Vandaag staat in het teken van de sinds begin dit jaar stijgende bodemlijn. De AEX opende en sloot gisteren precies op deze lijn bij 525,70. Ik acht de kans groot dat er verdere verslechteringen zullen optreden in de komende dagen.
De genoemde (blauwe) opgaande bodemlijn startte in januari bij de jaarbodem van 476,70. Daarna zijn er raakpunten te vinden bij:
- de 480 van begin februari
- de 509,40 van april
- de recente bodem bij 519,50
Deze laatste bodem zorgde nog wel voor een kortstondige intraday-doorbraak van deze lijn. Een dergelijke doorbraak zagen we overigens gisteren ook met een dag-dieptepunt bij 524,10. Wekelijks loopt deze bodemlijn ongeveer 3 indexpunten op. Vandaag ligt die bij 526,30, boven de slotkoers van gisteren.
Eindfase stijgende trend
Een structurele slotkoers onder deze bodemlijn betekent een duidelijke verdere verslechtering in het kortetermijnbeeld van de AEX. Toch is er meer nodig om te kunnen spreken van een definitieve lagere top en de voortzetting van de eerste correctie van 2017.
We hebben dit jaar bijna maandelijks wel een startsignaal gekregen voor een potentiële correctie. Toch bleek dit telkens een vals signaal te zijn en werd dit signaal binnen enkele dagen weer opgeheven.
Wel zijn er de laatste weken steeds meer topvormingsignalen en verslechteringen te zien in de aandelenindices. Is daarmee de eindfase van de sinds begin december stijgende trend begonnen? Grote kans dat voor de komende tijd de top voorlopig is geplaatst bij 537,80.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Het is dit jaar (buiten de smalle zijwaartse zone in januari) nog niet voorgekomen dat in een tijdsbestek van een ongeveer een maand er geen hogere toppen op de borden werden gezet. Laat staan dat er in een maand tijd een lagere top werd gevormd. Dit proces vindt momenteel wel plaats.
Daarbij valt op dat de jaartop tot op heden bij 537,80 gepaard ging met een meervoudige toppenzone waarbij dagelijks toppatronen werden gevormd:
- een shooting star
- meerdere hanging man’s
- een bearish engulfing
Ook werd toen een zeer steil opgaande bodemlijn (oranje lijn) die deel uitmaakte van een stijgende wig, neerwaarts gebroken. Dit zorgde toen voor de eerste mini-correctie van dit jaar. In het gehele handelsjaar was in de eerste vier maanden nog een enkele terugval geweest die boven de 3% uitkwam.
Verlaging naar 524,40
De herstelbeweging die hierna plaatsvond stokte tot op heden in de zone 529 tot 529,50. Ook hier werden meerdere toppatronen gevormd, zoals enkele hanging man’s. Verder was er tot gisteren sprake van een smalle handelsruimte van zeven dagen lang.
Deze handelsruimte was minder dan 1% breed en lag tussen de 524,50 en 529,50. De druk en intraday-doorbraak op de sinds begin dit jaar stijgende bodemlijn zorgde gisteren ook voor een verdere verlaging tot onder de 524,50. Dit betekent dat de neerwaartse druk verder wordt opgevoerd.
Zodra de AEX zowel structureel onder de genoemde stijgende bodemlijn en de 524,50 terecht komt, wordt de lagere top steeds duidelijker en krachtiger. Hieronder ligt verder nog het afvlakkende 50-daags gemiddelde bij 521,70. In november vorig jaar was zo'n afvlakking voor het laatst te zien.
Hoofdschouder
Toch zal de AEX uiteindelijk structureel neerwaarts door de 519 tot 520 moeten breken voor een definitieve en verdere verslechtering. De kans hierop acht ik reëel in de komende tijd. Dit zou betekenen dat een belangrijk top voor de komende tijd in de maand mei is gevormd (toch een Sell in May?).
De zone 519 tot 520 is belangrijk om te doorbreken. Hier liggen namelijk voormalige bodems en toppen. Recent werd nog een bodem gevormd bij 519,50. Een doorbraak betekent ook dat een groot hoofd-schoudertoppatroon kan worden afgerond dat als sinds 24 april in ontwikkeling is.
Vanuit dit patroon is een volgend doel te berekenen dat rond de 500-puntengrens ligt. Ook zou een neerwaartse doorbraak de lagere top bevestigen. Na de vorming van een lagere top zou dan namelijk ook een lagere bodem ontstaan in de AEX.
Verzwakkingen
De eerstvolgende verzwakkingen kunnen vandaag en in de komende dagen optreden met een structureel slot onder zowel de 526,30 (stijgende bodemlijn) evenals de 524,50. Toch zal de AEX onder de 519 tot 520 moeten breken om te kunnen spreken van:
- een lagere top in het kortetermijnbeeld
- de vervolgbeweging van de eerste correctie van dit jaar
- de afronding van een groot hoofd-schoudertoppatroon
De seinen wijzen steeds meer op de doorgang van dit scenario waarna de AEX in de komende tijd op weg kan om een volgende belangrijke middellangetermijnbodem te vormen.
De laatste bodem in dit technische beeld werd in december bij 445,65 op de borden gezet. Hierna startte een stijging van zes maanden lang zonder correcties, een ongekend lange periode.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.