Iedereen had de prijsstijgingen verwacht die gepaard gaan met de heropening van de economie. De Fed en de ECB verzekeren ons dat die tijdelijk zijn - de deflatoire krachten van vergrijzing en technologie zijn niet veranderd. Maar is dat wel zo?
Een jaar geleden schoten door de Covid-19-pandemie de prijzen in veel delen van de economie omlaag. Niemand betwist dat nu de inflatie is gearriveerd. De vraag is waar die naartoe gaat. De officiële visie luidt dat de prijzen snel weer zullen dalen, maar wie de energierekening ziet of staat te tanken, twijfelt daar misschien aan.
Bloomberg geeft een aantal indicatoren die wat duidelijkheid kunnen scheppen in dit debat. Inflatie is een complex fenomeen dat allerlei oorzaken kent. Deze indicatoren geven een genuanceerder beeld van hoe de markten ervoor staan, wat de officiële cijfers zeggen en wat consumenten en bedrijven verdisconteren.
Tegenstrijdige signalen
In de VS bedraagt de consumentenprijsindex van juni, een representatief mandje van producten en diensten die Amerikanen kopen, 5,4%. Dat is het hoogst in 30 jaar, met uitzondering van één maand in de zomer van 2008 toen de olieprijs bijna 150 dollar per vat bereikte. In Nederland bleef de inflatie - weliswaar iets anders gemeten - beperkt tot 2%: vooral de energieprijzen liggen hoger.
Toch denken de obligatiemarkten en economen dat de inflatie gaat dalen tot niveaus die lager zijn dan voor de pandemie toesloeg. De obligatiemarkt schat het gemiddelde Amerikaanse inflatiecijfer voor de komende 10 jaar op 2,3%.
Rendementscurve
De rendementscurve - het extra rendement dat beleggers vragen voor obligaties met een looptijd van 10 jaar in plaats van obligaties met een looptijd van 2 jaar, die doorgaans stijgt als mensen hogere inflatie verwachten - ligt nu onder de 1%. Dat is lager dan het gemiddelde in de afgelopen tien jaar, een periode waarin inflatie geen probleem was.
Daar zijn twee mogelijke verklaringen voor: de marktspelers hebben er nog steeds vertrouwen in dat de Federal Reserve en de ECB de prijsstijgingen onder controle kunnen houden, òf ze vrezen dat de economie niet snel genoeg zal blijven groeien om de inflatiecijfers op te drijven. En die zorg neemt zeker toe nu de deltavariant zijn tanden laat zien.
Loon-prijsspiraal
Recent onderzoek van de National Federation of Independent Business wijst uit dat de prijzen die door kleine ondernemers worden betaald zich op een niveau bevinden dat voor het laatst in 1981 werd bereikt. De marktindicatoren en de economen die Bloomberg heeft ondervraagd tonen echter geen enkele bezorgdheid. Beide schatten de inflatie onder het gemiddelde van de afgelopen tien jaar.
Uiteindelijk moeten twee categorieën in evenwicht blijven: prijzen en lonen. Deze factoren hebben de inflatie in de jaren zeventig opgedreven en zoiets kan weer gebeuren.
De prijzen van de futures voor olie, landbouw en metalen hebben allemaal terrein prijsgegeven nadat ze zeer sterk waren gestegen ten opzichte van de dieptepunten van vorig jaar. Maar de ruwe industrie-index, die basisgrondstoffen omvat die niet in de futuresmarkten zitten, blijft stijgen en nadert zijn historische top van meer dan een decennium geleden.
De lonen dan. Hoewel de loonstijging ruim binnen de recente bandbreedtes blijft, trekt het loon van laaggeschoolde werknemers aan en klagen werkgevers dat ze hun vacatures niet vervuld krijgen, wat an betekenen dat de lonen gaan stijgen. Waarop de prijzen stijgen, en de lonen omhoog gaan, de prijzen weer meegaan etcetera.
Delta-lockdowns
Als een nieuwe inzinking als gevolg van de pandemie de vraag en de werknemersmacht opnieuw verzwakt, komt er aan het debat voorlopig een einde. Het zou slecht nieuws zijn, maar het zou in ieder geval een langdurige inflatiegolf voorkomen. En wat de markten ook zeggen, de deskundigen maken zich nog steeds meer zorgen over deflatie.
Lees ook: Tips voor beleggen in tijden van inflatie