Een dikke week heb ik een forse griep gehad en mijn keelontsteking is op dit moment nog steeds niet voorbij; ik hoest nog steeds de longen uit mijn lijf. Maar ik ben er weer! Ik wil Rob bedanken voor het invallen tijdens mijn afwezigheid met zijn visie op de AEX.
In mijn afwezigheid is er eigenlijk niet zoveel gebeurd. De bewegingsruimte in de AEX is zeer minimaal geweest, ongeveer 6 indexpunten tussen de weektop en de weekbodem. Maar hoe staan de markten er naar mijn mening nu voor?
Heeft er een verbetering plaatsgevonden en gaat de AEX de volgende krachtige opwaartse beweging inzetten? Of is er nog steeds sprake van een grotere kans op topvorming en de start van een correctieve beweging.
Opwaartse trend intact
De langetermijntrend is nog steeds opwaarts gericht en daar zal voorlopig ook geen verandering in komen. Bijna een jaar geleden hebben de meeste aandelenbeurzen een zeer belangrijke langetermijnbodem op de borden gezet; in de AEX bij 378,50.
Dit was destijds ook het startpunt van een nieuwe stijgende middellangetermijntrend. En ook deze opgaande beweging is nog steeds intact. Wel was er vorig jaar sprake van een langdurige zijwaartse consolidatiefase van ongeveer 20 punten breed.
Die startte in juli waarbij de onderkant rond de 437,50 lag en de bovenkant bij de meermaals geteste 458. Pas in de december vorig jaar werd de volgende fase in de stijgende middellangetermijntrend gestart met de structurele slotbeweging boven de 458-puntengrens.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Krachtige bodemlijn
Binnen de opgaande middellangetermijnbeweging zie ik een krachtige stijgende bodemlijn die al flink aan waarde heeft gewonnen door het aantal raakpunten langs deze lijn. Hoe vaker een steun of weerstand wordt getest, hoe sterker die wordt.
Deze opgaande bodemlijn startte in februari bij 378,50 en loopt langs de junibodem van 410, de novemberbodem van 437,50 en de decemberbodem van 445,65. Alleen de intraday en zeer kortstondige beweging tijdens de Trump-terugval zorgde voor een korte doorbraak, een valse doorbraak destijds.
De decemberbodem van 445,65 was daarbij een belangrijk punt. Dit was het startpunt van de recente zeer krachtige opgaande kortetermijnbeweging. Een stijging van bijna 45 punten die in een rechte lijn plaatsvond in slechts enkele weken tijd.
Verder omhoog
Door deze krachtige decemberbeweging werd uiteindelijk ook nog mijn doelzone die ik maanden geleden al had afgegeven voor het einde van het jaar behaald. Deze doelzone lag bij 475 tot 485. Voor de rest van 2017 verwacht ik overigens dat deze opgaande beweging wordt voorgezet.
In de eerste helft van dit jaar acht ik een test en doorbraak van de 510 realistisch. Hier liggen:
- de top uit 2015
- de top van de huidige sinds 2009 aanwezige bullmarkt
Het volgende langetermijndoel dat ik uit de grafiek kan halen ligt bij 564, een niveau dat in de tweede helft van dit jaar mogelijk behaald kan worden. De weg hiernaartoe zal echter hobbelig zijn en gepaard gaan met meerdere (forse) terugvallen of normale correcties.
Een stijgende trend wordt namelijk bepaald door de hogere bodems.
Topvorming op korte termijn
Hoe staat het kortetermijnbeeld er nu voor? Ik acht de kans nog steeds zeer groot dat de AEX bezig is met een topvormingsproces gevolgd door een beperkte correctieve beweging (minimaal 5% daling) voor de vorming van een volgende hogere bodem.
De vermoeidheidsverschijnselen zijn inmiddels al ruim drie weken zichtbaar. Buiten het feit dat mijn doelzone ruimschoots is behaald, werd ook de bovenkant van het stijgende middellangetermijntrendkanaal getest.
Inmiddels werd twee weken geleden de zeer steile opgaande bodemlijn al neerwaarts gebroken en zijn er onder de 490 de nodige topvormingspatronen te zien. Zo werd al een tweezers-top gevormd en een bearish engulfing.
In de technische indicatoren was al een patroon van negatieve divergentie te zien. Ofwel de hogere toppen in de AEX gingen gepaard met lagere toppen in de RSI. Ook de MACD gaf al een negatieve crossing.
Grafiek AEX-indicatoren
Klik op de grafiek voor een grote versie
Nu eerst omlaag
Waar liggen de belangrijke niveaus om in de gaten te houden?
De kans is namelijk ook aanwezig dat er slechts een correctie in de tijd in de komende periode plaatsvindt. Boven de 489,90 (huidige top) ontstaat meer opwaartse ruimte om het laatste deel van een oude eerdere neerwaartse gap te sluiten. Die staat nog open tot 493,85.
Ook zou daarmee een oude bekende weerstand van 495 al in zicht komen. In dat scenario moeten we bezien of de markt overigens genoeg is afgekoeld om de volgende opwaartse beweging naar uiteindelijk de 510 voor te zetten. Ik acht de kans echter groter dat een neerwaartse beweging wordt ingezet.
Een topvormingsproces kan namelijk de nodige tijd in beslag nemen. In november 2015 duurde het ruim een maand voordat de neerwaartse weg werd ingeslagen (destijds een top bij 475). Het eerste steunpunt ligt nu bij 482,40 en vlak daaronder bij de bodems van 480,40 tot 480,50.
Deze steunniveaus moeten worden gebroken om de volgende neerwaartse beweging te starten. In dat scenario ontstaan ruimte naar niveaus van 475 en 466 en ik acht een verdere daling overigens nog steeds mogelijk voordat een bodem gevormd zal worden.
Voor nu is er sprake van consolidatie op een hoog niveau die naar mijn mening nog steeds kan uitmonden (voorkeursscenario) in de afronding van een tijdelijk top.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.