Een bullmarkt die al 12 jaar duurt, een hype rond lege beurshulzen, bedrijven die op de eerste dag van hun beursgang meer dan verdubbelen in waarde en tot slot de GameStop-geschiedenis - Zoveel irrationele uitbundigheid deed zich ook voor in de aanloop naar de internetbubbel van 2000.
Moeten we ons zorgen gaan maken dat de beurs crasht?
"De parallellen die we nu zien, zijn zeer verontrustend", zei Jim Stack, voorzitter van InvesTech Research en Stack Financial Management, tegen Forbes. "De huidige bubbel is het topje van de ijsberg; als je er doorheen kijkt, zie je een heleboel onderliggende problemen."
Ondanks correctie bijna 300% gestegen
Ondanks een marktcorrectie van 30% vorig jaar is de S&P 500 met bijna 300% gestegen in de afgelopen 10 jaar. Dat is vergelijkbaar met de groei voorafgaand aan de dotcom-crash in 2000, waarna de aandelenmarkten in 2 jaar tijd 40% van hun waarde verloren.
Forbes analyseerde 11 marktindicatoren waarvan het licht op rood sprong vlak voor de beurscrash van maart 2000. Uit deze analyse bleek dat er momenteel meer negatieve signalen zijn dan positieve.
S&P 500 Shiller CAPE-ratio
Huidige ratio: 35
Dotcom-bubbel: 44
In het boek Irrational Exuberance introduceerde Yale-econoom en Nobelprijswinnaar Robert Shiller een koers/winstverhouding voor de S&P 500-index die het gemiddelde neemt van de voor inflatie gecorrigeerde winsten van de voorbije tien jaar. Daarmee elimineerde hij cyclische schommelingen.
Hoewel de indicator minder steil is dan in de periode voorafgaand aan de crash van 2000, staat de huidige Shiller-koers/winstratio wel op de hoogste stand in twee decennia.
American Association Of Individual Investors’ Sentiment (contrair)
Bubbel-indicator: bullish
In de maanden voorafgaand aan de dotcom-crash piekte het bullish sentiment op ongeveer 75%; vorige week was dat 46%. Dat bleek uit een enquête van de AAII, die haar leden elke week vraagt of ze bullish, bearish of neutraal zijn over de vooruitzichten voor de aandelenmarkt voor de komende zes maanden.
Er zijn beleggers die deze barometer voor particuliere beleggers zien als een tegendraadse indicator. Met andere woorden, veel optimisme onder kleine beleggers zou kunnen duiden op een aanstaande bear market.
Volatiliteit: De VIX
Bubbel-indicator: bearish
De CBOE VIX-index, in de volksmond ook wel de 'angstmeter' genoemd, meet de verwachte volatiliteit in een markt. De VIX stond vorig jaar gemiddeld op bijna 30, en op ongeveer 25 op het hoogtepunt van de dotcombubbel.
De piek tot nu toe dit jaar - ongeveer 37 - heeft de top van 33 in 2000 al overschreden.
S&P marktwaardeconcentratie
Bubbel-indicator: bearish
De vijf grootste techaandelen (Apple, Microsoft, Amazon, Tesla en Facebook) nemen momenteel 21% van de totale marktkapitalisatie van de S&P-500 index voor hun rekening. Dat is meer dan in 2000, toen Microsoft, Cisco, General Electric, Intel en Exxon Mobil goed waren voor meer dan 18% van de totale marktwaarde.
Persoonlijke spaarquote
Bubbel-indicator: bullish
Door het gebrek aan bestedingsmogelijkheden als gevolg van de lockdownmaatregelen is de spaarquote van het Amerikaanse volk gestegen tot 13,7% van het jaarlijks beschikbaar inkomen. De spaarquote bedroeg in maart 2000 slechts 4,5%.
