First things first, ik geloof niet dat we bang hoeven te zijn dat ook het dak er bij de aandelen BAM, Heijmans en VolkerWessels af wappert?! Zeesluizen, parkeergarages en nu ook voetbalstadions: waar zijn we nog veilig, mensen? :-)
Goed, woensdag 08:00 uur maakt Duitsland haar BBP groei over Q2 bekend. Groei? Verwacht wordt -0,1% op kwartaal en -0,3% op jaarbasis. Let wel, er is officieel pas sprake van een recessie bij twee kwartalen of meer krimp. Gelet op de Duitse data deze zomer moet u zich echter niet al te veel illusies maken?
In ieder geval is het Duitse BBP Q2 op voorhand te betitelen als hét cijfer deze week op de beurzen. Een dagje eerder is er de Duitse ZEW vertrouwensindex over alweer augustus. Hoewel dit geen hard economisch cijfer is, zegt het wel iets over de mentale staat en gemoedstoestand van onze oosterburen op dit moment.
En wij dan? Woensdag om 09:30 uur wordt ons land geacht +0,4% BBP Q2-groei op kwartaalbasis bekend te maken.
Recessie of geen recessie, dat is de hamvraag op markten. De grootste boosdoener kennen we allemaal: de handelsoorlog. Of is het niet meer dan de trigger? Wat maakt het uit, na tien jaar onafgebroken groei is het niet zo raar als de wereldeconomie een keer in recessie gaat, toch? Daar gaan we niet meteen aan ten onder.
De sleutel ligt wellicht in het Witte Huis. Als hij wil kan president Donald Trump, al dan niet gesteund door de Fed, de dollar nog inzetten tegen China als The Big One. Volgend jaar verkiezingen, ik kan met niet voorstellen dat Trump tot het gaatje gaat om China zogezegd op de knieën te krijgen, maar wie ben ik.
Recessie of geen recessie
En wat moeten we hier als belegger of handelaar mee? Ik val bijna van mijn stoel, maar volgens Jim moeten we ons niet in de luren laten leggen door alle ruis in de wereld en op de beurs en naar de winsten blijven kijken. Mijn idee. Winst, omzet, marges en kasstroom zijn uiteindelijk de bepalende maatstaven voor aandelen.
En die zijn nog steeds goed, hoewel ze onder druk staan en de rek er dit jaar na jarenlange (uitbundige) groei er wel even uit is. Maar goed, u kunt beter niet naar mij luisteren. Ik beleg lang voor mijn pensioen en neem het voor granted, als we eventueel een recessie krijgen en de koersen een dikke krak doen. Hoort er bij.
Zeker na tien jaar ongelooflijk stijgen, kan het wat mij betreft zelfs geen kwaad als er even schoonmaak is. Als het maar niet te erg wordt. Op nog een keer een 2000-2003 of een 2007-2009 zit ik ook niet te wachten, want die recessies en vooral bear markets of krachs hakten er echt in. Ik heb er grijze haren van gekregen.
De meeste van u zitten voor kortere ritjes in de markt en daarvoor moet u richting kiezen en risico nemen. En zoals altijd - anders was er gratis geld - is dat niet duidelijk en altijd een guess. Gelet op de wereldeconomie en misschien naderende wereldwijde recessie moet u volgens de boekjes even geen aandelen hebben?
Minder economie = minder omzet, winst, marges en kasstroom = lagere koersen, luidt de driehoogachter- of boerenkoolmetworstbeurswijsheid #metspekjes Is dat al merkbaar? Ik pak mijn wekelijkse standaard, zoals ik ze zelf noem, waardegrafieken van de indices er weer bij met de analistenverwachtingen.
De consensus voor de AEX is al een tijdje stabiel, geen winst- en omzetstijgingen, maar ook (nog) geen -dalingen. Stijgende koersen betekent zo niks anders dan een duurdere index met minder dividendrendement en vice versa. U koopt momenteel de index tegen 15 keer de verwachte winst en 3,5% dividendrendement.
Verwachtingen kunnen veranderen, maar ik vind dat (historisch) niet raar geprijsd. Misschien wel perfect. Dat wil niet zeggen dat de koersen geen dreun kunnen krijgen, maar u koopt volgens mij zekere veel te dure of zelfs bubbelende aandelen. En ze kunnen ook nog stijgen, u weet maar nooit. Is al tien jaar de praktijk...
