Heeft de wereldeconomie de top bereikt? Jim O'Neill, voormalig voorzitter van Goldman Sachs Asset Management en voorheen Brits onderminister van Financiën, denkt van wel.
De Brit, voorzitter van de internationale denktank Chatham House in Londen, schrijft in dit artikel op Project Syndicate dat veel landen in het afgelopen decennium niet al hun mogelijkheden hebben benut. Daarvoor zullen ze in de komende tien jaar, gezien de snelle opkomst van landen als China, de prijs betalen.
De wereldeconomie groeide van 2010 tot en met 2019 met ongeveer 3,5% per jaar, wat vergelijkbaar is met het groeipercentage voor de jaren 2000.
Dat percentage ligt hoger dan de groei van 3,3% in de jaren 1980 en 1990. Die iets betere prestaties in de afgelopen twee decennia zijn grotendeels te danken aan de groei in China, en ook in India.
Gemiste kansen
Volgens O’Neill had de wereldeconomie, gegeven het grote aantal werknemers en de productiviteit, met meer dan 4% moeten groeien. De jaren 2010 hadden zelfs het sterkste decennium van de eerste helft van deze eeuw kunnen zijn. Maar zo is het niet gegaan.
Zo kende de Europese Unie een periode van zwakke groei en namen de economieën van Brazilië en Rusland veel minder in omvang toe dan in het voorgaande decennium.
De vooruitzichten voor de komende decennia zijn niet zo goed. De groei van de beroepsbevolking in China is aan het pieken, terwijl de bevolking van Japan, Duitsland, Italië en andere belangrijke landen veroudert en afneemt.
Grijs Europa
Er zal volgens O’Neill veel afhangen van regeringsbeleid. Gezien de vergrijzing in de EU zou er een aanzienlijke verhoging van de productiviteit nodig zijn om de groei van het Bruto Binnenlands Product (bbp) te stimuleren.
Meer expansief fiscaal beleid in veel landen - waaronder mogelijk Duitsland - zou dit jaar en misschien tot 2021 een tijdelijke versnelling kunnen opleveren. Maar volgens O’Neill is het nog maar de vraag of Europa echt bereid is tot het doorvoeren van structurele hervormingen.
Rusland en Brazilië
De enige manier waarop Brazilië en Rusland hun tegenvallende groeicijfers kunnen opvijzelen, is door een nieuwe boom in de grondstofprijzen, en een verbetering van de productiviteit.
Maar beide landen staan niet bepaald bekend om hun hervormingsgezindheid.
China
O’Neill verwacht een verdere vertraging van de Chinese economie, vooral onder invloed van de toenemende vergrijzing in het land.
Gezien de Chinese investeringen in technologie en de verschuiving naar meer binnenlandse consumptie, zou de productiviteit zeker kunnen verbeteren. Maar het valt nog te bezien of dat genoeg zal zijn om de andere uitdagingen waar China voor staat te overwinnen.
Groot-Brittannië
Het Verenigd Koninkrijk zou op zijn beurt dit decennium een sterkere groei kunnen realiseren, maar die zou ook kunnen vertragen, afhankelijk van de afloop van de Brexit. In elk geval is de invloed van het land op het mondiale bbp waarschijnlijk beperkt.
Verenigde Staten
O’Neill verwacht dat het jaarlijkse groeipotentieel voor de Verenigde Staten rond de 2% zal liggen. Zonder meer fiscale stimulansen en voortzetting van het huidige verruimende monetaire beleid zal het voor de VS echter moeilijk zijn om dit te overtreffen.
Mocht de Amerikaanse economie in de komende maanden of jaren een recessie ervaren, dan zouden de VS een nog kleinere kans hebben om hun groeipotentieel voor de jaren 2020 te bereiken.
India
Hoewel kleinere economieën als Indonesië (en misschien Mexico en Turkije) een enorm groeipotentieel hebben, zal India volgens O’Neill tijdens de jaren 2020 de grote voorloper op economisch gebied zijn, vooral vanwege de jonge bevolking.
Mits de Indiase regering de juiste mix van groeibevorderende hervormingen zou doorvoeren, zou het land met gemak een jaarlijkse groei van 8-10% kunnen realiseren. En omdat India al bijna de op vier na grootste economie ter wereld is, zou dat een aanzienlijke invloed hebben op de wereldwijde bbp-groei.
Helaas lijkt het er niet op dat de huidige Indiase regering erg hervormingsgezind is. Integendeel, er is volgens O’Neill een slopende nieuwe cultuuroorlog in gang gezet.
Afrika
Blijft over Afrika. Momenteel is geen enkele Afrikaanse economie groot genoeg om het mondiale bbp te beïnvloeden. Maar als regio is het bbp van Afrika vergelijkbaar met dat van India, wat betekent dat als genoeg van de grote economieën op het continent een sterke groei kunnen realiseren, de effecten breder voelbaar zullen zijn.
De opkomst van Afrika is volgens O’Neill zowel wenselijk als onvermijdelijk. Of het continent de wereldwijde bbp-groei kan stimuleren, zal een belangrijke vraag zijn voor het komende decennium.
Lees ook: Waarom beleggers investeren in grensmarkten