voda schreef op 1 augustus 2019 12:48:
Zo voorkom je pensioenstress
Fijn dat er een nieuw pensioenakkoord is, maar daarmee zijn we er nog niet. Want het pensioen- stelsel gaat op de schop. Lastige materie, maar wel belangrijk voor je inkomen na een arbeidzaam leven. Hoe steekt ons pensioen in elkaar?
Eduard Voorn > 31-07-19, 19:00
Wie bij een werkgever in dienst treedt, zal zijn eerste salarisstrook aandachtig bestuderen. Wat verdien je bruto, welke toeslagen krijg je, welke premies worden afgedragen en wat houd je onder de streep over?
Op die loonstrook zie je hoeveel pensioenpremie je stort in het pensioenfonds of bij de pensioenverzekeraar. Want de meeste werkgevers bieden als onderdeel van de arbeidsvoorwaarden een pensioenregeling aan. Je betaalt dan elke maand automatisch vanuit je brutoloon premies voor deze pensioenregeling. Let wel: ook de werkgever stort premie, doorgaans zelfs meer dan de werknemer. De verhouding één derde werknemer, twee derde werkgever komt het meeste voor.
Sommige bedrijven hebben een eigen pensioenfonds, ondernemings- of bedrijfspensioenfonds genoemd. Soms zitten bedrijven uit één branche met elkaar in één pensioenfonds: een bedrijfstakpensioenfonds. Ben je ambtenaar dan draag je verplicht premie af aan het ABP, ben je bouwvakker dan aan BpfBOUW.
Het voordeel van pensioen opbouwen in zo’n collectieve pensioenregeling is dat de kosten met elkaar worden gedeeld. Daarnaast kunnen slechte beleggingsresultaten beter worden opgevangen.
Pensioen op basis van middelloon
Bij de onderhandelingen over de (collectieve) arbeidsvoorwaarden spreken werkgevers en werknemers ook het ‘soort’ pensioen af. Tegenwoordig is dat vrijwel alleen nog een middelloonregeling. De oudere werknemer kent misschien nog de eindloonregeling, maar die is vaak in de loop van het traject omgezet naar middelloon.
Bij middelloon komt er elk jaar een beetje pensioen bij op basis van het dat jaar verdiende salaris en het opbouwpercentage van het pensioen (bijvoorbeeld 2 procent van je salaris). Verdien je een jaar later meer, dan bouw je over dat jaar ook iets meer pensioen op. Zo spaar je een pensioen bij elkaar dat gebaseerd is op je gemiddeld verdiende salaris in alle jaren. Dat is in principe een gegarandeerd pensioen: het bedrag (per jaar) staat op je pensioendatum vast en elke maand krijg je een twaalfde deel uitgekeerd.
Toch kan het gebeuren dat op het pensioen wordt gekort: als het vermogen van een fonds te
Naast dit basispensioen komt er voor de meeste mensen geld bij van de tweede pijler: het werknemerspensioen. Het overgrote deel van de werknemers in Nederland bouwt een aanvullend pensioen op in deze tweede pijler, zoals hiervoor beschreven. De discussie over ons pensioenstelsel gaat puur over deze pijler.
Levensstijl
Volgens pensioenspecialist Steven Spiessens van accountantskantoor EY zijn de twee pijlers samen in principe voldoende om van te leven. ,,In Nederland is het zo geregeld dat je kunt rondkomen van enkel een AOW, dat is het bijstandsniveau. Ik zeg zeker niet dat dat ruim is, maar het zou moeten kunnen, rekening houdend met beschikbare toeslagen.
Een pensioen van de baas is een aanvulling op je AOW. Waar het dan om draait is het welstandsniveau: kun je na het bereiken van je pensioenleeftijd doorgaan met je levensstijl? Wil je na je na je werkzame leven drie tot vier keer per jaar naar Bali en om de zoveel jaar een nieuwe auto kopen, dat kan meestal niet. Maar er niet van kunnen leven lijkt me niet aan de orde.’’