Zodra het leven weer zijn normale gang gaat, zouden de consumentenbestedingen weer kunnen aantrekken, wat een goed voorteken is voor de economie en mogelijk ook voor de aandelenmarkt, hoewel die nu al profiteert van de toegenomen rijkdom van de consument.
Beursgangen
Bubbel-indicator: bearish
Tijdens de technologiezeepbel vonden er van 1995 tot 1999 gemiddeld 500 beursintroducties per jaar plaats. In 2020 waren er 538 beursgangen, waaronder 248 SPACs.
Bedrijven die in 1999 naar de beurs gingen, zagen hun koersen op de eerste handelsdag met 75% stijgen, vergeleken met 35% vorig jaar.
Buffett-indicator
Bubbel-indicator: bearish
De verhouding tussen de totale waarde van de Amerikaanse aandelenmarkt en het jaarlijkse bruto binnenlands product in de VS is al jaren een van de favoriete waarderingsmethodes van Warren Buffett, de meest succesvolle belegger ter wereld.
De Buffett-indicator geeft beleggers in feite een referentiepunt voor de huidige prijzen, net als bijvoorbeeld de koers/winstverhouding van de S&P 500. De ratio staat momenteel op 195%, vergeleken met 159% in maart 2000.
"Als de ratio de 200% nadert - zoals in 1999 en een deel van 2000 - dan speel je met vuur", waarschuwde Buffett.
Put/callratio (contrair)
Bubbel-indicator: bearish
De put/callratio meet het wekelijkse volume aan putopties, die worden gekocht wanneer beleggers denken dat aandelen zullen dalen, gedeeld door het volume aan callopties, contracten die worden gekocht door optimistische speculanten die gokken op een stijging.
Helaas zijn kopers van opties notoir slechte beleggers: volgens de CBOE verliest zo'n 90% van de kopers van opties geld. Daarom wordt de put/callratio gezien als een tegendraadse indicator.
Als het volume van de stijgende callopties veel groter is dan het volume van de dalende putopties, dan daalt de ratio. Momenteel bedraagt de put/callratio 0,4, bijna identiek aan de 0,39 die werd opgetekend in maart 2000, op het hoogtepunt van de koopmanie voor internetaandelen.
Margeschuld en cash
Bubbel-indicator: bearish
In de VS staat momenteel 72% meer margeschuld, geld dat geleend is om mee te beleggen, dan contanten op de rekeningen van beleggers. Dat was 79% tijdens de dotcom-zeepbel. "Speculatie is besmettelijk", aldus Stack.
Activa van de Federal Reserve
Bubbel-indicator: bullish
Door de grootschalige steun tijdens de coronacrisis is de begroting van de Amerikaanse centrale bank met meer dan 3 biljoen dollar gestegen tot een historisch hoogtepunt dat bijna 13 keer hoger ligt dan de Fed-begroting tijdens de dotcombubbel.
Vandaag de dag bedragen de activa van de Fed 35% van het BBP van de VS, vergeleken met minder dan 4,5% in 2000.
De Fed heeft voor 120 miljard dollar per maand aan schatkistcertificaten en hypotheekschulden opgekocht in een poging om huishoudens en bedrijven te steunen.
Dat heeft de aandelenmarkt een duw in de rug gegeven. Vooralsnog is de inflatie onder controle gebleven.
Amerikaanse rente (federal funds rate)
Bubbel-indicator: neutraal
Het lijdt geen twijfel dat de vastberadenheid van de Fed om de rente laag te houden de aandelenmarkt meer dan tien jaar lang bijna onafgebroken heeft doen stijgen.
Nu Amerikaans schatkistpapier met een looptijd van tien jaar op een rendement van 1% staat en de Federal Funds rate op 0,1%, kan het problematisch worden om de rente verder te verlagen. "Het probleem van vandaag is dat we de meest rentegevoelige aandelenmarkt in de geschiedenis van Wall Street hebben", aldus Stack.
Zie ook: Bang voor een crash? 5 tips