Ik weet niet of er ooit een recessie is geweest, waarin de winsten toch bleven stijgen. Ik weet wel dat er winstrecessies zijn geweest, terwijl de economie bleef groeien. Dat kan ook nog. Om een lang verhaal kort te maken, niks is nu nog duidelijk in hoeverre de verslechterende economie de brede winsten raken.
De AEX wijkt wat dat betreft niet veel af van de Euro Stoxx 50, zij het dat deze (defensieve!) index net even goedkoper is en iets meer dividendrendement doet.
Het is wat volatiel maar de winst- en omzetverwachtingen voor de S&P blijven wel oplopen. U ziet dat de index duurder is dan Europa is en minder dividendrendement doet. Dat is eigenlijk altijd zo en intussen draaien de buybacks vrolijk door. Die zorgen zeker ook voor een winststijging per aandeel.
Bij de MSCI World Index loopt de omzetverwachting terug, maar stijgt die van de winst. Ik kan dit niet duiden. De waardering en yield zitten zeg maar tussen EU en VS in. Ik concludeer nogmaals dat ook bij deze index de uitbundige winstgroei van de laatste jaren er inderdaad uit is, maar een draai naar krimp is (nog) niet te zien.
Dat kan natuurlijk altijd nog en dan kan het ook hard gaan. Want net als met koersen gaat het dalen van de winsten altijd wat gemakkelijker en sneller dan stijgen... Als het dan toch moet, heb ik het zelf het liefst quick & dirty, maar Mr. Market doet nooit aan verzoekjes. En ja, u kan ook nog contrair denken.
Rentes en nog meer rentes
Voor een compleet beeld moet u natuurlijk ook naar de aanpalende en al dan niet negatief correlerende markten kijken. Lieslaarzen aan en zuidwester op, tijd voor een bezoekje aan de jubelende obligatiemarkten. Want we kijken naar de almaar dalende rentes, maar dat is omdat de obligatiekoersen zo torenhoog staan.
Misschien is dit wel het equivalent van de dotcombubbel van de vastrentende markt, de geschiedenis leert het ons vanzelf. Ik beperk mij even tot de Amerikaanse en Duitse tienjaars rentes, maar u weet dat intussen iedere EU-staastobligatie met minimaal een A van de kredietjongens een negatieve rente doet.
Dat de rentes in de vrieskou staan betekent volgens de boekjes dat aandelen een hogere waardering mogen hebben en dan vooral defensieve waarde-aandelen. Dat klopt ook. Bij ons zijn Unilever, Heineken, Relx en Wolters Kluwer duur, om maar wat te noemen. Cyclicals zijn minder duur en financials zijn zelfs spotgoedkoop.
Dan nog even een oproep aan de heer Ralph van de ING: OK, we weten intussen dat je overweegt de spaarrentes onder nul te zetten (?), maar wat ga je met de hypotheekrente doen (als de ECB verder gaat verlagen en verruimen)...?
Want wie rente zegt, zegt centrale banken. Voor het Fed rentebesluit van 18 september is nu voor 85,8% weer een kwartje verlaging naar 1,75-2,00% ingeprijsd en ik pak de Fed Fund futures voor eind dit jaar, ofwel 11 december er bij. Duidelijk.
Nog even deze aanrader, die ik u deze week al in mijn liveblog gaf. Joe Weisenthal van Bloomberg is de eerste met echt een compleet contraire visie op die negatieve rentes. Het noemt het zelfs puur natuur. Dat betwijfel ik, maar lees het als u er ook van houdt om uw eigen ijzeren overtuigingen tegen het licht te houden:
In september verlaagt de ECB naar verluid de rente voor banken naar -0,5% van -0,4% (mede vandaar ook die rente-opmerkingen van ING's Ralph?) en gooit er wellicht weer een opkooprondje tegenaan. Vertrekkend voorzitter Mario Draghi doet het eigenlijk als sinds zijn beroemde en verlossende Whatever it takes in 2012.
Hij roept iedere keer weer op de EU-landen (fiscaal) te hervormen. Met name Duitsland en ook Nederland hebben daar alle ruimte voor met letterlijk het gratis geld dat ze kunnen lenen. Ze doen het alleen niet. Ja, ik vind dat de EU meer blaam dan de ECB treft voor deze situatie. Die heeft haar werk gedaan. Brussel niet.
