De grondstoffen als activaklasse zetten het jaar sterk in om in al februari vrij fors te corrigeren. Na deze terugval volgde een snel herstel maar sinds de tweede helft van juni ging het terug bergaf.
Per saldo sloot de Bloomberg Commodity index de eerste jaarhelft nagenoeg ongewijzigd af. Intussen is de index verder gecorrigeerd naar het laagste peil in meer dan acht maanden.
Negatieve factoren
De rendementen werden beïnvloed door een aantal negatieve factoren. Daarbij was de klim van de dollar de belangrijkste. De dollarindex steeg in het tweede kwartaal met iets meer dan 5% en noteert nu op het hoogste niveau in bijna een jaar.
Het renteverschil met andere valutablokken loopt op doordat de Federal Reserve sneller dan de andere centrale banken de monetaire politiek normaliseert. Dit maakt de Amerikaanse munt aantrekkelijker.
Een ander element was de oplopende rente, die de financiering van grondstoffenvoorraden duurder maakt. Ook de handelsoorlog die president Trump ontketende tussen de VS en de rest van de wereld dwaalt als een spook op de grondstoffenmarkten rond. Daarbij hebben protectionistische maatregelen een directe impact op de vraagzijde van bepaalde grondstoffen.
Grote uitschieters
Maar gemiddelden verbergen vaak grote uitschieters en dit was ook in de eerste jaarhelft op de grondstoffenmarkten het geval. De edelmetalen hebben een barslecht semester achter de rug waarbij goud en zilver de dieptepunten van eind vorig jaar terug opzochten. Platina was zelfs sinds begin 2016 niet meer zo goedkoop.
Bij de basismetalen was het beeld gemengd. Nikkel en aluminium werden duurder nadat gevreesd werd dat de sancties tegen Rusland voor minder aanbod zouden zorgen. Koper en vooral zink kregen dan weer een flinke tik. De granen presteerden niet eens zo slecht en veerden op vanaf meerjaarse dieptepunten.
Maar toen kwam de handelsoorlog het feest verpesten. Met name soja en maïs werden het hardst getroffen. China koopt traditioneel een kwart van de Amerikaanse sojaoogst maar door importheffingen of andere sancties dreigt nu een overaanbod.
Enkel olie trok zich niets aan van de duurdere dollar. Een vat ruwe olie werd ruim een vijfde duurder en klom naar het hoogste prijsniveau sinds eind 2014.
Vooruitzichten
Prijsvorming op de grondstoffenmarkten is een complex samenspel van factoren. Dit maakt voorspellingen er niet eenvoudiger op. Ik verwacht dat de dollar in de tweede jaarhelft een minder grote rol zal spelen dan in de eerste helft het geval was en dus ook minder op de grondstoffenprijzen zal drukken.
Olie is een grondstof waar het qua prijs alle kanten mee uit kan naargelang de markt focust op de afbouw van de voorraden of de toename van het aanbod door bepaalde OPEC-landen, de VS en Rusland. Daarnaast zijn de ontwikkelingen op het geopolitieke front erg lastig in te schatten. Zo kan nieuwe onrust in het Midden-Oosten zomaar voor een nieuwe prijspiek zorgen.
Na een uitermate sterk 2016 en 2017 is 2018 voorlopig niet het jaar van de basismetalen. In de tweede jaarhelft voorzie ik een aanhoudend hoge volatiliteit. De bezorgdheid over een forse daling van de vraag deel ik niet helemaal. China zal ook in een trager groeiritme grote hoeveelheden basismetalen blijven consumeren.
De prijsvorming bij de edelmetalen was in de eerste jaarhelft het spiegelbeeld van de dollarevolutie. Maar de Amerikaanse munt is technisch overgekocht en stilaan zit het vooropgestelde rentepad van de Federal Reserve al in de dollarkoers verrekend. Bij de edelmetalen verwacht ik daarom een herstel of minstens een consolidatie.
Bij verschillende landbouwgrondstoffen is de prijs intussen teruggevallen onder het niveau van de totale productiekost. Dit is op zich geen garantie dat de prijzen snel zullen stijgen, maar het neerwaartse prijsrisico is wel beperkt. Dit is onder meer het geval bij soja, maïs, koffie en suiker.