De economie heeft een zwakke periode achter de rug, maar lijkt weer helemaal op stoom te komen. Althans dat zeggen de financiële markten op dit moment, waar aandelen fors zijn gestegen.
Toch is het Nederlandse consumentenvertrouwen erg laag en zijn wij met zijn allen erg somber. Afgelopen woensdag meldde het CBS dat de stemming onder Nederlanders over de economie voor het eerst in vier jaar onder de nulgrens is gezakt. De barometer van het consumentenvertrouwen was in januari nog plus één, en staat nu op min twee.
In de zomer van vorig jaar noteerde deze index nog een stand van plus 23.
Afgezet tegen de statistieken van alle andere EU-landen is het Nederlandse vertrouwen het snelst afgenomen van alle landen.
Opvallend is verder dat de grootste positieve verandering plaatsvond bij de Griekse consument, waar het vertrouwen het hardst is gestegen.
De Nederlandse Bank (DNB) vermoedt dat huizenprijzen en gedaalde aandelenkoersen belangrijke factoren waren in het afgenomen vertrouwen. DNB noemde ook de prestaties van het Nederlandse elftal, de recente BTW-verhoging en hogere energiekosten als oorzaak.
CBS
Toch zijn aandelen sinds eind vorig jaar erg hard gestegen, terwijl de rente fors is gedaald. In tegenstelling tot wat het CBS vermoedt, suggereert die combinatie juist aan dat de economie weer wind in de rug heeft.
Nieuwe economische cyclus
De grafiek van 4-jarige Businesscycle (helemaal onderaan mijn column) lijkt aan te geven dat we aan het begin staan van een nieuwe economische cyclus, waarbij de rentedaling gepaard gaat met een herstel van aandelenkoersen.
Deze keer is het overigens wel zeer rap gegaan. Nog geen driekwart jaar geleden stond de economische cyclus nog op zijn hoogtepunt. Daarna zijn korte tijd aandelen hard gedaald, terwijl de rente juist fors opliep.
Het is niet onmogelijk dat we een korte cyclus binnen de lange termijn cyclus hebben doorgemaakt. Zo snel zijn de veranderingen opgetreden.
Wereldwijd zijn de aandelenbeurzen in de afgelopen weken verder gestegen. Technisch zijn er op korte termijn dan ook duidelijk verdere verbeteringen opgetreden, waarmee de technische conditie van de aandelenbeurzen wereldwijd serieus verder is verbeterd.
Beleggers negeren signalen van een teruggang van wereldeconomie. Het zijn juist die conflicterende ontwikkelingen, want behalve aandelen doen ook de obligatiemarkten het prima.
Rente
De Nederlandse 10-jaars kapitaalmarktrente is in het laatste kwartaal van vorig jaar gedaald van 0,62% naar de 0,38%. De laatste weken zakte de rente verder omlaag naar 0,19%.
Een dalende rente weerspiegelt altijd een positieve obligatiemarkt. Nederlandse staatsleningen bewegen dan ook in sterke korte opwaartse trends, wat op koopkracht in de markt duidt. Obligatiebeleggers zijn positief gestemd, zowel in de Nederlandse markt als over de grenzen.
Ik herhaal het nog maar eens, we zien doorgaans alleen op de bodem van de economische cyclus de combinatie van stijgende aandelenkoersen en een rentedaling. Zie de gestileerde grafiek van 4-jarige Businesscycle.
Nutsbedrijven
Eén sector die goed van de bovenstaande ontwikkelingen profiteert is die van de nutsbedrijven, oftewel utilities. Die bespreek ik ook in mijn column vandaag.
De Europese sector nutsbedrijven (utilities) lijkt boven de voormalige toppen van 2015 en 2017 rond 300-305 te breken.
Bij een overtuigende uitbraak verbetert het technische plaatje verder en komt er ruimte vrij tot 356,82 (de top van 6 mei 2011).
De steun ligt op 274,41 (de bodem van 14 december 2018).
Waar staan we nu in de Vierjarige Businesscycle?
Technisch bezien geven de markten aan dat we conjunctureel aan het begin van een nieuwe Businesscycle staan. Dat is historisch bezien altijd een gegeven indien stijgende aandelen- en obligatiekoersen samenvallen.
Doorgaans komen deze cyclusbodems alleen gelijktijdig voor indien de economie over zijn dieptepunt heen is en er mogelijk weer groei aankomt.
Meestal wordt dit pas over enkele maanden door de economische statistieken bevestigd. Deze zijn nu nog negatief, beïnvloed door de voorafgaande daling in aandelen- en obligatiekoersen (van medio en eind 2018).
