale ruimte alleen wordt gebruikt als er sprake is van een diepe recessie, lijken de Duitse beleidsmakers nog niet te willen capituleren.
Spierbundels beter nu gebruiken
Dat is wel iets om je zorgen over te maken. Duitsland kan zijn fiscale spierbundels beter gebruiken nu het recessierisico op de loer ligt en niet om een recessie achteraf te bestrijden. Economie is een en al ironie. Dat heeft het verleden wel bewezen.
Daarom kon de veiligheid, die Duitsland vandaag denkt te vinden in de ‘Schwarze Null’, morgen wel eens het omgekeerde teweegbrengen.
Peter van der Welle is sinds 2012 beleggingsstrateeg bij Robeco Investment Solutions. Hiervoor was hij werkzaam bij MN, het CBS en de NIBC. Van der Welle is econoom en gespecialiseerd in statistiek, multi-asset allocatie en monetaire economie. Hij studeerde algemene economie aan de Universiteit van Tilburg. Meer informatie over Van der Welle treft u hier.