De economische en psychologische gevolgen van de coronapandemie kunnen nog jarenlang op de Amerikaanse economie wegen, vooral als heropeneningen worden teruggedraaid omdat het aantal besmettingen weer toeneemt.
Dat stelt Robert Shiller, Winnaar van de Nobelprijs voor economie, in een interview met CNBC. Volgens hem volgen de aandelenmarkten niet altijd de economische activiteit. Dat is zeker het geval tijdens de huidige crisis.
Tweede fase
Zo hebben de massale fiscale en monetaire stimuleringsmaatregelen van de Amerikaanse centrale bank tijdens de crisis gefunctioneerd als een buffer. "Mensen kunnen daarom makkelijk denken dat de coronapandemie weinig effect heeft op de economie, en dat het snel voorbij zal zijn," aldus Shiller. "Maar ik denk dat er meer aan de hand is."
Volgens Shiller lijken we nu een tweede fase in te gaan, waarbij weer beperkende maatregelen moeten worden genomen. "Het zou kunnen dat mensen op nieuwe sluitingen slechter reageren dan eerst", waarschuwt hij. "Het grote risico is dat mensen gaan denken dat de tegenslag eeuwig zal duren, en dat beïnvloedt hun bereidheid om risico's te nemen."
Consuminderen
Volgens Shiller is er sprake van een cultuuromslag die jaren zou kunnen voortduren. "Veel consumenten voelen minder behoefte om zich te spiegelen aan hun omgeving. Je hoeft niet in de laatste mode te lopen, of in een gloednieuwe auto te rijden. We hebben nu geleerd dat je kunt ontspannen. Maar dat is slecht voor de economie."
"Een dergelijke mentaliteit zou een dramatisch effect hebben op de consumentenvraag en meer ondernemingen naar de rand van de afgrond duwen."
Op zoek naar houvast
Volgens Shiller, expert in de invloed van emoties op onze financiële beslissingen en schrijver van het boek Narrative Economics: How Stories Go Viral and Drive Major Economic Events, zoeken beleggers vaak houvast in bekende patronen, om hen te helpen navigeren door een neerwaartse spiraal. "Ze herinneren zich recente koersbewegingen, en verwachten dat die zichzelf zullen herhalen," zegt hij. "Ze vertellen een verhaal."
"Het eerste verhaal was dat er een Grote Depressie aan zat te komen. Toen kwam de hulp van de Fed en het Congres om de economie te stimuleren. En dat had een transformerend effect."
Maar volgens Shiller is de huidige markt nog steeds vol risico. Hij maakt zich grote zorgen over het economisch herstel. "Er was opvallend weinig interesse voor de Covid-19-epidemie tot de piek van de markt in februari," aldus Shiller. "Daarna kwam er een grote daling en leek iedereen plotseling bang. Vervolgens krabbelde de markt weer helemaal op."
Meer: Nouriel Roubini voorspelt economische depressie