Goud en bitcoin
Rentes is één, er zijn meer items op de markten die negatief met aandelen horen te correleren. Goud geldt natuurlijk ook als vluchthaven, als we bang worden op de beurs. En dat is een van de winnaars deze zomer. U ziet hier zowel de goudprijs zelf, als de HUI of de Gold Bug Index (alle grote goudmijnen). Beide zijn in dollars.
Die index gaat procentueel zelfs nog veel harder dan de kale goudprijs. Hoe dan ook, het is eigenlijk voor het eerst sinds de all time high in 2011 dat goud en goudmijnen eindelijk weer overtuigen. En daaruit mag of moet u - kies zelf maar - concluderen dat iedereen niet meer zo zeker is over aandelen.
Even tussendoor, één keer raden waar momenteel de 3% fee plus 20% performance fee kudde in duikt :-)
En dan nog iets, is bitcoin het nieuwe goud zoal u her en der leest? Ik zet ze in één grafiek, oordeel zelf. Om een lekkere dooddoener te geven: ik denk dat ze samen op gaan, totdat ze niet meer samen op gaan, zoals bij alles op de beurs. Eens te meer, u vangt geen yield op deze items, u moet het hebben van prijsactie.
Wat is nu de moraal van dit hele verhaal? De handelsoorlog is here to stay en drukt de wereldeconomie, er hangt mede hierdoor een recessie in de lucht, maar het is nog onduidelijk of de omzetten en winsten echt onder druk komen te staan, laat staan (hard) gaan dalen. En de rentes wijzen er op dat er véél, héél véél liquiditeit is.
Agenda
Prima agenda deze week met nog een mooie, maar gelukkig wel behapbare reeks Q2-cijfers. Bij ons zijn dat - en ik loop ze zo snel bij langs - deze namen:
- Adyen
- Aegon
- IMCD
- NN
- TKH
- ForFarmers
- Kendrion
In de VS besluiten deze drie grote jongens officieus het Q2-cijferseizoen. Wapens genoeg te krijgen daar. Vraag is wat mij betreft wanneer Walmart ook tanks gaan verkopen - misschien ook leuk exportideetje voor de zieltogend Duitse auto-industrie - om haar eigen klanten tegen al dat geschiet daar te beschermen.
Verder zijn er Duits, Nederlands en Europees BBP-cijfer, zijn er de voorlopende indicatoren ZEW Index en New York en Philadelphia Fed Index, Amerikaanse detailhandelsverkopen, Chinese industriële productie en inflatiecijfers. Scrollt u maar even gezellig door de rijtjes:
12 aug
09:00 Flow Traders notering €0,35 ex-dividend
13 aug
08:00 Kendrion Q2-cijfers
08:00 TKH Q2-cijfers
08:00 TUI Q2-cijfers
08:00 Duitsland inflatie CPI jul 0,5% MoM
11:00 Duitsland ZEW economisch sentiment aug -27,7
14:30 VS inflatie CPI jul 0,3% MoM
14 aug
01:50 Japan fabrieksorders jun -1,3% MoM
04:00 China industriële productie jul 5,8%
04:00 China detailhandelsverkopen jul 8,6%
08:00 Curetis Q2-cijfers
08:00 Sipef Q2-cijfers
08:00 RWE Q2-cijfers
08:00 Duitsland Flash BBP Q2 -0,1% QoQ
08:45 Frankrijk inflatie CPI jul
09:30 Nederland BBP Q2
10:30 VK inflatie CPI jul 1,9%
11:00 EU Flash BBP Q2 0,2% QoQ
14:00 Macy's Q2-cijfers
22:00 Cisco Q2-cijfers
15 aug
06:30 Nederland detailhandelsverkopen jun
06:30 Nederland werkloosheidspercentage jul
08:00 NN Group Q2-cijfers
08:00 ForFarmers Q2-cijfers
08:00 Aegon Q2-cijfers
08:00 Adyen Q2-cijfers
09:00 Royal Dutch Shell notering $0,47 ex-dividend
10:30 VK detailhandelsverkopen jul 0,1% MoM
13:00 Wallmart Q2-cijfers
14:30 VS New York Fed manufacturing index aug
14:30 VS wekelijkse jobless claims
14:30 VS Philadelphia Fed Index aug
14:30 VS detailhandelsverkopen jul 0,3% MoM
15:15 VS industriële productie jul 0,2% MoM
16:00 VS handelsvoorraden jun 0,1% MoM
22:00 Nvidia Q2-cijfers
16 aug
08:00 IMCD Q2-cijfers
09:00 Aperam notering €0,44 ex-dividend
14:30 VS verkopen nieuwe woningen jul 1,26M
16:00 VS consumentenvertrouwen Michigan aug 97,5
Adyen
Zoals beloofd, fiets ik nog even snel langs onze fondsen met Q2's. Het is een beetje een brede spread, maar ADHDyen is aan het zijwaartsen geslagen dit jaar en u misschien wel aan het trading rangen. De omzet- en winstverwachtingen lopen nog altijd double digits op en daar is de waardering dan ook naar.
