De voorgeschiedenis van ABN Amro voert officieel terug tot 1824, toen Koning Willem I de Nederlandsche Handelmaatschappij (NHM) oprichtte. Toch zijn er documenten van veel vroegere tijden opgedoken, die gelinieerd kunnen worden aan de huidige ABN Amro. Ik bemachtigde onlangs een opmerkelijke analyse van de bank, daterend van 31 januari 1634. Ik laat u graag een stukje meelezen.
"D'afgeloopen weken haelen tulpenbollen vooral 't nieuwsch doordat sij nieuwe recordhoogtesch bereijken. Of tulpenbollen 't huidighe gelt gaen vervanghen sal de toekomst uijtwijzen, maer vooralsnogh sal 't niet so’n vaert lopen. ‘T seer volatiele prijsverloop sijt daervoor de belanghrijkste reden. Koersbeweginghen van 10% per dagh off meer sijn geen uijtzonderingh, terwijl één van den belanghrijkste taecken van eene centraele banck juist prijsstabiliteijt is. Tulpenbollen sijn voorlopigh eerder eene nieuwe, hoogh volatieele ende seer risicovolle beleghinghscategorie dan eene vervangher van den bestaende valuta. De egte waerde van den tulpenbol moet nogh worden vastgesteld. De nieuwe 'beleghinghscategorie' kan worden aenghelegt ter diversificatie van den beleghinghsportefeuille."
Zal ABN Amro met schaamte deze analyse teruglezen? De kritische noot over de hoge beweeglijkheid van de tulpenprijzen gaat gepaard met de serieuze constatering dat de tulpenbol een nieuwe beleggingscategorie betreft. We weten allemaal hoe het met de prijsgekte van de bol is afgelopen.
ABN Amro moet zich schamen
De bank hoeft zich niet te schamen over deze vervalste analyse van destijds. Het citaat betreft een vertaling in het oud-Nederlands van een bericht dat de bank onlangs uitstuurde. Niet over de tulpenbol, maar over de bitcoin. En eerlijk gezegd vind ik dat de bank zich voor díe analyse wel een beetje moet schamen.
Ten eerste meldt ABN Amro dat de virtuele munt niet snel de rol van geld zal overnemen, mede vanwege de hoge volatiliteit van de koers. Centrale banken zijn nu eenmaal gericht op prijsstabiliteit, zo stelt de bank. Op zich juist, de constatering dat bitcoin in zijn huidige vorm het geldsysteem niet zal vervangen.
Maar het gebrek aan prijsstabiliteit waarnaar de bank verwijst, heeft niet direct te maken met die waarnaar centrale banken streven. Zij hebben in eerste instantie zorg om de prijsstabiliteit van de munt ten opzichte van de diensten en goederen in de reële onderliggende economie.
Bitcoin is een hoogrisicobelegging
Dat is nu precies het probleem met bitcoin. Er is helemaal geen onderliggende economie. En daarmee is er ook geen enkel recht op de ruil van Bitcoins in producten en diensten. Dat is de reden waarom de munt nooit het reguliere geldstelsel zal vervangen. Maar goed, ABN Amro’s conclusie dat de bitcoin uiteindelijk geen serieus alternatief voor geld is, kan ik delen.
Maar met de kwalificatie dat bitcoins gebruikt kunnen worden voor diversificatie in een beleggingsportefeuille, gaat een serieuze bank naar mijn idee echt te ver. Hoewel de bank de virtuele munt als hoogrisicobelegging kwalificeert. De cryptomunt is een gecreëerd fenomeen, dat door een knappe technologische toepassing virtueel schaars is.
U zou kunnen stellen dat de bitcoin gestolde schaarste is. Maar daarmee heeft het nog geen waarde. Waarde krijgt het pas als schaarste gekoppeld kan worden aan nut. Bijvoorbeeld omdat we het kunnen gebruiken of omdat we het mooi vinden. Die twee zaken zijn niet van toepassing op de nu zo gevierde digitale munt.
Tal van bedreigingen bitcoin
De prijs gaat door het dak, zoals ABN Amro dat stelt, maar dat komt omdat kopers geloven dat bitcoin nog veel meer in waarde zal stijgen. Ik ben ervan overtuigd dat bitcoinbezitters geen enkel idee hebben waarom hun munt de prijs heeft die het nu noteert. Ik heb mij in het verleden kritisch uitgelaten over de cryptomunt.
Mij werd verweten dat ik de techniek achter de cryptocurrencies niet begreep. Nu geef ik toe dat ik geen techneut ben. Ik wil zeker geloven dat de achterliggende techniek knap en ingenieus is, en op zichzelf waarde heeft (de techniek, dus niet de munt). Zelfs als de techniek nooit te kraken is, en daar is geen garantie voor, zijn er tal van bedreigingen van de zogenaamde munt.
Wat bijvoorbeeld als de centrale banken een nieuwe cryptomunt zou faciliteren, met (deels) garanties en regels zoals voor het huidige monetaire stelsel gelden? In één klap zouden de virtuele munten hun schaarste en veronderstelde aantrekkelijkheid verliezen. Al mijn kritische kanttekeningen ten aanzien van de bitcoin ten spijt, heeft de koers een enorme stijging laten zien.
Tulpenmanie wordt bitcoinmanie
Dat zou er op kunnen wijzen dat mijn ongeloof in de cryptomunt op onjuiste feiten en aannames is gebaseerd. Maar ook het tegendeel kan waar zijn, en is volgens mij ook waar. Als bitcoin, en andere virtuele munten, zonder enige verklaring de enorme stijging in koers kan laat zien, dan is het omgekeerde ook heel goed mogelijk en in mijn opinie heel waarschijnlijk.
Zo maar, zonder echte aanleiding, kan de prijs sterk zakken richting zijn echte waarde. Wat is die waarde dan? Ik blijf erbij dat de bitcoin een hoge prijs heeft, maar uiteindelijk niets waard is. Als de bank de munt als diversificatie in een beleggingsportefeuille ziet, zou ABN Amro de moed moeten hebben blijvende waarde van de bitcoin aan te wijzen.
Misschien moet de bank zich inhouden en kan het niet uitspreken wat het werkelijk van bitcoin vindt. Dan doe ik het maar. De bitcoin is de tulpenbol van de moderne tijd. Potentiële beleggers kunnen niet genoeg gewaarschuwd worden dat ze een technisch virtueel hoogstandje met waarde nihil tegen een hoge prijs aankopen. Die waarschuwing had ABN Amro eigenlijk ook wel kunnen geven.