De daling op de beurs van de afgelopen weken zal de geschiedenis ingaan als de kortste, maar ook de krachtigste ooit. Zeker, in het verleden zijn beurzen meer gedaald dan de afgelopen tijd. Nog nooit vond er echter zo’n hevige koersval plaats in zo’n korte tijd.
Zo had de S&P 500-index maar 16 handelsdagen nodig om van zijn all time high in een officiële bearmarkt te belanden. Een markt wordt een bearmarkt zodra de daling vanaf het hoogste punt minstens 20% bedraagt. De huidige crash verloopt sneller dan de daling na het faillissement van Lehman Brothers in 2008.
Zwarte coronazwaan
Het geeft eens te meer de verwoestende werking op de beurzen van de zwarte coronazwaan weer. Want analisten, beleggers en economen hadden begin dit jaar op werkelijk van alles gerekend maar niet op een onbekend virus dat de hele wereld op zijn grondvesten zou doen schudden.
Hoe onverwachter de gebeurtenis, hoe groter de schok blijkt maar weer. Op bekende feiten kun je je immers instellen, op totale verrassingen niet. Na zo’n enorme klap zijn er enerzijds beleggers die de handdoek in de ring gooien en het voortaan liever houden bij een weinig lucratieve spaarrekening. Anderzijds zijn er opvallend veel beleggers naarstig op zoek naar een bodem. De historie heeft hen immers geleerd dat er in de jaren nadien op de beurs mooie rendementen te realiseren zijn.
Beleggers zijn gewaarschuwd
Bij deze zoektocht naar de uiteindelijke bodem zijn beleggers echter gewaarschuwd. Het gezegde luidt niet voor niets dat de laatste verkoper het eerst weet waar de bodem ligt. Enig onderzoek naar soortgelijke crashes leert ons dat beursdalingen de neiging hebben volgens een soortgelijk scenario te verlopen.
De meest beruchte beurscrashes; 1929, 2000 en 2008, kenden in eerste instantie een korte maar zeer hevige daling waarna de index vervolgens in een bearmarkt belandde. Juist zo’n bearmarkt kan beleggers nogal eens onaangenaam verrassen.
De meest beruchte crash ooit
In de meest beruchte crash ooit, die van 1929, zakte de S&P 500-index in twee maanden tijd met 45%. Daarna volgde een herstel van een half jaar waarin de helft van dit verlies weer werd goedgemaakt. Was het tijd voor een groene vlag? Zeker niet, want de index zou de dalende lijn voortzetten om pas in het voorjaar van 1932 tot stilstand te komen, bijna 90% lager dan de top van 1929!
De internetbubbel van 2000 kwam een jaar later, maart 2001, voor het eerst tot stilstand, op dat moment 28% lager. Er volgde een herstel maar de terroristische aanslagen in september van dat jaar gooiden roet in het eten. Een nieuwe bodem werd gezet 37% lager. Weer volgde een herstel.
Het kon echter niet voorkomen dat pas in oktober 2002 een bodem werd bereikt, 50% lager dan de all time high uit maart 2000. Na weer een mislukte opleving zou de beurs pas vanaf maart 2003 aan zijn definitieve opmars richting een nieuwe all time high inzetten.
In de herfst van 2008 had de index slechts twee maanden nodig om bijna te halveren. Vanaf de all time high in oktober 2007 daalde de index 52%. Maar van een definitieve bodem bleek nog geen sprake. De index veerde eerst 24% op, om vervolgens naar nieuwe diepten af te zakken. De bodem werd pas gezet in maart 2009 met een stand van 676 punten in de S&P.
Psychologisch verklaarbaar
Natuurlijk, het is niet gezegd dat een dergelijk scenario ook dit keer opgeld doet. Maar de kans lijkt reëel dat het verloop enige gelijkenis zal vertonen. Psychologisch is dat goed verklaarbaar. Na een eerste doodklap stappen beleggers weer in omdat ze aandelen tegen aanmerkelijk lagere koersen kunnen kopen. Door de korte duur van de daling zitten de oude topkoersen immers nog in hun hoofd.
Na een herstel van enige maanden blijkt het economisch herstel nog niet zo voortvarend te verlopen. Beleggers verkopen teleurgesteld hun aandelen. Een nieuwe daling zet in. Dit proces kan zich nog enige keren herhalen. Beleggers worden iedere keer op het verkeerde been gezet. De beer kan gemeen zijn.
Beer uitgeraasd
Op zeker moment hebben beleggers elk geloof in een herstel hebben verloren. De verkopers zijn uitgeraasd, de beer ook. De lente breekt aan, vreemd genoeg gebeurt dit altijd in het vroege voorjaar, en de stier komt plots tevoorschijn.
Vaak duurt het dan nog even, de afgelopen rally zelfs vele jaren, voor beleggers in de gaten hebben dat de markt weer opwaarts gericht is. Zij die dat het eerst door hebben, realiseren de mooiste rendementen.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.