Technisch bezien suggereren de koersontwikkelingen van aandelenbeurzen, grondstofprijzen en kapitaalmarktrente dat we in het staartje van de economische cyclus zitten.
De ontwikkelingen op de financiële markten waren dit jaar turbulent: gedaalde aandelen, zwak vastgoed en explosief gestegen rentes. Bovendien zijn de grondstoffenmarkten sinds juni fors gedaald, na een explosieve opmars in de eerste helft van dit jaar.
Centrale banken op de handrem
De redenen kennen we: hoge inflatie en centrale banken die de handrem vol aantrekken. De gevolgen voor de economie zijn niet eenduidig te bepalen. Zitten we in een groeivertraging, staat de economie stil of koersen we af op een wereldwijde recessie?
De financiële markten prijzen met hun gedrag in dat de economie over het hoogtepunt heen is en dat we aan het einde van de economische cyclus zitten.
Laatste fase van de conjuncturele golfbeweging
Want op basis van de vierjarige businesscycle staat de economie op een kruispunt. Deze economische barometer geeft aan dat we hoogstwaarschijnlijk in de laatste fase van de conjuncturele golfbeweging verkeren. Dat betekent: nog steeds voorzichtig zijn met zakelijke waarden en tijdelijk liquiditeiten aanhouden.
Indien u nu al voorsorteert op een economisch herstel, zou u uw cash ook alvast kunnen klaarzetten om op een later moment toe te slaan.
Voor een hoge weging in aandelen is het nu nog te vroeg. Hoewel ik denk dat de bodem dichtbij is, hebben alle aandelenbeurzen nog te maken met met lagere toppen.
Bovendien is niet één van aandelenindices er al in geslaagd om boven de 200-dagenlijn te breken.
In mijn vorige update van de vierjarige businesscycle was ik iets te enthousiast met mijn verwachting dat aandelenbeurzen al heel voorzichtig aan het voorsorteren zijn op een sprong omhoog.
Contrair gezien komen er koopkansen aan
Maar contrair genoeg komen voor langetermijn-beleggers door alle koersdalingen in het afgelopen jaar juist koopkansen nabij. Wellicht pas in 2023, maar eerst moeten de technische signalen het sein groen geven.
Voorlopig houden we op onze aandelenbeurs de AEX-steunzone 627-632 in de gaten. Hier ligt de bodem in het inmiddels bekende pullback scenario, vanwaar we een herstel verwachten.
Wellicht dat we in de komende tijd dit herstel gaan zien. Maar de lange termijn conditie van de AEX blijft kwetsbaar, zolang de 200d-agenlijn, alsmede het patroon met lagere topjes, niet gebroken is.
Waar staan we nu de Vierjarige Businesscycle?
Technisch bezien geven de markten aan dat we conjunctureel al in het allerlaatste stadium, dus het staartje, van de vierjarige businesscycle bewegen. Dat is historisch bezien altijd zo indien dalende aandelen-, dalende grondstoffen- en dalende vastgoedprijzen samenvallen.
Laatste fase van de vierjarige businesscycle
Aan de hand van de vierjarige businesscycle kunnen we vaststellen dat de economie stationair draait.
Zakelijke waarden, zoals aandelen en vastgoed, staan in deze fase niet op de verlanglijstjes, maar komen in een nieuwe businesscycle wel weer bovendrijven. Als de koersen maar ver genoeg zijn gedaald, komen er vanzelf weer koopniveaus.
We komen pas in een nieuwe economische cyclus indien de kapitaalmarktrente weer gaat dalen.
Lees ook de visuele uitleg van de businesscycle helemaal onderaan deze column.
In het licht van de vierjarige business cycle bekijk ik hieronder de MSCI World index (wereldbeurzen in USD), DJ-UBS Commodity Index (wereldwijde grondstoffenindex), de MSCI World Real Estate Index en de 10-jaars Nederlandse kapitaalmarktrente.
Wereldbeursindex vormt potentiële bullish pullbackbodem
De MSCI World index, die het koersverloop van de wereldbeurzen weergeeft, heeft dit jaar een flinke daling achter de rug. De huidige tussentijdse bodem rond 2.400 punten (B), ligt nagenoeg gelijk aan de top van begin 2020 (A). Hierdoor kunnen we spreken van een potentiële bullish pullbackbodem.
