Van de banken moet je het maar hebben. Het kabinet dacht het verkiezingsjaar 2017 in te gaan met zoete broodjes voor de kiezers. Rabobank-economen geven echter aan dat zuurdesem het enige ingrediënt zal zijn. Opnieuw zal er bezuinigd moeten worden om het structurele tekort omlaag te brengen.
Zal minister Dijsselbloem de raad van de bank, die zelf ook de nodige zorgen heeft, klakkeloos opvolgen? Die vraag moeten optimistische beleggers ook voor zichzelf beantwoorden. Maar nu naar aanleiding van de fijne boodschap van het obligatieteam van Royal Bank of Scotland.
De Britse bank is niet positief over het beleggingsjaar 2016. Dat is een understatement, want RBS adviseert zijn cliënten alles te verkopen want aandelenkoersen bijvoorbeeld zullen met minimaal 10% dalen.
Paniek-cocktail
Alles verkopen dus, behalve kwaliteitsobligaties, want de rente hierop zal in 2016 verder dalen. Duitse tienjarige obligaties kunnen zelfs negatief gaan renderen, een ongekende situatie. RBS trekt ook het grondstoffenlijntje, met name die van olie, van 2015 door en verwacht verder dalende prijzen.
In een cocktail van veel onzekerheden kan paniek ontstaan, met alle (koers)gevolgen op de financiële markten van dien, zo vindt de bank. Ik vraag mij af of RBS met het algemene verkoopadvies niet zelf in paniek is geraakt. Het is in ieder geval een gewaagd advies en zeker niet zonder risico's.
Maar eerst een relativering betreffende de afzender van het advies. De krantenkoppen melden dat RBS adviseert alle posities af te bouwen. Maar feitelijk gaat het om een analyse van Andrew Roberts, hoofd "credit" van de Britse bank.
Riskant advies
Ik ben niet op de hoogte van zijn trackrecord van eerdere wel en vooral niet uitgekomen verwachtingen. Volgens mij staat hij niet bekend als een goeroe die met Zwitserse precisie de aandelen en obligatiekoersen in het verleden heeft voorspeld.
Maar al zou dat wel het geval zijn, het totale verkoopadvies is zoals gezegd riskant. Niet omdat het gevaar bestaat dat een dergelijke opvatting onder verantwoordelijkheid van een grote bank een soort self-fulfilling prophecy kan betekenen.
Elke partij, ook een internationaal opererende bank, moet vooral analyseren en zeggen wat het wil. Het risico zie ik vooral voor de klanten van de bank zelf, en anderen die het advies van RBS opvolgen.
Tikkie te pessimistisch
Stel een belegger volgt de raad van de bank op en verkoopt alles wat hem lief is. Nou ja, alleen op het gebied van beleggingen dan. Vervolgens laadt de angstverkoper zich vol met Duitse staatobligaties. De huidige rente op deze obligaties is nauwelijks meer dan 0,5%.
Die lage rentevergoeding is op zich geen probleem als in ruil daarvoor uw geld veilig is. Roberts verwoordde zijn advies wat dat betreft zeer plastisch. Het gaat niet meer om return on capital maar om return of capital. Het is ook niet zeker of u uw geld wel (helemaal) terugkrijgt met een belegging in Duitse obligaties.
Het is namelijk niet helemaal uit te sluiten dat RBS een tikkie te pessimistisch is in zijn catastrofale voorspellingen. De bank signaleert grote risico's (onzekerheden), maar dat impliceert haast per definitie dat het ook (geheel) anders kan uitpakken.
Andere uitkomst
Stel de RBS volgende belegger heeft het veilige pakket Duitse staatobligaties gekocht. Gedurende het jaar blijken de zaken toch anders te lopen dan RBS verwacht. We zien bijvoorbeeld een sterk herstel van de grondstoffenprijzen.
Als gevolg daarvan gaat de tienjarige rente niet naar voorspelde 0% maar naar 1,5%. Dat betekent dat de koers van die tienjarige safe haven-obligaties met bijna 10% dalen. Bijna net zoveel als de voorspelde minimale daling van de aandelenkoersen.
Vervolgens heeft u een probleem wat te doen. Verlies nemen op de obligaties en al uw verkochte beleggingen, mogelijk tegen veel hogere koersen, terugkopen? Of de obligaties aanhouden in de hoop dat het verlies kleiner wordt en RBS alsnog gelijk krijgt.
Dat kan pijnlijk uitpakken als het jaar daarop de rente verder zou stijgen naar bijvoorbeeld 2,5%. Dan komt er nog meer koersverlies bij en kunt u bijna niet anders dan de resterende tijd (acht jaar) uit te zitten met een nagenoeg rendementsloze obligatie.
Aan de andere kant hoeft u zich toch ook weer niet al te druk te maken. RBS zal tegen die tijd wel weer met een uitgesproken advies komen waarmee u uw voordeel kunt doen...
Strategische allocatie
Het gaat mij niet om de opvatting van Andrew Roberts of RBS. Misschien is de analyse wel helemaal raak. Ik twijfel wel of het verstandig is cliënten te confronteren met zo'n totaal verkoopadvies. Het heeft in ieder geval niets te maken met verantwoord portefeuillebeheer.
Ik denk dat het veel beter is eerst uw beleggingen zo in te richten, dat ze passen bij uw risicoprofiel en uw doelstellingen. Zo ontstaat de strategische allocatie van uw portefeuille, bijvoorbeeld 50% in obligaties en 50% in aandelen.
Vervolgens geeft u zichzelf ruimte om op basis van tactisch inzichten (bijvoorbeeld een doemscenario als dat van RBS) een 10% onder- of overweging aan te brengen. Het voordeel van een dergelijke methode is dat u de eventuele paniek op de beurs, en zeker die van sommige adviseurs, prima de baas bent.
Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.