De gewenning bij beleggers aan steeds hogere koersen lijkt normaal te worden. Ook in de afgelopen handelsdagen werd dagelijks de jaartop verder verhoogd; gisteren naar een niveau van 537,84, waarbij de AEX de stijgende toppenlijn sinds begin dit jaar onder druk zette.
Intraday brak de AEX de sinds begin dit jaar stijgende toppenlijn nipt (bovenkant blauwe trendkanaal in de grafiek). Pas een structureel slot van enkele dagen boven deze stijgende toppenlijn zou een verdere versteiling inzetten.
In de laatste weken is al een krachtige versteiling vanaf de recent geplaatste bodem in het kortetermijnbeeld bij 509,40 te zien. Ook vanaf dit punt heeft er ieen stijging in een loodrechte lijn plaatsgevonden van bijna 30 punten.
Eindfase
De opwaartse kracht lijkt nog steeds in de markt aanwezig en ik gaf al aan dat indien er geen verslechteringen plaatsvinden in het zeerkortetermijnbeeld, de jaartop verder kon worden verhoogd.
Het is onmogelijk om het precieze keerpunt aan te geven, vooral in een zeer euforische markt. Maar ik verwacht dat de kans groot is dat deze lange opgaande beweging in de eindfase is aanbeland, een climax.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Mijn uiteindelijke koersdoel voor dit jaar ligt bij de top van 2007, bij 564. Mijn eerste doel voor de eerste helft van 2017 lag bij de top tot dan toe van de gehele bullmarkt sinds 2009 bij 510. Ik had echter verwacht dat voordat deze toppenzone zou worden getest er nog een correctieve beweging zou plaatsvinden.
Ruim 92 punten omhoog
Die correctie bleef uit. Inmiddels zijn er ruim vijf maanden verstreken tussen de belangrijke bodem in december bij 445,65 en de huidige niveaus. Een situatie die we sinds 2009 nog niet hebben meegemaakt. In de afgelopen twintig jaar heeft er slechts sporadisch een periode van deze omvang plaatsgevonden.
In de afgelopen vijf maanden liep de AEX al ruim 92 punten op. In de eerste maanden van 2015 was de stijging groter (100 punten) zonder correcties maar deze periode duurde slechts drie maanden.
De stijging in 2015 van 100 punten zorgde in de maanden april-augustus voor de vorming van een belangrijke toppenzone bij 505 tot 510 waarna een forse en langdurige correctieve fase plaatsvond van ongeveer 25%.
Correctierisico's
Een dergelijke terugval verwacht ik momenteel niet, maar de kans op een forsere terugval blijft naar mijn mening wel groot. Een andere overeenkomst betreft de afstand tussen de huidige koers en het oplopende 200-daags gemiddelde. Destijds bedroeg dit ook ruim 10%, een risicovolle situatie.
Momenteel ligt het 200-daags gemiddelde bij 476, ruim 60 punten lager. Vanuit het verleden weten we dat dit het risico op een forse tegenreactie vergroot. In het zeerkortetermijnbeeld ontstond twee dagen geleden al een hanging man.
Gisteren werd dit patroon geneutraliseerd met een opwaartse gap, maar werd direct ook een shooting star gevormd. Deze gap bedraagt overigens maar 0,25 punt en is daardoor niet goed te zien in de grafiek.
Weerstand bij 538,50
Tegelijk met de vorming van deze shooting star werd ook de sinds januari stijgende toppenlijn onder druk gezet. Uiteindelijk sloot de AEX op deze oplopende weerstandslijn. Een structurele doorbraak van de stijgende toppenlijn van nu 537 zorgt voor meer opwaartse ruimte.
De eerste weerstand hierboven blijft de oude horizontale weerstand bij 538,50 maar daarboven ligt een brede toppenzone die in 2007 werd gevormd. De uiteindelijke top werd destijds bij 564 gevormd. Een test van dit niveau verwacht ik pas later dit jaar na één tot meerdere forse correcties.
Verder zijn er de contouren van een stijgende wig in de markt te zien. Belangrijk daarbij is de vanaf 509,40 stijgende (oranje) bodemlijn. Die ligt vandaag bij 532. Een neerwaartse doorbraak hiervan zou een eerste verzwakking zijn na de vorming van enkele toppatronen.
Top?
Onder de 532 ontstaat in principe ruimte naar de sinds januari stijgende bodemlijn, langs het recente raakpunt van 509,40. Deze bodem werd gevormd na een kortstondige valse doorbraak onder de steile sinds december stijgende bodemlijn.
Deze eerdere valse neerwaartse doorbraken en de steeds verdere versteiling de opgaande kortetermijnbeweging geven aan dat de markt euforisch is en nadert naar mijn mening een climax. Toch moeten er meerdere signalen uit de grafiek zelf worden gegeven.
Onder de genoemde versteiling in het zeerkortetermijnbeeld bij 532, ontstaat in principe ruimte naar de sinds januari stijgende bodemlijn van nu 518. Tussenliggend is nog de zone 519 tot 520 te vinden. Onder deze niveaus lijkt de daadwerkelijk top pas gezet.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.