Het blijft onrustig in de Eurozone. Zowel bij de Europese Commissie (EC) in Brussel, als in Frankfurt, waar de ECB zich niet alleen bezig houdt met kwantitatieve verruiming, maar er ook meningen op nahoudt over het geld van de Europese burgers.
Wat is er in dit geval aan de hand? De EC vraagt de ECB om een mening: een mening over het depositogarantiestelsel en een mening over de toegang tot spaargelden. En dat is minder onschuldig dan het klinkt.
We zagen de afgelopen dagen in bescheiden mate een discussie ontbranden of het jongste voorstel van Draghi (dd 8 november) impliceert dat het depositogarantiestelsel op de helling gaat.
Papieren tijger
U weet wel: uw spaargeld is tot 100.000 euro verzekerd. Dat is vooral een maatregel om u een veilig gevoel te geven, want zodra de nood echt aan de man komt en de dominostenen in snel tempo omvallen zal dit waarschijnlijk een papieren tijger blijken.
Klik op het plaatje voor een grote versie
Het laatste rapport van de ECB durft echter een stapje verder te gaan, en oppert het idee om u ook formeel de zeggenschap over uw spaargeld te ontnemen. Noem het financiële repressie, of noem het een staaltje Animal Farm. Ik zou het zelfs een coup durven noemen.
In essentie stelt de centrale bank voor dat u straks niet langer onbeperkt over uw spaartegoeden kunt beschikken. Nee, u dient straks een aanvraag te doen voor opname van uw spaartegoed waarbij binnen vijf werkdagen wordt besloten of uw aanvraag, al dan niet deels, gehonoreerd wordt.
U leest het goed: u heeft straks toestemming nodig om bij uw spaargeld te kunnen. Zeker, met de nodige mitsen en maren, maar dat is wel de essentie van het ECB rapport "OPINION OF THE EUROPEAN CENTRAL BANK of 8 November 2017 on revisions to the Union crisis management framework."
Non-fictie 2021
Klant: "Beste bank, mijn wasmachine is stuk gegaan en nu wil ik 1.000 euro opnemen om een nieuwe aan te schaffen."
Bank: "Wat vervelend voor u. Wij leven met u mee. Helaas hebben wij geconstateerd dat u slechts 200 euro mag opnemen."
Klant: "Ja, maar ik heb toch echt een nieuwe wasmachine nodig."
Bank: "Helaas, de opnamelimiet van spaargelden geldt ook voor u. Maar wij denken graag met u mee en hebben wel een oplossing: u kunt een krediet van de bank krijgen tegen een milde 10% rente, want lenen mag wel (!)."
De ECB doet met u mee
Natuurlijk zou het voorstel in uw voordeel moeten zijn. Het is bedoeld om te voorkomen dat in crisistijd banken die al in moeilijkheden zitten, dreigen om te vallen bij een eventuele bankrun. En daar is natuurlijk niemand bij gebaat. Dat klinkt allemaal best redelijk, toch?
Ja, maar de ECB en de EC hebben helemaal niets, echt nul komma nul, met uw spaargeld te maken en hoe en wanneer u dat wenst te besteden. Niets, behalve zorg te dragen dat uw spaargeld veilig gestald staat en dat daarover vrijelijk beschikt kan worden.
De ECB heeft er zorg voor te dragen dat banken hun leverage-spelletje beperken en voldoende eigen kapitaal hebben om zelfstandig een crisis te doorstaan. Voor banken is werken met leverage echter bijzonder interessant en de basis van hun verdienmodel. Een perverse prikkel in het huidige stelsel.
Zwaktebod
Het voorstel om de opname van spaargeld te beperken, kan dan ook moeilijk anders worden gezien dan als een zwaktebod van de ECB. Al valt een één-tweetje tussen (groot)banken en de ECB natuurlijk ook niet op voorhand uit te sluiten.
Het is uiteraard nog slechts een 'opinie' en geen maatregel. De taktiek bij zowel een ECB als een EC is altijd heel eenvoudig: gooi explosief materiaal in de groep en bezie van een afstandje of en hoeveel ophef hierover ontstaat.
Het volledige rapport vindt u hier: ECB-rapport
Idealiter leest u het bijgevoegde rapport zélf. Voor wie daar geen tijd en of zin in heeft: enkele van de relevante gewraakte passages vindt u hieronder.
"covered deposits and claims under investor compensation schemes should be replaced by limited discretionary exemptions to be granted by the competent authority in order to retain a degree of flexibility." (pagina 8)
"during a transitional period, depositors should have access to an appropriate amount of their covered deposits to cover the cost of living within five working days of a request." (pagina 8)
Taai rapport
Wollig taalgebruik, ambtelijke taal ook, lastig te interpreteren. De eerste opmerking suggereert dat het depositogarantiestelsel op de helling gaat. De tweede opmerking is echter glashelder: u mag, tijdens een overgangsperiode, slechts gelimiteerd uw spaargeld aanspreken. En dit dan slechts voor zover u dit nodig hebt voor uw levensonderhoud. En ja, de hoogte van een appropriate amount, dat beslist iemand anders voor u.
Het totale rapport, 58 pagina's lang, is vrijwel niet doorheen te komen. Er bestaan niet voor niets mensen die er een (betaalde) dagtaak aan hebben als ECB-watcher.
Voor wie desondanks wel de moeite neemt het rapport door te worstelen: zeker, ter nuance waarschuwt de ECB er ook voor dat het voor langere tijd bevriezen van spaartegoeden niet slim is en het vertrouwen in het systeem zal ondermijnen. En natuurlijk zullen er de nodige checks & balances (moeten) worden ingebouwd.
Ik stel me op het standpunt dat élke (verdere) beperking van uw financiele vrijheid, hoe gelimiteerd ook tot "crisis" en "tijdelijk", uit den boze is. De ECB, en ook de EC, moeten de problemen dáár oplossen waar het ontstaat. En dat is bij de banken met hun veel te hoge leverage en niet bij burgers met hun spaargeld. Sommige deuren dienen simpelweg permanent gesloten te blijven.
Disclaimer: niet van toepassing
Martin Crum is senior beleggingsanalist. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Crum kan posities innemen op de financiële markten.
Volg @martinjancrum op Twitter