Is actief fondsbeheer gedoemd, of is er nog wel bestaansrecht voor fondsmanagers?
“Most active fund managers should quit”, zo stelde Stephen Yiu, mede-oprichter van fondshuis Blue Whale, begin september in een gesprek met de Financial Times. Volgens hem zouden de meeste actieve fondsbeheerders de sector moeten verlaten omdat ze er niet in slagen om overtuigende rendementen te behalen.
Het sluit aan bij de enigszins choquerende woorden die Vanguard-icoon John Bogle in 2015 uitsprak in een interview met Bloomberg over de toekomst van actief beheerde beleggingsfondsen: “In 25 or 30 years, they’ll be gone. That seems like an extreme statement, but I think it’s not without possibility”.
Collectief falen
Ook de onderzoeksresultaten die Morningstar heeft gepresenteerd in de Morningstar European Active/Passive Barometer bevestigen het collectief falen van actieve fondsen: in slechts drie van de 42 aandelencategorieën die we onderzochten was een meerderheid van de actieve fondsen in staat om over de 10 jaar eindigend in december 2021 zowel te overleven als beter te presteren dan hun gemiddelde passieve concurrenten. Is actief fondsbeheer gedoemd, of is er nog wel bestaansrecht voor fondsmanagers?
Dat actief beheerde fondsen steeds meer onder druk zijn komen te staan van goedkope en efficiënte passieve oplossingen is evident. Het dwingt fondshuizen om hun actief beheerde fondsen kritisch tegen het licht te houden en hun toekomstperspectief grondig te evalueren.
Drie zaken zijn van groot belang om actief beheerde fondsen toekomstbestendig te maken.
1. Echt actief
Om kans te hebben de index te verslaan moet de portefeuille van een actief beheerd fonds anders zijn dan de samenstelling van de benchmark. Afwijken van de index is daarom een randvoorwaarde voor outperformance, wat dus betekent dat actief beheer ook écht actief moet zijn.
Voor zogenaamd “actieve fondsen” die hoge beheerkosten rekenen, maar in de praktijk te dicht bij de benchmark blijven is geen plaats.
Hoewel het vergroten van de mate van actief beheer geen garantie biedt voor outperformance, geeft het de belegger wel waar hij voor betaalt. Een belegger betaalt hogere kosten voor echt actief beheer, resulterend in een afwijkend rendement van de benchmark. Het is aan de fondsbeheerder om via de juiste actieve keuzes te zorgen dat de afwijking van het rendement positief is, om zich zo een waardig alternatief voor indexfondsen en ETFs te tonen.
2. Kostenbewust
Hoewel lang niet alle fondsbeheerders het vermogen hebben om de benchmark te verslaan, is het niet altijd een gebrek aan overrendement dat leidt tot underperformance. Veel actieve fondsen zijn simpelweg te duur, waardoor het overrendement als sneeuw voor de zon verdwijnt.
Uiteraard kost een actief beheerd fonds meer dan een passief fonds en is een hogere vergoeding gerechtvaardigd wanneer een fonds echt actief belegt. Maar het blijft een horde die een actieve beheerder moet nemen.
Hoe hoger die horde is, hoe lastiger het wordt om waarde toe te voegen. Hierdoor is de kans groot dat (te) dure fondsen zichzelf uit de markt prijzen.
3. Focus
Fondshuizen moeten zich meer focussen op die strategieën waarmee ze echt denken waarde te kunnen toevoegen. In een zeer competitieve markt is middelmatig niet voldoende en met de opkomst van passief wordt voor actief het behalen van outperformance na kosten nog belangrijker.
Meedoen is in een dergelijke omgeving niet goed genoeg. Of je doet het goed, of je doet het niet. Dat vereist focus op een selectief aantal kwalitatief hoogstaande, onderscheidende producten.
Jeffrey Schumacher,
is fondsanalist en Manager Research team bij Morningstar Benelux.