Een vastgoedreus in China dreigt te bezwijken onder 300 miljard dollar aan schuld. De agressieve groei was niet vol te houden. Barron’s interviewde Kenneth Rogoff, als econoom verbonden aan Harvard. Die ziet genoeg redenen om bezorgd te zijn over de gevolgen van het omvallen van Evergrande, een van de grootste vastgoedontwikkelaars in China.
Het bedrijf voelt de gevolgen van een overheid die ongelijkheid en financiële risico's in het systeem aanpakt. De ondergang van Evergrande wordt vergeleken met die van Lehman Brothers, de Amerikaanse bank die in 2008 ten onder ging en daarmee de Kredietcrisis inluidde.
Aandeel vastgoed in bbp is buiten proportie
De Chinese vastgoedmarkt is enorm gegroeid door agressieve expansie met vreemd vermogen. Nu vertraagt de economie door de coronacrisis. Evergrande verzekerde beleggers onlangs de couponbetalingen op binnenlands schuldpapier te zullen voldoen. Het blijft echter de vraag wat er gebeurt met de obligatieleningen in dollars.
Rogoff waarschuwt al langer dat de groei in China te veel gebaseerd is op expansie van de woningmarkt. Vastgoedproducten en -diensten zijn goed voor 29% van het BBP. En er is al veel gebouwd. Het inkomen per hoofd van de bevolking bedraagt in China ongeveer een kwart van dat in Frankrijk of Duitsland, maar de huisvesting per hoofd van de bevolking is ongeveer gelijk.
China heeft zich in een hoek geverfd
In kleinere steden probeert China deze groeimotor nog draaiende te houden, maar uitputting dreigt. Het doel van de overheid was om het aandeel vastgoed in de economie geleidelijk te laten dalen van 29% naar 15% of minder.
Maar China heeft zichzelf op een slecht moment in een hoek geverfd. De omvang van de sectoren vastgoed, bouw en dienstverlening moet omlaag. Maar als de prijzen laag zijn en de economie zwak, kan een geleidelijke omschakeling moeilijk te realiseren zijn.
Overheidsingrijpen
Het Chinese systeem heeft sterke en zwakke punten. De Chinese overheid heeft diepe zakken, en mogelijkheden om zonder gedoe met rechtbanken zeer snel en efficiënt in te grijpen bij faillissementen. In het Westen zijn schuldencrises problematischer, omdat het lang duurt om ze op te lossen.
Het Chinese groeimodel is te afhankelijk van vastgoed, volgens Rogoff. Als de economie verder vertraagt naar bijvoorbeeld 4% groei en dan de woningmarkt gaat haperen zodat er nog 2 procentpunt vanaf gaat, dan heeft China ineens een economie die nog maar 2% groeit.
Al is het dan geen Lehman-moment met een financiële crisis tot gevolg, het kan net zo pijnlijk zijn als we kijken naar de groei op langere termijn, stelt Rogoff. Peking kan stimuleren wat het wil, maar een economie is niet zomaar overgeschakeld naar een andere groeimotor.
De gevolgen
Directe gevolgen van het Evergrande-debacle zijn voor grondstoffenexporteurs als Australië en voor landen die veel naar China exporteren, waaronder Duitsland. En Rogoff ziet ook mogelijke indirecte gevolgen. Een significante groeivertraging in China kan beleggers aan het twijfelen brengen over de groei van de wereldeconomie. En waar kan dat toe leiden?
Voor de econoom uit Harvard is het overduidelijk dat aandelen, huizen- en cryptomarkten erg hoog gewaardeerd zijn. "Beleggers hebben lage rentes ingeprijsd, maar misschien nog niet zozeer lage groei. Dat moet nog blijken."
Lees meer: Is de bodem al in zicht bij Chinese techbedrijven?