Wat hebben het aan de Amsterdamse beurs genoteerde Heineken, HAL Trust en Lucas Bols met elkaar gemeen? Op het eerste gezicht bar weinig natuurlijk. Maar, waarom kunnen ze ook nog eens vergeleken worden met Nike en Wal-Mart en waarom passen Roche en Oracle eveneens in dit rijtje? De grootste gemeenschappelijke deler is dat het van huis uit allemaal familiebedrijven zijn.
Beter presteren
Familiebedrijven blijken door de jaren heen succesvol te zijn. Dat is terug te zien aan de beurskoersen van de aandelen van deze ondernemingen. Diverse onderzoeken tonen aan dat aandelen van familiebedrijven beter presteren dan aandelen van ondernemingen zonder sterke familieachtergrond. Credit Suisse heeft wereldwijd gekeken naar familiebedrijven.
Daarbij heeft Credit Suisse een selectie aangebracht door alleen te kijken naar beursgenoteerde ondernemingen met een marktkapitalisatie van minimaal één miljard dollar. Er moet bovendien minimaal een vertegenwoordiger van de familie met een stemrecht van op z’n minst 20% actief zijn in het management of in de raad van bestuur van ditzelfde bedrijf. Ook andere instellingen als The New York Times, UBS en KBC hebben dergelijke onderzoeken uitgevoerd. Maar hoe kan het toch dat familiebedrijven beter presteren dan hun niet familiegerelateerde soortgenoten?
In de periode van 2005 tot en met 2015 zijn beursgenoteerde mid-cap familiebedrijven wereldwijd met 345% in waarde gestegen terwijl de wereldwijde mid-cap index over dezelfde periode met ‘slechts’ 72% hoger staat. ‘Slechts’ is natuurlijk een relatief begrip, zeker als je ’t vergelijkt met de rente op een spaarrekening, want een dergelijke waard toename is natuurlijk prima. Ook in Europa is de waardegroei van de familiebedrijven opmerkelijk te noemen. De winst van deze bedrijven ligt tegenwoordig zo’n 25% hoger dan tijdens de crisis van 2008.
Oog voor lange termijn
Tijdens de crisis van 2008 hadden aandelenbeleggers het niet eenvoudig. Een koersdaling van 50% was niet zeldzaam. Wal-Mart wist in die periode in de eerste tien maanden van 2008 echter een plus van bijna 20% te realiseren. Je zou natuurlijk kunnen stellen dat Wal-Mart in de juiste sector actief was en dat mensen ondanks een crisis niet snel zullen bezuinigen op boodschappen. Maar er is meer. Wal-Mart had blijkbaar ook een sterke strategie die niet alleen succesvol was, maar nog steeds is. Het is een goed voorbeeld waaruit blijkt dat familiebedrijven vaak meer oog hebben voor de lange termijn in plaats van uit te zijn op kortetermijnwinst.
De onderneming gaat er prat op de goedkoopste te zijn en biedt een app die real-time prijzen vergelijkt met die van de concurrent. Daarnaast grossiert men in goede couponaanbiedingen terwijl tevens de kortingscoupons van de concurrent worden geaccepteerd. Sterker nog, wanneer de kortingscode meer waard is dan het product ontvangt de klant de overwaarde in cash terug. De Wal-Mart cadeaubon kan tevens ingeleverd worden bij bepaalde tankstations waar klanten ook nog eens extra korting ontvangen als zij betalen met diezelfde Wal-Mart bon. Juist in tijden van crisis is dit een slimme manier van klantenbinding. En, waar iedereen bang lijkt te zijn voor Amazon, gaat Wal-Mart op het gebied van e-commerce doelbewust de concurrentie aan en groeit op dat gebied als kool.
Organische groei en weinig vreemd vermogen
De successen van familiebedrijven komen niet zomaar uit de lucht vallen. De eerdergenoemde onderzoeken tonen namelijk aan dat een doordachte langetermijnvisie die door aandeelhouders wordt gedeeld de sleutel is. De nadruk ligt daarbij vaak op organische groei door het herinvesteren van de gegenereerde cashflow en een sterke focus op de corebusiness. Tevens hebben familiebedrijven vaak relatief weinig vreemd vermogen op de balans. Dit pakt in tijden van crisis vaak (extra) gunstig uit.
Emoties en familievetes
Nadelen zijn er natuurlijk ook. Eén daarvan is dat het binnen een familiebedrijf vaak meer persoonsgebonden is. Er zijn voldoende voorbeelden waar een familievete voor een hoop ellende heeft gezorgd. En wat te denken van emotie waardoor verkeerde beslissingen worden genomen. Aan de andere kant, op het moment dat er onrust ontstaat zullen de aandeelhouders van een familiebedrijf eerder alles uit de kast halen om de rust te herstellen. Het gaat immers om het familiekapitaal.
Met het oog op de toekomst zullen er eerder veranderingen in de strategie worden doorgevoerd die nodig zijn om op de lange(re) termijn te overleven en te groeien. Dat is iets anders dan wanneer een ingehuurde manager een deel van zijn beloning krijgt uitgekeerd in opties of aandelen van de desbetreffende onderneming en er verhoudingsgewijs voor z’n eigen korte termijn gewin is. Juist met die duidelijke focus op de lange termijn maakt een goed geleid familiebedrijf het verschil. Zit het dan toch in de genen?
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.