In mijn vriendenkring sta ik bekend als (rechts)liberaal. Dat etiket is terecht. Het kost mij dan ook moeite de nieuwe Franse president veel succes toe te wensen. Natuurlijk niet zozeer met zijn sociaaleconomisch beleid, maar wel met één element daarvan. François Hollande is voorstander van de introductie van eurobonds.
Meerdere malen heb ik aangegeven een hartstochtelijk voorstander te zijn van de uitgifte van gezamenlijke Europese obligaties. Het is niet alleen een bijdrage om de Europese problemen op te lossen, het is naar mijn idee een noodzakelijke voorwaarde. Gelukkig lijkt er steeds meer steun voor deze vorm van financiering.
In Duitsland geven prominente politici nu aan dat de introductie van eurobonds een kwestie van tijd lijkt. Dat neemt niet weg dat er tegenstand genoeg is ten aanzien van deze obligaties. Angela Merkel, Mark Rutte en Frits Bolkestein, om maar een paar namen te noemen, verzetten zich fel tegen eurobonds.
Alsof het nu geen puinhoop is
Het zou de disciplinerende werking van de markt ondergraven. De markttucht dwingt zwakke lidstaten financieel orde op zaken te stellen. Daarnaast zouden eurobonds tot een flinke rentestijging leiden in de sterkere EU landen. Frits Bolkestein sprak zelfs van een extra kostenpost van 7 miljard euro per jaar.
Ik begrijp de tegenargumenten niet. In Europa hebben we nog geen enkele eurobond uitgegeven. Maar zie hoe een financiële rotzooi we ervan hebben gemaakt. Om een financiële puinhoop te creëren hebben we echt geen eurobonds nodig! Ze hoeven de disciplinerende marktwerking naar de afzonderlijke lidstaten niet uit te sluiten.
Laten we aannemen dat de eurobonds geplaatst worden door een Europees Financieel Instituut tegen 3% voor een looptijd van 10 jaar. Vervolgens leent dit instituut aan elk individuele euro lidstaat afzonderlijk, tegen een rente waarin het financieringstekort en de staatsschuld van dat land worden verdisconteerd.
4%, 2% en... 1,5%
Landen met een hoge staatschuld en tekort lenen dan bijvoorbeeld tegen 4%, landen met een lage schuld betalen 2%. Bij een dergelijk systeem kunnen de leenkosten voor de sterke eurolanden dus in lijn zijn met de huidige markttarieven. De hogere rente van de zwakkere landen komt ten goede aan de sterkere landen in plaats van de markt.
Terecht, want de EU (de belastingbetaler) loopt het risico op het hele europroject. Laat diezelfde belastingbetaler dan ook profiteren van de hogere Spaanse en Italiaanse rente. In de praktijk pakken eurobonds vast nog gunstiger uit. Ik denk dat grote liquide Europese leningen tegen nauwelijks meer dan de Duitse rente (nu circa 1,4%) doen.
Als de eurobonds tegen 2% in de markt kunnen worden gezet, dan zou met de bovengenoemde afslagen Duitsland zelfs tegen 1% kunnen lenen. Is het realistisch een dergelijke lage rente op eurobonds te veronderstellen? Absoluut! Kijk naar Japan en de VS, waar de 10-jaars rente op respectievelijk 0,9% en 1,8% staat.
Klungelen
Als wij eurbonds invoeren, zal de eurozone door de markt gezien worden als één monetair blok met de daarbij passende rente. Er is één uitzondering. Als mede door de introductie van eurobonds de rust terugkeert en de economische groei aantrekt, zal de rente stijgen. Uiteraard is dit een zeer gunstig effect.
De huidige ultralage rente is namelijk alleen maar een weerspiegeling van de grote financieel-economische problemen waarin de EU zich de afgelopen jaren heeft gemanoeuvreerd. Ik begrijp het standpunt tegen eurobonds van de eurosceptici nog wel. Zij zijn tegen het hele monetaire Europese project.
Dan is het consequent om radicaal een andere koers te bepleiten. Maar van politici die zeggen voor Europese te zijn, vind ik hun afkeer van eurobonds onbegrijpelijk. Principieel zeggen zij hun rug te rechten tegen deze obligaties, maar al jaren klungelen zij met al dan niet tijdelijke noodfondsen en andersoortige steunmaatregelen.
Schaduwspringen
Dat is pas echt schadelijk en gênant voor de zeer welvarende Europese Unie. De hoge kosten aan deze fondsen, de grote onzekerheid, het negatieve effect op de economische groei, de frequente Europese toppen, waar politici zich nu al jaren volstrekt ongeloofwaardig maken. De lijst van schadelijke effecten is lang.
Politici spring over uw eigen schaduw en stap in de wereld die eurobonds heet! Met de stralende zon van de afgelopen en komende dagen is de timing nu perfect.