Blijft Donald Trump in het zadel of wordt het toch een Democraat in november? Dat is de vraag die niet alleen de politiek bezighoudt, maar ook de wereldwijde beurzen in zijn greep heeft.
Volgens Sandra Phlippen, de nieuwe hoofdeconoom van ABN Amro, zetten de presidentsverkiezingen in de VS de wereldeconomie op scherp.
'3 november wordt ijkpunt'
In een vooruitblik op 2020 voorspelt ze dat de vertraging van de wereldeconomie in de eerste helft van het jaar ten einde zal komen, gevolgd door een matige groei in de tweede helft.
Volgens Phlippen worden de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 3 november het belangrijkste ijkpunt: de uitslag hiervan wordt een cruciale factor voor de meeste andere problemen en risico’s die de bank voor de komende jaren voorziet. Ze ziet vijf belangrijke effecten van de Amerikaanse presidentsverkiezingen op de economie:
1. Internationale orde hersteld of ontmanteld
Mocht een van de Democratische presidentskandidaten de zittende president verslaan, dan wordt de liberale internationale orde van de afgelopen drie decennia wellicht hersteld. Maar als Trump in het zadel blijft, zou dit een verdere ontmanteling van ons multilateraal systeem tot gevolg kunnen hebben, zo schrijft ABN Amro.
Trump heeft immers in de afgelopen drie jaar laten zien dat hij lak heeft aan de internationale orde en zijn instituties (de Wereldhandelsorganisatie, de Amerikaanse centrale bank, het klimaatakkoord van Parijs), en hij heeft zelfs geprobeerd ze te ondermijnen.
ABN Amro schat de kans dat Trump wordt herkozen iets hoger in dan een overwinning voor een van de Democratische presidentskandidaten. Dit komt vooral omdat de meeste zittende presidenten worden herkozen, tenzij er een recessie is. ABN Amro verwacht niet dat de economie dit jaar naar een recessie afglijdt.
2. Onzekerheid in wereldhandel
Mocht Trump aanblijven, dan zou dat leiden tot nog meer onzekerheid op het gebied van de internationale handel, ondanks het onlangs gesloten Fase-1-akkoord tussen de VS en China.
Phlippen wijst erop dat de moeilijkste punten uit het handelsconflict tussen de twee economische grootmachten - de meningsverschillen op het vlak van technologie - nog niet besproken zijn.
Mocht een Democraat zitting nemen in het Witte Huis, dan zal dat naar verwachting leiden tot een vermindering in de handelsspanningen tussen de VS en China, en zal een mogelijk handelsconflict met Europa worden afgewend.
Eventuele winst voor Elizabeth Warren of Bernie Sanders, die beide voorstander zijn van hogere belastingen en strengere regelgeving, vormt volgens ABN Amro wel een kortetermijnrisico voor de financiële markten.
3. Problemen in China
Herverkiezing van Trump zou naar alle waarschijnlijkheid de handelspanningentussen de VS en China verder opvoeren, maar dat is niet het enige probleem waarmee China momenteel te kampen heeft.
De vergrijzing in China gaat nog sneller dan in de Westerse wereld. Het is volgens Phlippen van cruciaal belang dat de Chinese regering het juiste evenwicht vindt tussen enerzijds een beheersbaar schuldniveau zonder een te sterke afkoeling van de groei en anderzijds voldoende stimulering voor de economie zonder te sterke stijging van bijvoorbeeld de huizenprijzen.
ABN Amro voorspelt voor 2020 stabilisatie van de economische groei in China, mits het handelsconflict niet escaleert.
4. ECB moet mogelijk teugels meer laten vieren
De uitslag van de Amerikaanse verkiezingen zal ook gevolgen hebben voor de Europese Centrale Bank (ECB). Herverkiezing van Trump leidt waarschijnlijk tot meer onzekerheid op handelsgebied, wat een negatieve uitwerking heeft op de economie van Europa.
In dat geval zal de ECB de teugels verder moeten laten vieren. Dringende vragen op het gebied van de (contra-)productiviteit van verdere renteverlagingen, structureel te lage inflatie en de wenselijkheid van ECB-milieubeleid moeten nog beantwoord worden.
5. Ontsporing klimaatactie
Herverkiezing van Trump zal ook grote gevolgen hebben voor het klimaat. Trump gelooft immers niet dat klimaatverandering door de mens is veroorzaakt. Mocht hij nog eens vier jaar zitting nemen in het Witte Huis, dan zal dit veel andere landen een vrijbrief geven om ook weining klimaatactie te ondernemen.
ABN Amro waarschuwt dat een uitstel van het noodzakelijke klimaatbeleid kan leiden tot een plotselinge inhaalslag, die tot economische ontwrichting kan leiden. Volgens het Europees Comité voor systeemrisico’s (European Systemic Risk Board) kan dit ‘te laat, te plotseling’-scenario grote gevolgen hebben voor het Europese financiële stelsel.
Verder wijst de bank op de trend om juridische procedures over klimaatkwesties te voeren. Zo hebben honderden niet-gouvernementele organisaties in Italië, Ierland, Duitsland en Nederland vorig jaar hun regering aangeklaagd omdat zij hun burgers niet voldoende zouden beschermen tegen klimaatverandering.
In Nederland leidde dit tot de stikstofcrisis, die de economie naar schatting een half procentpunt zal kosten.
Lees ook: 'Eerst forse dip, daarna krachtig herstel'