closer schreef op 9 september 2022 18:53:
De Russische reus wankelt, dus laten we juist nu solidair blijven
Derk Sauer, 9 september 2022
Deze week zal een kantelpunt blijken in de Oekraïense oorlog. Terwijl de ogen waren gericht op een door Zelenski aangekondigd offensief bij Cherson, voerde het Oekraïense leger 550 kilometer naar het noorden een verrassingsaanval uit in de Charkovprovincie. Dat blijkt een tactische meesterzet.
In een mum van tijd wist het Oekraïense leger de Russische linies te doorbreken en een gebied van naar schatting 1000 vierkante kilometer te bevrijden. De Oekraïners trekken nu op naar het stadje Koepjansk, een belangrijk spoorwegknooppunt voor de Russen. Mocht het Oekraïense leger Koepjansk in handen krijgen dan is Rusland zijn aanvoerlijnen aan het Charkovfront kwijt en ligt de weg open naar de belangrijke stad Izjoem.
Bij Cherson – in de buurt van Odessa – boeken de Oekraïners langzaam maar zeker terreinwinst. Minstens zo belangrijk is dat ze een Russische troepenmacht van 25.000 manschappen hebben vastgepind die geen kant op kunnen.
Wat vrijwel niemand voor mogelijk hield lijkt nu werkelijkheid te worden: Oekraïne heeft het initiatief op het slagveld overgenomen van de Russen. De recente successen zijn een enorme boost voor het zelfvertrouwen van de Oekraïners. Terwijl bij de legerleiding in Rusland de paniek toeslaat.
‘We hebben al verloren, de rest is slechts een kwestie van tijd,’ klaagde Igor Girkin, de voormalige commandant van de pro-Russische rebellen, op Telegram. Deze Russische oud-kolonel onderhoudt dagelijkse contacten met soldaten aan het front en windt er – anders dan de officiële legercommuniqués – geen doekjes om. ‘De oorlog in de Oekraïne zal doorgaan tot de totale nederlaag van Rusland.’
Om het acute tekort aan soldaten aan te zuiveren worden bedrijven als de Russische Spoorwegen gedwongen tienduizend werknemers aan te leveren voor de oorlog. Gevangenen – inclusief moordenaars – krijgen amnestie als ze naar het front gaan. Het bevel van Poetin om 100.000 nieuwe soldaten te rekruteren, leidt tot een allegaartje zonder training – en nog belangrijker – motivatie.
Rusland moet nu bij Iran en Noord-Korea aankloppen om de snel geslonken voorraad wapens en munitie aan te vullen. De kwaliteit van die spullen is inferieur aan de westerse wapens die Oekraïne krijgt geleverd.
Algemene mobilisatie is eigenlijk de enige uitweg die Poetin heeft om het leger weer op de been te krijgen. Maar dat brengt de oorlog thuis bij miljoenen gezinnen in steden als Moskou en Sint-Petersburg en zal tot een desastreuze afname van Poetins populariteit leiden.
Rusland is inmiddels veranderd in een oorlogseconomie. Sinds januari gaf de overheid bijna net zoveel uit aan het leger als aan alle andere ministeries bij elkaar. Dankzij de hoge olie-en gasprijs heeft Rusland nog een flinke oorlogskas, maar door de sancties komt de industrie hortend en stotend tot stilstand.
De dreiging van Poetin om de gaskraan naar Europa volledig dicht te draaien als sancties niet worden opgeheven, kan daarom ook niet anders dan als een wanhoopsdaad worden gezien.
Het is voor Poetin een race tegen de klok: door het stoken van sociale en politieke onrust in Europa met als gevolg populistische regeringen die hem beter gezind zijn, hoopt hij een ineenstorting van zijn regime te voorkomen.
Een torenhoge gasprijs is zijn troefkaart – maar daarmee schiet Rusland ook in eigen voet. Het is dankzij Poetins drieste optreden immers snel gedaan met Rusland als toonaangevend energieland nu wij er alles aan doen om van het Russische gas af te komen.
Het veelgehoorde alternatief China is een mythe. De Chinezen maken handig gebruik van de Russische zwakte en kopen nu Russische olie tegen bodemprijzen. Nieuwe gasleidingen naar China aanleggen kost decennia en miljarden.
Zeker nu Oekraïne de wind militair mee heeft en Poetin in de hoek zit waar de klappen vallen, zouden we gek zijn om Poetin zijn troefkaart te laten uitspelen. Om nog maar te zwijgen over de morele verplichting om de Oekraïners te steunen.
“Jij hebt makkelijk praten,” hoor ik over de torenhoge energierekening die voor Nederlandse en Europese huishoudens het gevolg is.
Dat is een terechte opmerking. Deze oorlog heeft op termijn meer impact dan de coronacrisis. Het gaat om niets meer of minder dan de toekomst van een democratisch Europa.
Tijdens corona tuigde de overheid in no-time een steunpakket op en nam Rutte de natie bijna wekelijks tijdens persconferenties mee in de besluitvorming.
Tijdens deze energiecrisis is Rutte tot op heden vrijwel onzichtbaar, ontbreekt urgentie en een ruimhartig steunpakket voor al die gezinnen, bakkers en ondernemers die deze winter hun energierekening niet kunnen betalen.
Als Rutte niet snel in actie komt, speelt hij daarmee Poetin in de kaart.
De Russische reus wankelt. Laten we de Oekraïners blijven helpen een laatste duw te geven.
Derk Sauer is uitgever van The Moscow Times en columnist bij Het Parool. Hij is ook oprichter van de Russische krant Vedomosti en oud-uitgever van RBK Gazeta.www.parool.nl/cs-b65e6bfc