Wie het later toch wat breder wil hebben, is aangewezen op pijler 3: met individuele pensioenproducten sparen voor extra pensioen. Een specialist als Spiessens adviseert dan om privé erbij te sparen, te beleggen of bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering af te sluiten. ,,Het is verstandig om daar al mee te beginnen als je gaat werken, om zo vermogen op te bouwen. Beleggingen, obligaties, sparen, eigen woning: laat je adviseren welk pensioenproduct geschikt voor je is. En laat je niet gek maken door hoge rendementen, want daar zitten ook hogere risico’s aan.’’
Pensioen-bewusteloos
Wil je weten hoe je ervoor staat met je opgebouwde pensioen? Jaarlijks stuurt je pensioenfonds het wettelijk verplichte Uniforme Pensioenoverzicht (UPO), een soort bankafschrift van je pensioen. Maar voor het totaalplaatje van al je pensioen (inclusief AOW) kun je terecht op Mijnpensioenoverzicht.nl.
Toch blijken beide overzichten onvoldoende om mensen meer bij hun pensioen te betrekken. Volgens het ABP, met een beheerd vermogen van 436 miljard euro het grootste fonds van Nederland, zijn we collectief ‘pensioenbewusteloos’. Met hulp van de neurowetenschap zoekt het gigafonds daarom naar manieren om mensen actiever naar hun pensioen te laten kijken. Zo heeft ABP samen met pensioendeelnemers en wetenschappers de Persoonlijke Pensioenpot ontwikkeld. Dat is een pensioengrafiek die zo overzichtelijk mogelijk de inleg van werknemers, werkgevers en het beleggingsrendement van het fonds toont.
Marike Knoef, hoogleraar empirische micro-economie aan de Universiteit Leiden, snapt de inspanningen van fondsen als het ABP. ,,Hoe bewuster deelnemers zijn van hun pensioen, hoe beter keuzes kunnen worden gemaakt. Het voorkomt pensioenstress.’’
Daarnaast draagt een groter pensioenbewustzijn bij aan het vertrouwen in het pensioenstelsel, meent Knoef, die ook verbonden is aan pensioendenktank Netspar. ,,Jonge mensen denken dat ze later niets zullen krijgen. Als ze iets meer van het stelsel zouden weten, dan zien ze dat ze wel degelijk pensioen krijgen.’’
‘Ook zzp’er moet aan zijn pensioen denken’
Jochem Dijckmeester werd in 2017 uitgeroepen tot jonge pensioenfondsbestuurder van het jaar.
Hij was toen 35 jaar en zat in het pensioenfonds PGB. Inmiddels is hij plaatsvervangend voorzitter van het fonds en heeft hij de taak om jonge, maar ook oudere zzp’-ers te laten nadenken over hun pensioen.
Lastige klus, omdat pensioen gewoon niet sexy is, zegt Dijckmeester. ,,Ik probeer daarom zzp’ers door inspiratie te activeren zich te interesseren voor dit onderwerp. In loondienst hoef je eigenlijk niet na te denken over je pensioen: de werknemer legt een derde in en de werkgever het andere deel. Het pensioenfonds doet de rest. Het groeiende legioen zzp’ers zal dat wél zelf moeten organiseren.’’
Dilemma
Het is een duivels dilemma, meent Dijkmeester: zet je geld dat je nu verdient opzij voor zo’n verre toekomst? ,,Ik moet jonge mensen overtuigen dat hoe eerder ze beginnen met hun pensioen, hoe beter het resultaat is als ze de pensioenleeftijd hebben bereikt.
Hoe ze dat doen, is maatwerk voor een adviseur. In elk geval vraag ik ze zich te verdiepen in de AOW en laat ik ze informatie lezen op de websites van bijvoorbeeld het Nibud of Wijzer in geldzaken.
Overigens is in het nieuwe pensioenakkoord afgesproken dat zzp’ers zich vrijwillig kunnen aansluiten bij een pensioenfonds als PGB.’’
www.ad.nl/economie/zo-voorkom-je-pens...