Afgelopen dinsdag werd het belangrijkste macrocijfer van deze week gepubliceerd door het Bureau of Labor Statistics, de consumenten prijsindex. De beurzen waren de vooraf gaande dagen steeds meer in een optimistische stemming geraakt.
Zo was de AEX sinds een kortstondige bodem van 663 punten op 1 september opgelopen naar 703 punten vlak voor de publicatie van het CPI, een stijging van 6% in een kleine twee weken. Vooral de flink gedaalde prijzen voor benzine en aardgas hadden beleggers het vertrouwen gegeven dat de CPI wel eens mee zou kunnen vallen. Mogelijk had de inflatie zijn hoogtepunt achter zich gelaten.
Te optimistisch geweest
Helaas, het cijfer viel tegen. Niet eens zo heel veel, 8,3 in plaats van de verwachte 8,1%, maar vooral de stijging maand-op-maand viel beleggers rauw op het dak. Van mooie plussen draaiden de beurzen naar diepe minnen. De AEX verloor over de hele dag 1,8%. De S&P 500 verloor 4,3% en de Nasdaq zelfs 5,1%. Het waren de grootste dalingen op de Amerikaanse beurzen sinds het hoogtepunt van de coronacrisis. De markten waren de voorafgaande dagen blijkbaar te optimistisch geweest.
Gezien de gedaalde energieprijzen en de opmars van het leger van Oekraïne ook helemaal niet zo vreemd, dat optimisme. Zo was de prijs van aardgas in Europa in twee weken zelfs met 44% gedaald. En de prijs voor een gallon benzine in de Verenigde Staten was deze zomer nog 5 dollar, nu nog 3,70 dollar. Energie maakt tenslotte een belangrijk gedeelte uit van het mandje van de CPI. Sterker nog, de gestegen energieprijzen worden algemeen gezien als een voorname, zo niet de voornaamste, oorzaak van de historisch hoge inflatie.
De energieprijzen hadden de CPI inderdaad gedrukt. Het bleek echter dat de prijzen voor voeding, huisvesting en gezondheidszorg wel sterk waren opgelopen. Zo bleek de inflatie maand-op-maand zelfs met 0,6% opgelopen. Ook wordt er gewezen op de loonstijging in de Verenigde Staten. Die was het afgelopen jaar 6,7% gemiddeld.
Vrees voor loon-prijsspiraal
De vrees voor een loon-prijsspiraal wordt groter. Nu zijn energieprijzen redelijk volatiel. Daarom zijn ze door de Federal Reserve ook ooit uit de kerninflatie gefilterd. Maar wanneer de overblijvende kerninflatie ook gaat stijgen, hebben de centrale banken een probleem. Kosten voor lonen, gezondheidszorg en vooral huisvesting (huur) zijn minder eenvoudig weer in het gareel te krijgen.
Daarvoor zijn stevige renteverhogingen nodig. En die worden er verwacht. Er wordt na vorige week zelfs van een renteverhoging van een vol procent gesproken wanneer de Federal Reserve volgende week weer bijeenkomt. Het zou de grootste renteverhoging zijn sinds 40 jaar.
Ooit, in 1982 verhoogde de Federal Reserve de rente overigens zelfs met 3% in één keer omdat de inflatie toen wel erg hardnekkig bleek. Het lijkt zeer waarschijnlijk dat de Federal Reserve naar alle waarschijnlijkheid nog niet klaar is met verkrappen. Daar kunnen de beurzen in ieder geval rekening mee houden.
Het valt nog wel mee
Feit blijft wel dat de inflatieverwachtingen voor de komende jaren nog steeds beperkt zijn. Na vorige week zijn ze weliswaar wat opgelopen naar 2,51% voor de komende 5 jaar. De tienjaars rente in de Verenigde Staten is inmiddels opgelopen naar 3,43%.
Dat is iets minder dan de 3,50% die in juni nog werd aangetikt. Natuurlijk, dat is een forse stijging ten opzichte van het begin van het jaar. Maar gezien de hoeveelheid slecht nieuws valt het eigenlijk nog wel mee.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.