De AEX was gisteren een van de weinige indices die zijn neerwaartse gap van afgelopen vrijdag wist te sluiten. Deze gap lag tussen de 434,90 en 439,60. Ook vormde de index uiteindelijk een dubbel bodempatroon:
- een forse hammer vrijdag
- een tweedaagse bullish engulfing gisteren
Deze bodempatronen blijven intact zolang de AEX boven de bodem van de afgelopen dagen bij 428,50 blijft.
Neerwaartse druk mogelijk
andere Europese indices vormden bodempatronen in de vorm van hammers of piercing lines. Toch is het dilemma in de markt dat deze indices de neerwaartse gap veelal nog niet hebben gesloten. Pas een volledige sluiting zou meer bevestiging dat een bodem in het kortetermijnbeeld is gevormd.
Zolang dat niet gebeurt, blijft meer neerwaartse druk mogelijk. Zo'n diepere terugtest volgt op een wekenlange consolidatiefase in de markt. De AEX bewoog in de smalle bandbreedte tussen de 435,70 en 449. Meerdere keren werd de bovenkant getest, waar ook de decembertop van vorig jaar ligt.
Bij deze weerstand mocht de nodige tegendruk worden verwacht voor een normale terugval voor de vorming van een hogere bodem. De opgaande beweging vanaf de februari-bodem bij 378,50 was namelijk in een rechte lijn verlopen zonder langere en forsere terugvallen.
Vergelijkbaar met 2011
Tijdens deze beweging werd de sinds november dalende toppenlijn al in februari rond de 416 opwaarts gebroken. Dat betekende het eindsignaal van een langdurige en forse correctieve fase die uit meerdere losse correcties bestond. Zo waren er dit jaar al twee forse correcties van ruim 10% per keer te zien.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
In het langetermijnbeeld zorgde deze lange correctieve fase voor een belangrijke bodem in het eerste kwartaal van dit jaar. Daarbij werd het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau getest dat is te berekenen tussen de bodem in 2009 en de top van vorig jaar.
Andere indices als de DAX en de Stoxx Europe 600 testten ook bijna de sinds 2009 stijgende bodemlijn. Hiermee lijkt de situatie sterk op de negen maanden lange correctieve fase die in 2011 voor een belangrijke langetermijnbodem zorgde.
Korte termijn
Hoe nu verder in het kortetermijnbeeld?
De AEX is naar mijn mening bezig met de vorming van de tweede schouder van een groot sinds december in ontwikkeling zijnde omgekeerd hoofd-schouderpatroon. De eerste schouder kende in december een dieptepunt bij 419,80.
Waar precies het dieptepunt van de tweede schouder komt te liggen, is nog niet te zeggen. Zolang de AEX boven de 428,50 blijft in de komende dagen en daarmee de bodempatronen intact laat, lijkt daarmee een kortetermijnbodem te zijn gevormd. Onder de 428,50 ontstaat meer neerwaartse ruimte.
Belangrijke onderliggende steunpunten of draaipunten zijn daarna nog te vinden bij :
- de bekende horizontale steun van 426
- het 50-daags gemiddelde dat snel oploopt en inmiddels bij 425,10 ligt
- het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele stijging vanaf de 378,50-bodem bij 423
Opwaartse draai
Zolang de AEX rond dit niveau bodemt, blijft de zeer krachtige opgaande beweging intact. Als laatste ligt natuurlijk bij 419,80 nog de decemberbodem, het dieptepunt van de eerste schouder onder de markt.
Of de bodem bij 428,50 al is gezet, of dat er nog een volgende neerwaartse beweging daaronder wordt ingezet, is nog niet te zeggen. Maar ik houd rekening met een opwaartse draai op korte termijn waarna de druk richting de neklijn bij 449 weer kan worden opgevoerd.
Daarboven wordt het omgekeerde hoofd-schouderpatroon geactiveerd en ontstaat ruimte naar mijn eerstvolgende doel bij 475 (top november). Tot aan de 449 zijn nog weerstanden te vinden bij de 440 (top van gisteren) en het 200-daags gemiddelde dat gestaag verder terugloopt en nu bij 446,50 ligt.
Als laatste nog een huishoudelijke mededeling: morgenochtend is er geen technische analyse van mij.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.