Een aantal Europese indices weten niet weg te komen bij de meermaals geteste onderkant van het afgelopen half jaar. De DAX zet momenteel opnieuw de vaak geteste bodemzone rond de 9300 tot 9340 onder druk. Gisteren brak de Duitse index hier zelfs kortstondig onder.
Het is de vierde keer dat deze zone wordt getest sinds augustus vorig jaar. Een structurele beweging (meerdere dagen) hieronder zou een verslechtering betekenen in het kortetermijnbeeld.
In tegenstelling tot de AEX wist de DAX zijn sinds november dalende toppenlijn in de afgelopen weken niet te breken, wat de bevestiging voor het einde van de correctie zou betekenen. Deze dalende toppenlijn ligt ook pas bij 10.145.
Krachtiger steunzone
Wel brak de koers al eerder door zijn dalende toppenlijn sinds december die ook onderdeel was van een dalende wig en is er sprake van positieve divergentie. Een structurele doorbraak onder de 9300 zou in eerste instantie ruimte vrijmaken richting de langere stijgende bodemlijn bij 8725.
Maar een ander risico is het potentiele hoofd-schouderpatroon dat hiermee zou worden geactiveerd sinds augustus. We moeten dan ook zeer alert zijn rond deze belangrijke steunzone in de DAX, breekt de koers hierdoor of wordt de huidige steunzone steeds krachtiger en is het een mooi omkeermoment?
Om deze correctieve beweging definitief te beëindigen, moet de dalende toppenlijn in de komende tijd worden gebroken.
Daggrafiek DAX
Klik op de grafiek voor een grote versie
S&P: bodempatronen
Andere indices als de S&P 500, Nasdaq 100 maar ook de AEX braken al wel door de dalende toppenlijnen om bevestiging te geven aan het feit dat de correctieve beweging ten einde was gekomen. Ook lijken deze indices in de afgelopen week een hogere kortetermijnbodem te hebben gevormd.
Bij de S&P 500 ging deze doorbraak zelfs gepaard met de vorming van een grote hammer enkele dagen geleden. Ook de vorige bodem die bij het dieptepunt in januari op de borden werd gezet in de S&P 500 ging gepaard met een forse hammer als bodempatroon.
Daggrafiek S&P 500
Klik op de grafiek voor een grote versie
AEX: einde correctie
Ook de situatie in de AEX ligt er in het kortetermijnbeeld aanzienlijk beter bij dan de DAX. In tegenstelling tot de DAX testte de AEX vorige maand al wel zijn stijgende langetermijnbodemlijn en brak daar zelfs intraweek even onder.
De AEX vormde zijn bodem vorige maand net boven de 390 punten waar het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele bullmarkt tot op heden ligt. Uiteindelijk:
- werd op de weekgrafiek een bullish engulfing gevormd
- een dalende wig opwaarts gebroken
- was er sprake van positieve divergentie in de RSI
Inmiddels hebben de technische indicatoren ook al hun dalende toppenlijnen gebroken. Als laatste en in tegenstelling tot de DAX brak de AEX ook al zijn dalende toppenlijn sinds november wat het einde betekende van de correctieve beweging.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Bodemlijn onhoudbaar
Er zijn dus aanzienlijke verschillen te zien tussen een aantal indices. De AEX heeft in de afgelopen week ook al precies zijn 50%-niveau getest van de gehele correctieve beweging sinds november bij 434. De huidige terugval valt naar mijn mening in de categorie terugtest voor de vorming van een hogere kortetermijnbodem.
Door de snelheid van de recente opleving en de daaropvolgende terugval zou met de vorming van een eventuele bodem twee dagen geleden, de stijgende kortetermijnbodemlijn wel zeer steil blijven en uiteindelijk onhoudbaar.
Zoals ik al aangaf zullen de contouren van een nieuwe stijgende korte- en middellangetermijntrend pas over enige tijd echt zichtbaar zijn. Steunpunten in het kortetermijnbeeld liggen bij
- 413,50 (Fibonacci-niveau)
- de bodem van deze week bij 411,30
- de openstaande opwaartse gap tussen 407,80 en 410
Een sluiting van deze gap zou meer neerwaartse druk opstarten en de stijgende langetermijntrend weer verder onder druk kunnen zetten. Weerstand ligt pas bij:
- de zone 426 tot 427
- het dalende 50-daags gemiddelde van 432,20
- de recente top en 50%-niveau sinds de novembertop bij 43
DAX heeft invloed
We moeten in de komende dagen dus vooral de situatie in de DAX in de gaten houden. Een verzwakking zou meer neerwaartse druk in andere Europese indices kunnen opstarten. Het zou daarbij wel moeten gaan om een structurele beweging onder de genoemde belangrijke steunzone in de DAX.
Aan de andere kant blijft de kans reëel dat rond de 9300 punten een volgende belangrijke bodem gevormd gaat worden en de DAX in de komende weken de opwaartse druk weer gaat opvoeren naar de sinds november dalende toppenlijn.
De vorming van een krachtig candlestick omkeerpatroon blijft dan ook een realistisch scenario wat we zeker in de gaten moeten houden. De mooiste bloemen groeien namelijk...
Nog even een laatste huishoudelijke mededeling. Komende maandag ben ik afwezig, mijn eerstvolgende column zult u dinsdag weer kunnen lezen.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.