De spanningen in het Midden-Oosten zijn vannacht tot een nieuw kookpunt geraakt. Israël heeft grootschalige luchtaanvallen uitgevoerd op Iran, waarbij zowel nucleaire installaties als topfiguren binnen het Iraanse leger het doelwit waren. Volgens premier Netanyahu is “Operatie Rising Lion” nog maar het begin van een reeks aanvallen die meerdere dagen zullen duren.
De aanval richtte zich op strategische doelen, waaronder het ondergrondse nucleaire complex in Natanz en de top van de Iraanse Revolutionaire Garde. Daarbij kwamen twee van de machtigste militaire leiders van Iran om het leven: generaal Hossein Salami, de hoogste commandant van de Garde, en stafchef Mohammad Bagheri. Ook zouden twee prominente kernwetenschappers zijn gedood.
Israël zette tientallen gevechtsvliegtuigen in om op verschillende locaties in Iran toe te slaan. Het Israëlische leger motiveerde de aanval als een noodzakelijke stap om te voorkomen dat Iran een kernmacht wordt. De VN-atoomwaakhond IAEA bevestigt dat het complex in Natanz is geraakt, maar kan de omvang van de schade nog niet inschatten.
Iran zweert wraak
De hoogste leider van Iran, ayatollah Khamenei, reageerde fel op de aanval. In een officiële verklaring noemt hij Israël een “crimineel regime” dat een “bitter lot” tegemoet gaat. Volgens hem zijn opvolgers van de gedode leiders al aangesteld, waarmee Iran wil uitstralen dat het de controle behoudt. Maar in Teheran is duidelijk sprake van chaos en verontwaardiging. De reactie is duidelijk:
De Amerikaanse regering, onder leiding van president Trump, benadrukt dat de VS niet betrokken is bij de aanval. Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio liet weten dat Israël de Amerikanen vooraf op de hoogte heeft gesteld, maar dat het om een eenzijdige Israëlische beslissing gaat. Tijdens de aanval zou Trump zijn topministers bijeen hebben geroepen voor overleg over de mogelijke gevolgen.
Alles en iedereen stond al op scherp
De situatie rond het Iraanse atoomprogramma liep de afgelopen maanden steeds verder uit de hand. Iran verrijkt uranium op een niveau dat in theorie voldoende is voor kernwapens, terwijl het tegelijkertijd VN-regels aan zijn laars lapt. De IAEA tikte Iran gisteren nog op de vingers, waarop Teheran prompt aankondigde een nieuwe atoominstallatie te openen.
Voor Israël is een nucleair Iran een absolute rode lijn. Analisten waarschuwden al langer dat een militaire actie op handen was. Die waarschuwing is nu werkelijkheid geworden. Het Israëlische luchtruim is inmiddels gesloten en het leger is in hoogste staat van paraatheid voor een mogelijke vergeldingsaanval.
De Amerikaanse oliefuture koerste vannacht maar liefst 10% hoger naar 74,84 dollar per vat, terwijl goud op het punt staat zijn hoogste stand ooit aan te scherpen.
Youri van Heumen is
(eind)redacteur. De informatie in dit artikel is niet bedoeld
als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde
beleggingen.