Loop een willekeurige supermarkt binnen en van elk product liggen er vele varianten binnen handbereik. Daar krijgt u vast keuzestress van. Beleggers die winkelen in de Nederlandse financiële supermarkt hebben steeds minder last van dit probleem.
Ja, u kunt kiezen uit een grote hoeveelheid ETF’s, beleggingsfondsen, aandelen en obligaties. Op het gebied van gestructureerde producten zijn er een paar buurtsupers actief waar wat financiële hapjes verkrijgbaar zijn.
Maar de grote beleggingsmegastores zijn sinds het begin van het jaar afgesloten voor de Nederlandse beleggingsconsument. Het nieuwe beleid van de AFM verbiedt Nederlandse brokers producten aan te bieden waarvan geen Nederlandstalig informatiedocument beschikbaar is.
Onbegrijpelijk Engels
Dat betekent in de praktijk dat bijvoorbeeld de Amerikaanse markt van indexfondsen en de Duitse markt van gestructureerde certificaten voor de Nederlandse belegger niet meer toegankelijk zijn. Ik kan niet vaak en duidelijk genoeg aangeven dat dit een van de slechtste maatregelen ooit is van de Nederlandse (en andere Europese) toezichthouder(s).
Het gaat uiteindelijk om beleggingsproducten met informatiedocumenten die aan alle eisen voldoen. Maar de AFM is van mening dat de Nederlandse belegger de Engelstalige versie, die doorgaans beschikbaar is, niet zal begrijpen.
Dus moet de belegger beschermd worden. Dat hierdoor Nederlandse beleggers toegang tot de buitenlandse markten wordt ontzegd en zij daarmee in hun keuze voor kwalitatief goede en interessante producten beperkt worden, speelt kennelijk niet.
Niks risicomijdende belegging
Ik vraag mij af of in een rechtszaak deze actie van de toezichthouders stand zal houden. Met dit soort maatregelen menen de toezichthouders beleggers te beschermen tegen financiële ongelukken. Ondertussen laten zij toe dat veel producten, in het Nederlands, mogen volstaan met onduidelijke of onvoldoende informatie.
Ik geef een paar voorbeelden. Een van de lastigste beleggingscategorieën is die van obligaties. Obligaties kunnen met name voor onervaren beleggers verraderlijk zijn, omdat ze bekendstaan als risicomijdende belegging.
Immers, u krijgt aan het eind van de looptijd altijd uw geld terug en in de tussentijd ontvangt u inkomsten in de vorm van rente. Maar obligaties zijn, zeker op dit renteniveau, helemaal geen risicomijdende belegging.
Italiaanse overheid als debiteur
Stel, er is een risicomijdende belegger die een positie in Europese overheidsobligaties (veilig) met een korte looptijd (minder renterisico!) wenst. Die kan dan zomaar uitkomen bij de iShares € Government Bond 13 jaar-ETF.
Dat klinkt toch goed, breed gespreid beleggen in staatsobligaties met een korte looptijd? Wat kan het risico nu helemaal zijn? Een snelle blik leert ons dat de door AFM verplichte risicometer aangeeft dat het risico twee op de schaal van zeven is.
Een relatief laag risico, dus, precies zoals gewenst. Maar kijkt u hoe de onderliggende index is samengesteld, dan slaat de schrik u om het hart. De index blijkt uit slechts acht obligaties te bestaan. Dat is nog tot daar aan toe, maar 67% van deze leningen heeft de Italiaanse overheid als debiteur.
Suggestie van veiligheid
Ook nog eens 13% betreft Spaanse obligaties. Alleen de 20% Duitse obligaties bevinden zich in de Champions League van veilige obligaties. De onervaren belegger wordt geconfronteerd met een naam van de ETF en een risicometer die veiligheid suggereren, die op basis van de samenstelling van de index niet waargemaakt kan worden.
Maar goed, de informatie is wel in het Nederlands, dus dan is het volgens de toezichthouders goed. Het zou beter zijn geweest als de naam van de ETF en de AFMrisicometer in het Chinees waren. Dan zou de belegger niet op het verkeerde been zijn gezet.
Eerlijk gezegd valt iShares, de uitgever van de ETF, niet eens zoveel te verwijten. Zij geven de informatie die voldoet aan de eisen en deels (risicometer) zelfs verplicht is gesteld door de AFM.
Onbekende index
Dan een andere ETF, die volgens AFM met betrekking tot de informatie perfect in orde is, maar waar onervaren beleggers veel moeite mee zullen hebben. Ik doel op de iShares € Corp Bond Interest Rate Hedged-ETF.
Alleen al bij de naam zullen veel beleggers de wenkbrauwen optrekken. Het blijkt dat het fonds de Bloomberg Barclays EUR Corporate Interest Rate Hedged Index volgt. Voor veel beleggers geen bekende index en dat zal voorlopig wel zo blijven.
Bloomberg en Barclays zijn namelijk niet van plan enige informatie over de index aan beleggers te ontsluiten. Dat vinden ze kennelijk de taak van de uitgever van de ETF. Dan moeten we terecht op de website van iShares en daar zien we dat het zou gaan om een belegging in high yield-obligaties.
Foutje van iShares
Hoewel keurig in het Nederlands opgesteld, klopt deze informatie niet. In de index worden uitsluitend investment gradeobligaties geselecteerd. Ik ga ervan uit dat dit een foutje is dat iShares, als ze meelezen, snel zal herstellen.
Wilt u meer weten over de index, dan blijkt de informatie van iShares niet voldoende om alles te doorgronden. Dat heeft te maken met het feit dat het fonds via de methode van sampling wordt samengesteld. Niet alle obligaties uit de onderliggende index worden per se in het fonds opgenomen. Dat het fonds uit maar liefst 2175 obligaties bestaat, wil dus niets zeggen over het aantal obligaties in de index.
iShares geeft zeker netjes de algemene kenmerken van de obligatieportefeuille, bijvoorbeeld de weighted av YTM en de option adjusted duration. Als toezichthouders consequent zijn, moeten zij deze Engelstalige terminologie, inclusief onbegrijpelijke afkortingen, verbieden.
Verkeerd beleid
Of de uitgevers ten minste de verplichting opleggen dat deze termen vertaald worden. Maar zelfs als de uitgevers dat doen, worden beleggers het bos ingestuurd met dit soort begrippen. Voor dit fonds, met een duration van nul (door de rentehedge), valt het risico op financiële ongelukken mee.
Maar de index die Europese obligaties met een looptijd van 15 tot 30 jaar volgt, heeft een duration van zestien. Dat betekent dat een eventuele rentestijging met 1% het fonds circa 16% in waarde doet dalen. Dat is toch informatie die beleggers op een begrijpelijke wijze gepresenteerd dienen te krijgen.
Op dit moment gebeurt dat niet, en AFM vindt dat kennelijk geen probleem. Mijn conclusie is dat toezichthouders zich veel meer moeten bezighouden met maatwerk. Zij moeten ervoor zorgen dat de informatie zodanig is dat de belegger kan begrijpen hoe het product werkt en wat de beleggingsconsequenties zijn.
Die informatie-eis kan voor elke productcategorie weer anders zijn. Het ontzeggen van de toegang tot alle beleggingsproducten waarvan de informatie niet in het Nederlands beschikbaar is, hoort niet bij een dergelijk beleid.