Het Amerikaanse stelsel van centrale banken, de Fed, stuurt zoals bekend niet alleen op inflatie, maar houdt ook de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zorgvuldig in de gaten. Die worden dan ook nauwlettend gevolgd door beleggers. Het verband tussen werkloosheid en inflatie lijkt namelijk niet langer op te gaan. Het tegelijk optreden van een tekort aan arbeidskrachten en een nog steeds hoger dan gemiddelde werkloosheid is moeilijk in modellen te vatten.
Het Amerikaanse banenrapport van begin oktober viel analisten tegen. In plaats van de verwachte 500.000 nieuwe banen kwam het aantal nieuwe arbeidsplaatsen over de maand september uit op 194.000. Dit is het laagste aantal sinds het herstel uit de coronapandemie. Vooral het aantal banen bij de overheid viel tegen. Misschien heeft het gesteggel over het verhogen van het schuldenplafond hier wel aan bijgedragen. Maar ook bedrijven waren terughoudend wat betreft het aannemen van nieuw personeel door nieuwe uitbraken van de deltavariant van het coronavirus en de vrees voor nieuwe lockdowns.
Tekort aan arbeidskrachten: uurloon omhoog
Het aantal nieuwe banen over juli en augustus werd opwaarts bijgesteld. Het gemiddelde uurloon steeg wel meer dan verwacht, namelijk met 0,6% procent. Het werkloosheidspercentage daalde naar 4,8%. Dat het werkloosheidspercentage lager uitkwam, werd vooral veroorzaakt door het feit dat de participatiegraad iets afnam. Het arbeidspotentieel daalde met 183.000 om precies te zijn. Er zijn met andere woorden minder Amerikanen actief op zoek gegaan naar een baan. Totaal zitten er nog zo’n 3,1 miljoen Amerikanen die willen werken zonder een arbeidscontract.
Kijken we iets verder naar de Amerikaanse arbeidsmarkt, dan zien we dat het aantal openstaande vacatures, de JOLTS (job openings and labor turnover) onverwacht hard daalde en wel van 11,1 miljoen vacatures in juli naar 10,4 miljoen in augustus. Hiermee kwam er een einde aan de sterke stijging van de recente vijf maanden en hadden we te maken met de eerste afname sinds december 2020. Er was gerekend op 10,9 miljoen vacatures. Er waren vooral minder vacatures op het gebied van gezondheidszorg en welzijnswerk.
Vraag naar personeel groter dan aantal mensen zonder werk
Het aantal van de openstaande vacatures, dat een maand achterloopt bij het officiële banencijfer zoals dat door de overheid wordt gepubliceerd, laat zien dat de vraag naar personeel groter is dan het aantal mensen dat zonder werk zit en actief op zoek is naar een baan. Gemiddeld genomen is er 0,8 werknemer beschikbaar voor iedere openstaande arbeidsplaats. Er is met andere woorden een tekort aan arbeidskrachten en dat is waarom ondernemingen als Amazon en Walmarkt het minimum uurloon dat zij bieden de afgelopen maanden hebben verhoogd.
Zoomen we iets dieper op deze cijfers in, dan zien we dat de dynamiek op de Amerikaanse arbeidsmarkt enorm is. Vorige maand zegden maar liefst 4,3 miljoen Amerikanen hun arbeidsovereenkomst op omdat ze van mening zijn dat ze elders een betere baan kunnen krijgen, een die beter betaalt of waar ze zich veilig voelen wat betreft het coronavirus. Dat is het hoogste aantal sinds september 2000. Het is dan ook niet voor niets dat mensen die werkzaam zijn in hotels, bars en restaurants of op scholen ontslag namen.
Goed genoeg
Nu lijkt de banenaanwas in eerste instantie wellicht iets tegenvallend, maar deze is ongetwijfeld voor de Fed goed genoeg om midden november te beginnen met taperen. Powell heeft immers vorige maand aangegeven dat de Amerikaanse centrale bank vanaf dan het opkoopprogramma wil gaan afbouwen en dat het enige wat nog roet in het eten zou kunnen gooien een eventueel tegenvallend banencijfer is.
Het nu gepubliceerde cijfer zal voor de Fed goed genoeg zijn. Gemiddeld genomen moet de Amerikaanse economie namelijk maandelijks 100.000 tot 150.000 nieuwe banen creëren om de aanwas van de beroepsbevolking te kunnen opvangen. Het aantal nieuwe banen van september zit hier ruim boven.
Midden november taperen: kooplijstje klaar
Het bovenstaande past naadloos in de bevindingen van de Fed zoals die zijn vastgelegd in de notulen die afgelopen week werden gepubliceerd. Powell en de zijnen zullen hoogstwaarschijnlijk midden november beginnen met taperen.
Als beleggers daar dan nu eens met z’n allen van uitgaan, dan hoeven ze ook niet meer nodeloos te schrikken op het moment dat het daadwerkelijk gebeurt. Mocht de meute echter wel (kortstondig) naar de uitgang hollen, zorg er dan voor dat u uw kooplijstje klaar hebt.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.