In de afgelopen tijd heb ik geregeld aangegeven dat we alert moesten zijn op topvorming in de zone 475 tot 485. Na de forse opgaande beweging van bijna 40 punten sinds begin december is de tijd rijp voor een forsere terugval of normale correctie voor de vorming van een volgende hogere bodem.
Tot op heden werd gisteren de hoogste top bij 484,21 op de borden gezet. Hiermee bleef de AEX nog net onder de bovenkant van mijn aangegeven doelzone voor het einde van dit jaar.
In het middellangetermijnbeeld is er deze maand wel een belangrijk vervolgsignaal gegeven. De index brak structureel door de 458-puntengrens wat betekende dat de sinds juli aanwezige smalle zijwaartse handelsfase opwaarts werd afgerond.
Belangrijke bodem
Een krachtig vervolgsignaal voor het komende jaar in de stijgende middellangetermijntrend. Deze opgaande trend is namelijk intact gebleven ondanks deze zijwaartse fase van ongeveer een half jaar.
Het startpunt van deze opgaande middellangetermijntrend ligt bij de zeer belangrijke langetermijnbodem van 378,50. Die werd aan het einde van een forse neerwaartse beweging (sinds november 2015) op de borden gezet.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
De genoemde stijgende bodemlijn loopt langs de bodems van 378,50, de 410, de 437,60 en de recente bodem bij 445,65. Deze laatste bodem werd in de eerste handelsdagen van december op de borden gezet waarbij ook een dubbel bodempatroon werd afgerond, een hammer en een bullish engulfing.
Ik gaf destijds aan dat het neerwaarts potentieel beperkt was en de kans op een volgende opwaartse beweging groot. De 445,65 was het startpunt van de huidige opgaande en zeer krachtige beweging van bijna 40 punten in een rechte lijn.
Een klassieke short squeeze naar mijn mening die dus resulteerde tot op heden in een top bij 484,20. De bovenkant van mijn doelzone lag rond de 485.
- Bij 485 ligt namelijk het 161,8%-Fibonacci-projectieniveau van de septembercorrectie. Destijds viel de AEX terug van de toenmalige hogere jaartop bij 466,20 tot aan de 437,60. Dit was de onderkant van de vier maal geteste zijwaartse handelsfase.
- Bij 486 ligt nog de bovenkant van het stijgende middellangetermijntrendkanaal. Een belangrijk richtpunt voor de huidige opgaande beweging.
Grafiek AEX-indicatoren
Klik op de grafiek voor een grote versie
Dubbele top
Buiten het feit dat de bovenkant van mijn doelzone is bereikt, worden er steeds meer signalen gegeven dat een tijdelijke top in de maak is. Deze doelzone gaf ik overigens in de afgelopen maanden op als richtzone voor de laatste weken van dit jaar. Andere signalen komen als eerste vanuit de technische indicatoren.
Die noteren op zeer hoge niveaus (overbought) en ook vanuit deze optiek is de kans op een afkoelingsperiode groot. Verder werd in de afgelopen twee dagen een dubbele top gevormd bij 484,20. Ondanks de aanscherping gisteren van enkele honderdsten van een punt, lijkt een tweezers top te zijn gevormd.
Ook ontstond gisteren een doji-hanging man. De kans is dus verder toegenomen dat een top is gevormd in de afgelopen dagen. Er is overigens geen stijgende bodemlijn te zien op de daggrafiek die moet worden gebroken als verzwakking in het kortetermijnbeeld.
Richting 510 in 2017
Pas een verdere stijging met slotkoers boven de zone 485 tot 486 zou ruimte vrijmaken voor een beweging naar de nog openstaande oude neerwaartse gap tussen de 488,40 en 493,85. Deze beweging verwacht ik echter momenteel niet.
Eerst een terugtest (terugval) voordat de volgende opwaartse beweging kan worden gestart. In de eerst helft van volgend jaar acht ik de kans overigens groot dat de AEX zijn opwaartse weg zal vervolgen naar de top van 2015 die bij 510 is te vinden.
Een verhoging van deze top van de sinds 2009 aanwezige bullmarkt acht ik overigens groot in de loop van 2017. Voor nu is de kans dus groot dat een terugval wordt gestart. Het eerste steunpunt ligt bij 475. Daaronder liggen de voormalige toppen van 466,20 en 463.
Eerst terug tot 458
Maar een terugtest naar 458 en zelfs lager sluit ik ook zeker niet uit. Als we kijken naar de Fibonacci-retracementniveaus van deze opgaande kortetermijnbeweging (van 445,65 naar 484,20) dan liggen die bij 469,50, 465 en 460,50.
De technisch gezien perfecte terugtest zou een terugval zijn tot aan de 458 tot 460. Dit zou een daling betekenen van ongeveer 25 punten, ofwel een normale correctie. Maar dat is nu nog onmogelijk om te voorzien.
Bij een dergelijke terugval in januari 2017 zal de euforie weer snel afnemen en net als aan het begin van dit jaar weer de zogenaamde beurswijsheid te voorschijn worden gehaald: zoals januari verloopt zo verloopt het hele jaar.
Deze wijsheid werd begin dit jaar ook vaak aangehaald door de negatief ingestelde beleggers, media en analisten.
Als laatste wil ik u attenderen op de uitdaging. U kunt uw verwachtingen voor 2017 op basis van TA met grafiek nog sturen naar de redactie van IEX. U maakt dan kans op plaatsing op IEX.nl in plaatss van mijn ochtendcolumn.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.