De uitkomst van het derde belangrijke event van dit jaar zorgde opnieuw voor een forse uitslag op de aandelenbeurzen. Ook werden rond deze events telkens hogere bodems in het stijgende middellangetermijnbeeld op de borden gezet.
- De Brexit in juni dit jaar. Destijds viel de AEX zeer fors terug naar een niveau van 410 punten. De herstelbeweging die hierna werd ingezet was echter net zo krachtig als de voorafgaande daling die in één dag tijd plaatsvond.
- Na de Amerikaanse presidentsverkiezingen vond een vergelijkbare terugval plaats. Ondanks een kortstondige overshoot in de ochtend werd uiteindelijk de volgende hogere bodem in het middellangetermijnbeeld geplaatst bij 436,40. Dit zorgde tevens voor de vierde belangrijke horizontale bodem rond de 437,60.
- De uitslag van het Italiaanse referendum zorgde weliswaar niet voor een dergelijk grote intraday-beweging als de voorgaande events, maar opnieuw werd de sinds februari stijgende bodemlijn aangeraakt.
De AEX vormde twee dagen geleden een intraday-bodem bij 445,65 waarmee de sinds februari stijgende bodemlijn precies werd aangeraakt. Ook is deze terugval te zien als hernieuwde test van het oplopende 200-daags gemiddelde, een niveau dat hier net onder ligt bij 445.
In de gevormde candlesticks van de afgelopen dagen is een dubbel bodempatroon te zien. Twee dagen geleden, toen het dieptepunt van deze terugval op de borden werd gezet, werd een grote doji-hammer geplaatst. Dit was het eerste prille signaal van een omkeer.
Deze candlestick maakt verder deel uit van het gisteren afgeronde tweedaagse bullish engulfing-patroon.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Binnen de trend
Tot zover is er dus binnen de grenzen van de stijgende middellangetermijntrend niets aan de hand. Wel bleef opnieuw de sinds juli zijwaartse handelsfase intact. Deze fase is ongeveer 20 punten breed waarbij de onderkant bij de meermaals geteste zone rond de 437,60 ligt.
De bovenkant wordt begrensd door de bekende 458 puntengrens. Dit niveau werd gisteren voor de zoveelste keer dit jaar aangeraakt met een intraday-top bij 457,90. Toch is een meerdaags structureel slot hierboven noodzakelijk om de volgende fase in de stijgende middellangetermijntrend te starten.
Ook zou daarmee de saaiwaartse fase sinds juli dit jaar worden afgerond. Deze zijwaartse handelsfase past overigens nog steeds heel goed binnen de grenzen van de stijgende middellangetermijntrend. Een verslechtering in het technische beeld treedt pas op onder de meervoudige bodemzone rond de 437,60.
Dit jaar boven 458?
Mijn verwachting blijft dat de opwaartse druk verder wordt opgevoerd en de kans reëel blijft dat deze volgende fase in de laatste weken van dit jaar wordt opgestart boven de 458. Een beweging naar hogere jaartoppen (boven de 466,20) blijft ook nog steeds mogelijk ondanks dat de tijd behoorlijk begint te dringen.
De volgende doelzone in het middellangetermijnbeeld blijft onveranderd liggen bij 475 tot 485, maar het zal een lastige uitdaging worden om deze zone in de laatste weken van dit jaar nog te behalen. Maar de doelzone blijft wel staan zolang er aan de onderkant geen verslechteringen plaatsvinden.
Ook de technische indicatoren hebben zich prima ontwikkeld tijdens deze beperkte terugtest tot aan de 445,65:
- de RSI vormde opnieuw een hogere bodem en daar is een grote stijgende driehoek in ontwikkeling
- de MACD wist net een negatieve crossing te voorkomen en draait ook weer opwaarts
De indicatoren, de test van de stijgende bodemlijn in het middellangetermijnbeeld en de gevormde candlestick-bodempatronen lijken een interessante cocktail die de opwaartse druk binnen de grenzen van de zijwaartse zone verder opvoert.
Verdere verbetering
Ook werd gisteren de neerwaartse gap volledig gesloten, hiermee vond ook een verdere verbetering plaats en kan de druk op de 458 weer worden verwacht. Er zijn tot op heden zes opwaartse doorbraken sinds september geweest boven de 458.
Alleen de eerste doorbraak was structureel te noemen toen de jaartop verder werd verhoogd naar 466,20. De overige vijf doorbraken waren vals en zorgden slechts voor een intraday-doorbraak danwel een kleine beperkte slotdoorbraak.
Het wachten is dus op een structurele vervolgdoorbraak, maar dat doen we ondertussen al erg lang. Wel is de kans op een krachtige vervolgbeweging groot zodra deze weerstand opwaarts wordt gebroken. Weerstand in het kortetermijnbeeld ligt bij:
- 458
- de recente topjes van 459,50 en 463
Maar de druk op de jaartop van 466,20 kan dan snel worden opgevoerd. Steunpunten liggen nu bij het 50-daags gemiddelde van 452, de recente bodem van 449,50 en de opgaande bodemlijn bij 446,70.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.