Eerste fase Businesscycle
In Fase I en II van de Vierjarige Businesscycle, dus nadat de economie langzaam uit het dal kruipt, zou de categorie aandelen en staatsleningen een weging in uw beleggingsportefeuille mogen hebben.
Aan de hand van de Vierjarige Businesscycle stel ik vast dat de economie niet langer afkoelt en mogelijk zelfs al een groeiscenario inprijst.
Zakelijke waarden, zoals aandelen en vastgoed, komen in deze fase in een nieuwe Businesscycle vanzelf weer bovendrijven.
Aangezien de koersen ver genoeg zijn gedaald, zijn er vanzelf weer koopniveaus bereikt. Lees ook de visuele uitleg van de Businesscycle helemaal onderaan dit blog.
Nederlandse Aandelen
De Nederlandse beurs maakte eind 2018 een snoekduik van circa 100 punten, waarbij technisch het stijgende trendkanaal is verlaten.
Inmiddels is het tij weer gekeerd omdat de AEX boven de weerstandszone van 500-510 punten is gebroken en bovendien opwaarts door de 200-dagenlijn (rode glooiende lijn) is gestegen.
Grondstoffen
De Dow Jones-UBS Commodity Index, de wereldwijde grondstoffenindex, laat bewegingen zien tussen de steun 21,61 punten (de bodem van 23 juni 2017) en de weerstand van 25,55 punten (gevormd op 9 oktober 2015).
Verkoopdruk in grondstoffen blijft even aanwezig zolang er lagere toppen worden gevormd.
Vastgoed
De MSCI World Real Estate Index heeft een serie met lagere toppen afgebroken. Hierdoor komt de MSCI World Real Estate Index er wat beter bij te liggen.
Voor een nieuwe technische verbetering is een doorbraak boven de weerstand van 214,11 punten (gevormd op 26 januari 2018) noodzakelijk.
Bij een daling onder de steun van 190,21 punten (de bodem van 3 februari 2017) zal het technische beeld van de MSCI World Real Estate Index verzwakken.
Na een uitbraak boven de weerstand van 214,11 punten wordt 248,46 het volgende opwaartse koersdoel.
Rente
De 10-jaars Nederlandse kapitaalmarktrente is onder de voormalige steun van 0,38 procent is gebroken. De lagere toppen wezen al op nieuwe verkoopdruk.
Deze doorbraak genereert een nieuwe verzwakking en verdere koersdruk mag niet meer worden uitgesloten.
Er mag een verdere koersdaling worden verwacht richting 0,11 procent (de bodem van 29 april 2016). Weerstand ligt op 0,67 (de top van 12 oktober 2018).
Na een doorbraak onder de steun van 0,11 wordt -0,03 procent het volgende neerwaartse koersdoel.
Conclusie
Technisch bezien zijn aandelen uit het dal gekropen. Op alle aandelenbeurzen zijn de downtrends verlaten en zien we weer stijgende koersbodems. Dat geldt ook voor de obligatiemarkten.
Dit lijkt samen te vallen met een herstel in de vastgoedmarkten.
Op basis van de Uitleg Vierjarige Businesscycle lijkt dat aan te geven dat we aan het begin van een nieuwe economische cyclus zitten.
Uitleg Vierjarige Businesscycle (grafische weergave)
De onderstaande grafiek laat een geïdealiseerd voorbeeld zien van de economische groeicyclus.
De sinuscurve (rode lijn) geeft het pad van economische groei en/of krimp weer. De gestippelde horizontale lijn onderscheidt periodes van groei en van krimp.
Over een langdurige periode van meer dan 100 jaar kunnen we constateren dat de geschiedenis zich steeds herhaalt. We zien namelijk dat de economie tijdens een complete cyclus chronologisch altijd dezelfde volgorde in gebeurtenissen laat zien.
Het komt erop neer dat tijdens een periode van economische krimp staatleningen de beste rendementen laat zien. Tijdens economische groei daarentegen, zijn staatsleningen juist ongeschikt om in te beleggen.
Het tegenoverstelde geldt voor de beleggingscategorie aandelen.
Zo heeft binnen een vierjarige businesscycle elke beleggingscategorie zijn eigen period of fame.
Het verleggen van de aandacht van de ene beleggingscategorie naar de andere, op basis van de golfbeweging van deze cycle, is dan ook van groot belang voor het uiteindelijk beleggingsresultaat.
De businesscycle maakt het mogelijk om draaipunten te identificeren voor verschillende financiële en economische indicatoren, die op hun beurt maatgevend zijn voor de vraag waarin te beleggen: in obligaties, aandelen, vastgoed, grondstoffen of cash.
Zoals al eerder door mij is aangegeven behoort een langetermijnbelegger overwegend in aandelen en vastgoed te beleggen.