No room for errors, dunkt me op deze nerveuze beurs.
Aegon
De verwachtingen voor Aegon vallen mij nog mee...
... als ik de koers af zet tegen de Amerikaanse rente, waar Aegon zo gevoelig voor is met haar levenactiviteiten in de VS. Het aandeel is goedkoop, maar kan wellicht nog goedkoper worden als rente en marktomstandigheden blijven inlopen tegen het fonds.
IMCD
Langzaam maar zeker nemen de verwachtingen af voor AEX-debutant en succesnummer IMCD. Het aandeel is wel erg duur geworden - formeel is het cyclisch - en meestal er is dan meer downside bij een tegenvaller, dan upside bij een meevaller.
NN
De omzet staat onder druk bij NN, maar de winst stijgt nog. Met de daling is het aandeel vooral goedkoper geworden, maar in dit renteklimaat is verzekeren niemands hobby. NN heeft natuurlijk wel kei-degelijke ratio's. Oppikken en wegleggen is een mogelijkheid, maar lange underperformance is dan het risico.
TKH
De verwachtingen voor TKH zijn lauw. Een zien of er echt winst-, omzet- en outlook-druk is, zoals de analistenconsensus suggereert.
ForFarmers
Droogte, krimpende veestapel, concurrentie, stijgende kosten, pond en misschien nog wat dingetjes: ForFarmers heeft de wind gewoon tegen. Het winstprobleem grijnst u in deze grafiek tegemoet. Het aandeel is niet duur, maar ook niet echt een koopje.
Kendrion
Misschien is Kendion wel het meest typische handelsoorlogfonds van het Damrak met vooral haar Duitsland-exposure. Gezien de redelijk constante waardering prijzen we dit wel heel netjes in. Had ik u ook nog graag de grafiek van Nivdia willen laten zien, maar mijn Datatream ligt er ineens uit... Die houdt u tegoed.
En de rest
Sluit ik af met nog een paar ad random nieuwtjes. Moet Jeff soms vermogensrendementsheffing betalen, is zijn nieuwe vriendin heel erg duur, of... voorziet hij even wat mindere tijden? Het kan ook zijn dat hij even een paar centen anders wil alloceren, ofwel zegt het maar:
Krijg nou wat, dit is inderdaad weer eens wat anders dan zo'n eeuwige, afgekauwde Tesla. Zo lelijk dat het weer mooi is:
Deze past er wel bij, ook als AMG liefhebber zou ik dit zeker even lezen:
Iets voor u? Ik vond de smartphone zelf altijd zo handig, omdat ik bijvoorbeeld geen grote autokaarten meer hoefde uit te vouwen. Nu wordt het ding zelf een onmogelijk opvouwer?
Beijing en Singapore hoesten deze zomer even nieuwe buitencategorie vliegvelden op. Ga kijken, u weet niet wat u ziet en de getallen zijn duizelingwekkend.
En daar past deze weer bij. Mijn advies: beleg voor rendement en niet anders. Als u belegt voor én rendement én een betere wereld hebt u kans dat u twee keer van een koude kermis thuis komt.
Sluit ik weer af met Corné, die ondanks alle herrie en toestanden in de wereld gewoon naar de winsten en outlooks blijft kijken.
Veel succes deze week en tot morgen, tot voorbeurs.
Arend Jan Kamp is
senior content manager van IEX. De informatie in dit artikel is niet bedoeld
als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde
beleggingen.