De laatste dagen van 2016 breken aan en de vraag is of de aandelenbeurzen langzaam als een nachtkaarsje uitgaan in de waarschijnlijk dunne handel, of dat er mogelijk toch nog wat vuurwerk komt.? De kans op een forsere terugtest is naar mijn mening het grootst in de komende weken.
De top, ofwel het startpunt, van deze verwachte terugval is mogelijk al gezet in de afgelopen dagen met de vorming van de dubbele (tweezers-)top bij 484,20 en de gevormde doji-hammer. Maar een echte neerwaartse draai heeft hierna nog niet plaatsgevonden.
Vanaf de bodem bij 445,65 is de AEX in bijna een rechte streep ongeveer 40 punten omhooggeschoten. Een klassieke short squeeze die een versnelling startte op het moment dat de 458 opwaarts werd gebroken.
Stijgende bodems
Het 458-niveau werd voor de eerste keer in april op de borden gezet na een krachtige stijging van ongeveer 80 punten vanaf de zeer belangrijke langetermijnbodem in februari bij 378,50.
Hierna was de 458 lange tijd de bovenkant van een zijwaartse consolidatiefase die de markt sinds juli dit jaar tot enkele weken geleden in zijn greep hield. De onderkant van deze consolidatiefase lag bij 437,60. Een bodemzone die vier keer werd getest en zorgde voor een hogere bodem in het middellangetermijnbeeld.
Binnen het beeld sinds februari dit jaar is een patroon van stijgende bodems te zien waarbinnen de zijwaartse consolidatiefase van ruim vijf maanden prima past. De stijgende bodemlijn heeft nu in totaal vier raakpunten:
- bij 378,50
- bij 410 in juni (Brexit)
- bij 437,60 in november
- bij 445,65 begin december
Bij deze laatste bodem gaf ik al aan dat het neerwaarts potentieel beperkt was en een opwaartse draai aanstaande. De AEX rondde bij deze bodem een dubbel bodempatroon af, een hammer en een bullish engulfing.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Boven 510
Voor het komende jaar verwacht ik dat de stijgende trends intact zullen blijven en de sinds 2009 aanwezige bullmarkt wordt voortgezet. Daarbij acht ik de kans groot dat de top van deze bullmarkt (510) opwaarts zal worden gebroken. Dat zou best al in het eerste halfjaar van 2017 kunnen plaatsvinden.
Vanaf de huidige niveaus spreken we dan nog over een stijging van 25 tot 30 punten. Voordat deze top bereikt zal worden, is de kans groot dat er minimaal nog één forsere terugtest (correctie) plaatsvindt. Voor dit moment acht ik de kans groot dat een eerste forsere terugval zal starten.
Mijn doelzone die ik in de afgelopen maanden aangaf voor het einde van dit jaar, is inmiddels bereikt. Daarbij werd in de afgelopen dagen onder de zone 485 tot 486 een mogelijke top geplaatst bij 484,20:
- bij 485 ligt een te berekenen Fibonacci-projectieniveau
- bij 486 is in de afgelopen maanden een stijgende toppenlijn ontstaan
Tijd voor afkoeling
Een mooi moment om een tijdelijke top te plaatsen en een terugtest te starten. Vooral de zeer hoge euforie onder beleggers, analisten en de media is een risicopunt. Verder werd bij 484,20 een dubbele top geplaatst en een doji-hammer.
Ook staan de technische indicatoren op zeer hoge niveaus (overbought) waardoor een tijdelijke afkoeling (terugval) een normale reactie is. Pas een slotkoers boven de 485 tot 486 zorgt voor een voortzetting van de huidige zeer krachtige opgaande beweging richting de openstaande gap tussen 488,40 en 493,85.
Dit verwacht ik echter nu nog niet. Steunpunten in het kortetermijnbeeld liggen bij 475 en 466,20. Maar een diepere terugval tot de zone 458 tot 460 acht ik ook kansrijk. Dat zou een technisch perfecte terugtest zijn waarna de opwaartse weg weer kan worden hervat.
Toppatronen
We moeten dus zeer alert zijn op meer toppatronen en een plotselinge neerwaartse draai in de komende dagen. Bij de zone 458 tot 460 ligt:
- de voormalige zware weerstandszone
- een opwaartse gap
- het 50-daags gemiddelde
Of de terugval dit jaar daadwerkelijk nog wordt gestart, of dat we met een smalle consolidatie (als topvormingsscenario) het jaar uitgaan moeten we natuurlijk nog bezien.
Maar de kans op een terugval in de komende weken voor de afkoeling en de vorming van een volgende hogere bodem blijft het meest realistische scenario.
Dan rest mij niets meer dan u hele fijne kerstdagen te wensen. Volgende week zal ik niet dagelijks mijn analyses plaatsen, maar alleen als er interessante ontwikkelingen plaatsvinden.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.