Een stijging van het aantal coronagevallen in heel Europa heeft ertoe geleid dat de rijkere consument de hand op de knip houdt. Dat stelt persbureau Reuters op basis van Europese consumentenuitgavendata.
De angst om naar de winkel te gaan onder de rijkere consumenten is een groot probleem voor detailhandelaren, producenten van luxegoederen en vrijetijdsbedrijven die wanhopig proberen de achterstand in te halen die ze hebben opgelopen tijdens de lockdowns in de lente.
Geen reisjes meer
Neem Ilene Steele, een gepensioneerde juwelier. Normaal gesproken zou de 63-jarige Britse er rond deze tijd meerdere reizen op hebben zitten: één om familie in de Verenigde Staten te bezoeken, een vakantie in Italië, en een paar uitjes in Londen, waar ze met haar echtgenoot Mike woont. Verder zou Steele vrienden hebben ontmoet voor drankjes en diners, en naar de manicure en pedicure zijn gegaan met haar dochter.
Maar niet dit jaar, zelfs niet nadat lockdowns om de coronapandemie tegen te gaan zijn opgeheven.
“We gaan nauwelijks meer uit,” zei Steele. “We hebben niet gereisd. We dachten eraan om naar Griekenland te gaan - in zekere zin is het aantrekkelijk als je weet dat er niet veel toeristen zijn - maar eerlijk gezegd zou het behoorlijk dom zijn het risico te nemen.”
'Lol is eraf'
Een dagje shoppen was vroeger een leuk uitje, maar is nu zo’n ingewikkelde operatie geworden dat de lol er voor Steele af is. Denk aan papieren sokken bij het passen van een paar schoenen, of plexiglas om de klanten van elkaar te scheiden bij de kapper. Steele vergeleek de maatregelen bij het uit eten gaan met de situatie in een operatiekamer.
Consumententransacties in landen als Groot-Brittannië, Denemarken, Frankrijk en Zweden laten hetzelfde uitgavenpatroon zien als in de VS: zelfs toen de winkels weer opengingen, hielden consumenten met een hoog inkomen hun portemonnee gesloten.
Britse consumenten die 40.000 pond (43.193 euro) of meer verdienen na belasting waren goed voor ongeveer 35% van de uitgaven in 2019, terwijl ze in het tweede kwartaal van dit jaar verantwoordelijk waren voor 45% van de daling, zo bleek uit een studie van Paolo Surico, een professor aan de London Business School.
Multiplier-effect
"Groepen met een hoog inkomen geven geld uit aan dingen met een zogeheten ‘multipliereffect', oftwel niet-essentiële diensten die worden uitgevoerd door lagere inkomensgroepen,” aldus Surico. “We willen een situatie creëren waarin de jongeren en de armen wat meer kunnen sparen, terwijl de ouderen wat meer uitgeven. Maar dit is nu omgedraaid.”
Een studie van econoom Asger Lau Andersen en anderen vergeleek de uitgaven van maart tot mei van 860.000 consumenten in Denemarken, dat zware coronabeperkingen had, met Zweden, dat geen lockdown kende maar meer infecties had.
Daaruit blijkt dat de consumentenuitgaven in Denemarken slechts 4% meer zijn gedaald dan in Zweden. Verder bezuinigden ouderen in Zweden meer dan dezelfde leeftijdsgroep in Denemarken. Volgens Andersen heeft de hogere besmettingsgraad in Zweden ouderen voorzichtiger gemaakt, hoewel er veel meer beperkingen waren in Denemarken.
Heropleving virus
De heropleving van het virus, evenals de afbouw van overheidssteun in sommige landen, zou de consumentenuitgaven van met name de lagere inkomensgroepen kunnen verminderen, met name in sectoren als de levensmiddelenindustrie, die tot nu toe veerkrachtig is geweest.
Toch zijn de detailhandelverkopen in het VK vorige maand gestegen naar een niveau dat iets hoger lag dan dezelfde maand vorig jaar, aldus gegevens van Fable Data. De Britse consument heeft zijn uitgaven verplaatst van amusement, vrije tijd en vervoer naar auto's, auto onderhoud, klussen in huis en sportartikelen.
Binnenshuis eten
Winkeliers profiteren vooralsnog nog steeds van mensen die binnenshuis eten, in plaats van buitenshuis. Zo ligt de verkoop van verse groenten en fruit van Aldi, de op één na grootste supermarktketen van Europa, in Duitsland nog steeds op een hoger niveau dan gebruikelijk.
Maar in Portugal, waar een toename van het aantal coronabesmettingen sinds juni tot gedeeltelijke lockdowns heeft geleid waardoor duizenden banen in de toerismesector op de tocht staan, zijn de supermarktverkopen vorige maand verminderd.
Zorgen over financiën
“De consumptie daalt niet alleen omdat de mensen bang zijn om naar de winkel te gaan,” zei Goncalo Lobo Xavier, hoofd van kruideniersnetwerk APED in Portugal. “Ze maken zich ook zorgen over hun financiën.”
Zie ook: Hoe miljonairs beleggen tijdens een berenmarkt