Opnieuw werd met een forse neerwaartse candlestick de bodem in de AEX verlaagd. In het langetermijnbeeld is toch de nodige schade opgelopen en lijkt de bullmarkt sinds 2009 ten einde te zijn gekomen in de AEX.
Een bearmarkt komt overigens pas echt op gang zodra de bodem van oktober 2014 neerwaarts wordt gebroken en dat niveau ligt bij 366 punten. Zolang de index daarboven blijft is de kans in de komende tijd op een meer zijwaarts karakter van de AEX groot.
Wel kan de volatiliteit op een relatief hoog niveau blijven liggen. Door de verlaging van de bodems tot onder de januari-bodem kan nu een nieuwe dalende toppenlijn worden getrokken vanaf de novembertop langs de recente top bij 434.
Nieuwe dalende toppenlijn
Deze verdere doorbraak had ik niet verwacht vooral niet toen de eerdere dalende toppenlijn langs de novembertop (475) en de decembertop (449) al opwaarts werd gebroken. Dit betekende destijds het einde van die drie maanden durende correctie.
Er is nu dus een minder steil dalende toppenlijn ontstaan. Deze toppenlijn moet worden gebroken om weer positiever te worden in het langere technische beeld. Overigens zou een dergelijke doorbraak samen moeten vallen met vergelijkbare opwaartse doorbraken in onder andere de DAX en de Stoxx Europe 600.
Daggrafiek DAX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Hoofd-schouder afgerond
De situatie in de andere indices blijft zeer belangrijk om in de gaten te houden. De Europese indices gingen gisteren langs het randje. Zowel de DAX als de Stoxx Europe 600 testten hun stijgende langetermijnbodemlijnen sinds 2009 op de logaritmische weekgrafiek.
Daarbij testte de Stoxx zijn oktober 2014-bodem die op hetzelfde niveau als de stijgende bodemlijn ligt. Een structurele weekdoorbraak hieronder zou een duidelijke verzwakking inhouden in het langetermijnbeeld van deze indices.
Feit blijft verder dat in zowel de DAX als de AEX een hoofd-schouderpatroon is afgerond sinds augustus vorig jaar. De neklijn in de DAX ligt bij 9300 tot 9340 en in de AEX bij 401. Pas een opwaartse doorbraak hiervan zou deze toppatronen neutraliseren.
Zolang de indices hieronder blijven, is de kans op meer neerwaartse druk aanwezig.
Belangrijke niveaus
Welke niveaus moeten worden gebroken om weer positiever te worden in zowel het langere als middellangetermijnbeeld? Daarvoor moeten de sinds november dalende toppenlijnen worden gebroken.
- In de AEX ligt die bij 426, ongeveer gelijk aan het dalende 50-daags gemiddelde. Dagelijks daalt deze lijn ongeveer 1 indexpunt.
- Bij de DAX ligt deze dalende toppenlijn momenteel bij 10.035.
Zodra deze toppenlijn in de AEX wordt gebroken, lijkt een minder krachtige opgaande beweging te starten voor de daaropvolgende maanden, wel zou deze opgaande markt dan aanzienlijk minder steil verlopen.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Krachtige rebound
In het zeerkortetermijnbeeld ligt nog een zeer scherp dalende toppenlijn vanaf de recente top bij 434. Deze lijn daalt dagelijks ongeveer 3 punten en ligt vandaag bij 406. Een opwaartse doorbraak hiervan is een eerste verbetering in het zeerkortetermijnbeeld.
Voor de komende week houd ik rekening met een krachtige rebound in de aandelenmarkten. Het sentiment in de markt staat op een zeer laag niveau en de technische indicatoren op een behoorlijke oversold-conditie.
Verder heeft de AEX gisteren het laatste tussenliggende steunpunt tot aan de belangrijke zone van 366 tot 373 bij 380 punten getest. Ook kwam de onderkant van het nieuwe dalende middellangetermijntrendkanaal in zicht.
Laatste overshoot?
De kracht van de verwachte rebound in de komende tijd zal bepalend zijn of deze neerwaartse beweging een laatste overshoot (daling) was van de zeer lange en forse correctieve beweging of dat er een verdere en diepere daling gestart zal worden.
Eerste verbeteringen treden dus op boven de 401 (neutralisering toppatroon) en de 406 (korte dalende toppenlijn). Pas een structurele beweging hierboven zou een aanwijzing zijn dat de terugval ten einde is gekomen.
Opvallend is dat verder nog dat de beweging vanaf de recente top van 434 ongeveer even groot is als de correctie vanaf de 449-top in december-januari.
Daggrafiek S&P 500
Klik op de grafiek voor een grote versie
Dubbele bodem
Ook Amerikaanse indices als de S&P 500, Nasdaq 100 en SOX blijven binnen de grenzen van hun stijgende langetermijntrends en ze wijzen ook niet op een verandering in de stijgende langetermijntrend.
De S&P 500 testte daarbij gisteren precies de januari-bodem. De kans op een dubbele bodem voor dit jaar is dan ook realistisch. Daaronder ontstaat ruimte naar de sinds 2009 stijgende bodemlijn.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.