Hoewel de dalende trend nog niet gebroken is, evenals de 200dagenlijn, lijkt bodemvorming thans waarschijnlijk.
Grondstoffen draaien omlaag
De Dow Jones-UBS Commodity Index, de wereldwijde grondstoffenindex, vormt een lagere top rond 37,68 punten (de top van 26 augustus), hetgeen verkoopdruk aangeeft. Het technische plaatje verpietert hiermee enigszins.
Bij een daling onder de steun rond 32,17 punten (de bodem van 6 juli) zou een verdere verzwakking optreden.
Het volgende vangnet ligt daarna rond 27,18 punten (de bodem van 3 december 2021). Het 200-daags voortschrijdende gemiddelde van de Commodity Index draait langzaam neerwaarts. Dit duidt op een verslechtering in de technische conditie.
Vastgoed uitermate zwak
De MSCI World Real Estate Index weet niet te overtuigen. Lagere toppen en bodems signaleren aanbod boven de markt. Op korte termijn houden we rekening met lagere koersen. Er ligt pas steun rond 147,72 punten (de bodem van 27 maart 2020).
De MSCI World Real Estate Index heeft weerstand rond 235,22 punten (de top van 19 augustus).De 200-dagenlijn van de MSCI World Real Estate Index laat een neerwaarts verloop zien. Dit geeft een negatieve technische conditie weer.
Rente knalt opwaarts
De Nederlandse tienjaars kapitaalmarktrente heeft de neerwaartse fase vanaf 2008 duidelijk verlaten.
Na een zijwaartse consolidatie, in de periode 2018-2021, heeft Nederlandse rente een opwaartse richting gekozen. Het feit dat bodem B ver boven top A is gevormd, suggereert een explosieve stijging.
Zolang de Nederlandse kapitaalmarktrente in een stijgende trend verkeert, zijn staatsleningen niet interessant.
Conclusie op basis van de vierjarige businesscycle
Technisch bezien bewegen alle aandelenbeurzen in downtrends. Dit lijkt samen te vallen met een einde aan de stijging van grondstoffenprijzen en zwakke vastgoedmarkten. De extreme stijging van de kapitaalmarktrente completeert het beeld van een stagnerende economie. Dit suggereert dat we dat we aan het einde van de economische cyclus zitten.
We komen pas in een nieuwe economische cyclus indien de kapitaalmarktrente weer gaat dalen..
Deze conclusie is enkel op basis van de uitleg over de vierjarige business cycle.
Vierjarige Businesscycle (grafische weergave)
De onderstaande grafiek laat een geïdealiseerd voorbeeld zien van de economische groeicyclus. De sinuscurve (rode lijn) geeft het pad van economische groei en/of krimp weer.
De gestippelde horizontale lijn onderscheidt periodes van groei en van krimp (lees verder onder de grafiek).
`
Uitleg vierjarige businesscycle
Over een langdurige periode van meer dan 100 jaar kunnen we constateren dat de geschiedenis zich steeds herhaalt. We zien namelijk dat de economie tijdens een complete cyclus chronologisch altijd dezelfde volgorde in gebeurtenissen laat zien.
Het komt erop neer dat tijdens een periode van economische krimp staatleningen de beste rendementen laten zien. Tijdens economische groei daarentegen zijn staatsleningen juist ongeschikt om in te beleggen. Het tegenoverstelde geldt voor de zakelijke waarden, zoals aandelen.
Zo heeft binnen een vierjarige business cycle elke beleggingscategorie zijn eigen period of fame. Het verleggen van de aandacht van de ene beleggingscategorie naar de andere, op basis van de golfbeweging van deze cycle, is dan ook van groot belang voor het uiteindelijke beleggingsresultaat.
De business cycle maakt het mogelijk om draaipunten te identificeren voor verschillende financiële en economische indicatoren, die op hun beurt maatgevend zijn voor de vraag waarin te beleggen: in obligaties, aandelen, vastgoed, grondstoffen of cash.
Zoals al eerder is aangegeven behoort een langetermijnbelegger, op basis van de huidige stand van de vierjarige business cycle, thans nog niet in aandelen en vastgoed te beleggen.