Wat een bijzondere handelsdag was het gisteren. De onverwachte uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen zorgde bij de opening van de Europese beurzen en de sluiting van de Aziatische indices voor een forse sell off in de markt. Dit was na de Brexit de tweede onverwachte schokgolf in de markt.
Maar het herstel dat hierna optrad was nog krachtiger dan de sell off zelf was. Dit had tot gevolg dat er een enorm lange witte candlestick op de borden werd gezet. De laatste jaren hebben we niet veel van dit soort grote witte candlesticks gezien.
Dit zorgde ervoor dat de stijgende middellangetermijntrend uiteindelijk intact is gebleven. De intraday-beweging bedroeg ongeveer 18 punten over de dag heen. Dit is altijd nog kleiner dan de intraday-beweging ten tijde van de Brexit-uitslag in juni. Destijds was de beweging tussen de top en de bodem 23 punten.
Randvoorwaarden
Gisteren gaf ik aan dat de onvoorspelbaarheid van dit soort events groot is. Daarom werden enkele randvoorwaarden aangegeven. Een structurele slotkoers onder de 437,60 zou een verslechtering in het stijgende middellangetermijnbeeld aangeven, een niveau dat ik al langer aanhoud als cruciale ondergrens.
Een slotkoers onder dit niveau zou een verzwakking betekenen en meer neerwaarts ruimte vrijmaken. In dit scenario zouden hogere jaartoppen niet meer reëel zijn in de daaropvolgende maanden.
Aan de andere kant zou een herstelbeweging en slotkoers boven de zone 437,60 tot 441 een positief signaal zijn in het middellangetermijnbeeld na de sell off die in de ochtend werd gestart. In deze zone ligt de drievoudige bodem die in de maanden augustus, september en recent in november werd gevormd.
Verder ligt in de zone 440,50 tot 441 het 200-daags gemiddelde en de stijgende middellangetermijnbodemlijn. Deze bodemlijn loopt langs de recente bodem van begin november maar ook langs de bodem van juni (410) en de februari-bodem van 378,50.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Krachtig herstel
De slotkoers van gisteren was echter uitermate belangrijk voor het in stand blijven van de stijgende middellangetermijntrend. Ik gaf aan dat zodra de AEX boven de zone 437,60 tot 441 zou sluiten de intraday-doorbraak een overshoot was. Dit blijkt zo te zijn.
Alleen bij de opening schoot de AEX kortstondig door de 437,60 en vormde een intraday-dieptepunt bij 436,30. De herstelbeweging die hierna optrad was zeer krachtig en zorgde voor de doorbraak van een flink aantal weerstandniveaus:
- het 200-daags gemiddelde
- het 50-daags gemiddelde bij 451,80
Ook werden alle gaps (inclusief de forse neerwaartse openingsgap) weer gesloten en brak de AEX ook door de dalende kortetermijntoppenlijn die rond de 452,50 lag. Hiermee zijn alle weerstanden tot aan de zware zone van 457 tot 458 weer opwaarts gebroken. De stijgende middellangetermijntrend is dus intact gebleven.
Overshoot
Voor dit moment behoud ik mijn oude oplopende trendlijn als steunlijn aan en verleg deze lijn nog niet langs de bodem van gisteren. Ik zie deze neerwaartse doorbraak als overshoot waarbij we ook eigenlijk kunnen spreken van een meervoudige bodemzone.
Cruciaal in het stijgende middellangetermijnbeeld blijft de 437,60-grens. Ook als we kijken naar de Fibonacci-techniek in het middellangetermijnbeeld bleek er uiteindelijk niets aan de hand. Het eerste (38,2%) niveau dat is te berekenen tussen de jaarbodem van 378,50 en de jaartop bij 466,20 lag bij 433.
Zoals aangegeven komt het geregeld voor dat tijdens een forsere correctie een dergelijk Fibonacci-niveau wordt getest. De draai hierboven zorgt ervoor dat vanuit deze techniek voor de komende tijd ook niets aan de hand is. De overshoot was dus tijdelijk en heeft niet gezorgd voor een draai in de markt.
Vervolgstijging
Sterker nog, er lijkt een krachtigere meervoudige horizontale bodemzone te zijn ontstaan. Ook werden alle weerstanden tot aan de zone 457 tot 458 opwaarts gebroken. Een zeer volatiele maar uiteindelijk belangrijke dag voor het verdere opwaartse verloop in de komende weken.
Met het in stand blijven van de stijgende middellangetermijnbeeld, is ook mijn visie en richtzone voor de laatste weken van dit jaar intact gebleven. Daarbij ga ik uit van de start van de volgende fase in de stijgende middellangetermijntrend boven de zone 457 tot 458 en een vervolgstijging naar de zone 475 tot 485.
Steunpunten in het kortetermijnbeeld liggen bij het 50-daags gemiddelde van nu 451,80, 449,20 en bij 442,70. In de komende dagen kan de druk op de zone 457 tot 458 weer verder worden opgevoerd.
Een structureel slot hierboven kan een krachtige vervolgbeweging starten richting in eerste instantie de jaartop van 466,20 en daarna richting de zone 475 tot 485. Als laatste staat de MACD na enige tijd negatief te hebben gestaan weer op het punt een positieve crossing te maken.
Kortom, een zeer krachtig herstel tijdens een zeer bijzondere handelsdag waarbij een kortstondige neerwaartse overshoot werd gemaakt.
Als laatste zal ik morgen waarschijnlijk geen TA verzorgen. Vanavond zijn namelijk de uitreikingen van de gouden stieren. Ik maak daarbij kans op de publieksprijs Beste technisch analist van 2016. Alvast een goed weekend!
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.