Het speelt al jaren, maar het komt er maar niet van. China zou moeten worden opgenomen in de MSCI indices, ofwel de bekende wereld- en landenindices van Morgan Stanley Capital Management. Daarmee zou het land promoveren van eerste naar eredivisie: van emerging markets naar developed markets.
Cruciaal, want dat is een soort van AAA-status voor aandelen. Ontwikkelde markten zijn investment grade, ofwel toegankelijk voor institutionele beleggers. Daar zijn tal van voorwaarden voor, onder andere voor overnames en dat de overheid niet een te grote vinger in de pap heeft op de beurs.
Dat is nu precies het struikelblok tussen MSCI en China, Beijing bemoeit zich te veel met de beurshandel. Dus blijft Shanghai een particuliere boom & bust beurs. Zo'n 70% van de handel daar is in handen van jan-met-de-pet. Op ontwikkelde markten is dat precies andersom, waaronder Nederland.
U hebt het bericht gezien vandaag. Ik loop wel heel erg op de feiten vooruit, maar als Nederland zich echt gaat ingraven achter dijken en waterlinie, kán uiteindelijk de consequentie zijn dat we niet meer investment grade zijn en het grote geld niet langer naar het Damrak stroomt.
Kind en badwater
Begrijp me goed, ik heb als Nederlander ook liever dat de driekleur op AkzoNobel HQ wappert. Anders Unilever wel, om van Royal Dutch Shell maar helemaal te zwijgen. Ja, ik zie die Bel20 ook wel waar geen enkele, échte Belgische grootmacht meer in zit. Want ABInBev is eigenlijk een internationaal bedrijf.
Het is een onsympathieke en op korte termijn soms zelfs desatreuze eigenschap van het kapitalisme, die juist op lange termijn (we zijn vier eeuwen bezig) voor die ongekende welvaart in het westen heeft gezorgd: het geld stroomt altijd naar het laagste punt en de beste risicorendementverhouding. En dat werkt.
De beste (willen) zijn is wat rijk maakt, niet bescherming, vriendjespolitiek, handjeklap, hand boven het hoofd houden, ideologie, of het gewoon beter weten dan markt, vraag en aanbod. Zo komen we bij het topic van vandaag uit. De bestuurders van de AEX-bedrijven willen uit deze ratrace stappen.
Hommen, Wakkie & Van der Veer
Copypaste uit het FD. Ik wil niet zeuren, maar hoe ususal suspect kunnen usual suspects zijn? De Loek Hermans, Eelco van den Brink en Ed Nijpels van corporate Nederland. Jan Hommen zette overigens weer ING op de rails en Jeroen van der Veer verkocht de duurzaamheidspoot van Shell:
Grote Nederlandse beursbedrijven hebben een plan bij minister Henk Kamp van Economische Zaken op tafel gelegd om de macht van aandeelhouders fors in te perken bij een ongewenst overnamebod.
In het voorstel kunnen bestuurders en commissarissen een jaar niet door aandeelhouders naar huis worden gestuurd, wanneer er in hun ogen een vijandig bod op het bedrijf is uitgebracht. Dit vooruitzicht moet partijen met overnameplannen afschrikken om überhaupt met een vijandig bod te komen.
Nu is bekend wie de andere captains of industry zijn naast Jan Hommen, commissaris van Ahold. Het gaat om oud-Shell-topman Jeroen van der Veer en advocaat Peter Wakkie, voormalig bestuurder van Ahold. Samen met Hommen opereren zij als afgevaardigden voor de 25 AEX-bedrijven.
Doel van zo'n wetswijziging is overigens niet om Nederland als open economie af te schermen tegen de rest van de wereld. 'Langer dan een jaar moet je niet willen, want dan begin je aan protectionisme. Na de “time-out” is de beursvennootschap gewoon weer overgeleverd aan de marktkrachten.'
Coup
Dat is duidelijk. Het driemanschap wil de macht van de aandeelhouders - zij die eigenaar zijn en het risico dragen - overbrengen naar het bestuur, dat juist in dienst is van die aandeelhouders. Dat noem ik een coup. Overigens, het artikel rept nergens over of Nederlandse bedrijven zélf mogen overnemen.
U merkt het, ik ben tegen. Laat die markt op haar eigen meedogeloze wijze haar gang gaan, daar worden we uiteindelijk allemaal beter van. Het is ook puur tijdsgeest. Twintig jaar geleden namen wij de wereld over. Het journaal opende er iedere avond enthousiast mee. Nu is het andersom en meteen huilen.
Op korte termijn kan het leuk lijken om een Nederlands bedrijf te behouden, maar op lange termijn werpt dit ons terug in de tijd. Bescherming maakt lui en laks en haalt niet het beste uit bedrijven boven. En dat is duur. Het wordt dan leuke dingen doen, popie jopie uithangen en aardig gevonden worden.
Zie AkzoNobel-CEO Ton Büchner. Die laat zich door zijn eigen personeel als een popster toejuichen op de aandeelhoudersvergadering. Met een stortvloed aan marketing en communicatie wint hij de duurzaamheidslobby voor zich. Dat verhoogt de marges alleen niet en verf blijft gewoon een chemieproduct.
Buitenland
Dat wil niet zeggen dat alle bedrijven vrij aan de kassa verkrijgbaar mogen zijn. Per wet mag en misschien moet de staat wel strategische concerns duiden en aanwijzen die niet te koop zijn. Veiligheid, infrastructuur, nationaal belang: verzin het maar. KPN? PostNL, Shell? Unilever? Banken? Zeg het maar.
Wees dan ook consequent en laat de staat die bedrijven opkopen, als zij vindt dat die van nationaal en strategisch belang zijn. Want wie het laatste woord wil hebben, moet ook het risico dragen. In dit geval gaat dit dan over van de aandeelhouders naar de belastingbetalers. Duidelijk, overzichtelijk en eerlijk.
Overigens zou Nederland zich internationaal niet hoeven schamen voor bescherming. De Fransen kunnen er ook wat van, de Britse ex-premier David Cameron zei een paar jaar geleden in het openbaar dat BP niet te koop is, China zit potdicht, Chinezen hoeven weer niet in de VS aan te komen et cetera.
Echter, dit is allemaal informeel. Het zijn publieke geheimen en ongeschreven wetten dat bepaalde bedrijven in bepaalde landen niet te koop zijn. Wie dit formaliseert loopt, zoals ik in het begin schetste, het risico uit de gratie te raken bij MSCI, kredietbeoordelaars en internationale investeerders en beleggers.
We willen toch geen Griekenland worden? Tot slot weer België. Dat is er niet echt minder van geworden? Verder gaat de data niet terug. De Bel20 met herbelegd dividend versus AEX, DAX en MSCI World Index in euro's en inclusief herbelegd dividend. Heeft die onbeschermde AEX het aardig gedaan :-)
Arend Jan Kamp is
senior content manager van IEX. De informatie in dit artikel is niet bedoeld
als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde
beleggingen.