De belangrijke onderkant in het kortetermijnbeeld bij 480,40 werd gisteren onder druk gezet. Met een intraday-dieptepunt van 480,50 bleef de AEX hier nog net boven. Deze steun is dus met succes getest. De vraag is alleen of deze steun in de komende dagen stand weet te houden.
Een neerwaartse doorbraak zou een volgende verslechtering in de grafiek zelf zijn in het zeerkortetermijnbeeld en een aanzienlijke neerwaartse ruimte vrij kunnen maken. Zoals u weet ga ik nog steeds uit van een correctieve beweging in de komende weken die uiteindelijk moet leiden tot een volgende hogere bodem.
Deze bodem zou dan als springplank kunnen werken voor een beweging naar de 510-puntengrens in de komende maanden. Bij de 510 ligt de top uit 2015 en dat is tevens de top van de gehele bullmarkt sinds 2009.
Tegenreactie
Begrijp me dus niet verkeerd, ik ben zeker positief voor heel 2017 waarbij ik verwacht dat de bullmarkt sinds 2009 zal worden voorgezet naar hogere toppen. Ik acht daarbij zelfs een beweging naar de zware horizontale weerstand van 564 mogelijk. Dit is de top van tien jaar geleden.
Maar een stijgende trend wordt gevormd door de hogere bodems en na de recente zeer krachtige opgaande beweging van bijna 45 punten, lijkt de tijd weer rijp te zijn voor een tegenreactie. De gehele opgaande beweging vanaf de decemberbodem bij 445,65 vond plaats in bijna een rechte lijn.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Bodemlijn
Het trendkanaal dat is ontstaan vanaf de jaarbodem van 2016 bij 378,50 (februari 2016) is een krachtig en meermaals getest trendkanaal. De opgaande bodemlijn is daarbij vier keer aangeraakt. Deze lijn startte in februari vorig jaar bij 378,50 en loopt langs de bodems van:
- juni (410)
- eind vorig jaar bij 437,60 en 445,65
Deze 445,65 uit december was het startpunt van de recente krachtige opgaande kortetermijnbeweging. Daarbij werd begin dit jaar de bovenkant van het trendkanaal bereikt. In de eerste dagen van dit handelsjaar vond zelfs een overshoot plaats, een kortstondige doorbraak van deze stijgende toppenlijn.
Deze toppenlijn is inmiddels opgelopen naar een niveau van 490. Topvorming voor een correctie (zowel een zware als een normale correctie) kan lang duren. Ik geef al enkele weken aan dat na het bereiken van mijn doelzone 475 tot 485 de kans op een correctieve beweging groot is.
Lang proces
Daarbij werd de bovenkant van mijn doelzone met 5 punten opwaarts doorbroken. We zagen in het verleden vaker dat topvorming voor een terugval lang kan duren, vaak langer dan de vorming van een bodem.
Als voorbeeld noem ik de top (475) van november 2015. Destijds duurde het ruim een maand voordat dit proces werd afgerond. De meeste seinen in het zeerkortetermijnbeeld staan op rood.
Na het behalen en de overshoot van de stijgende toppenlijn, werd de steile opgaande bodemlijn vanaf de 445,65 neerwaarts gebroken. Verder is nu een patroon van lagere toppen te zien. De bodemlijn startte op de tweede handelsdag van dit jaar en heeft inmiddels drie raakpunten.
Meerdere toppatronen
Wekelijks daalt de lijn slechts 1 indexpunt en momenteel ligt die bij 487,80. Verder werden meerdere toppatronen gevormd. Bij de top van 489,90 werd zowel een tweezers-top als een bearish engulfing gevormd. Ook vonden in de eerste dagen van dit jaar meerdere negatieve signalen plaats in de indicatoren.
Vanuit een zeer hoge overbought-conditie in de RSI was er sprake van negatieve divergentie. En ook de MACD gaf op een hoog niveau een negatieve crossing aan. Inmiddels is een duidelijke dalende trend in deze indicatoren te zien.
Grafiek AEX-indicatoren
Klik op de grafiek voor een grote versie
Correctieve terugval
Toch moet er meer gebeuren. Gisteren vond een volgende verslechtering plaats met de beweging onder de bodem van afgelopen week bij 482,40. Maar een slotbeweging onder de 480,40 is noodzakelijk om een volgend signaal vanuit de grafiek te geven. Dit steunpunt werd gisteren nog precies getest.
Daaronder liggen nog steunpunten bij 475 en 466, maar een diepere terugval richting de 458 tot 462 sluit ik niet uit. Pas na een forsere terugval acht ik de kans groot op een volgende forse opwaartse beweging richting de 510. De eerste weerstand ligt nu bij 484,10. Daarboven ligt de dalende toppenlijn van nu 487,80.
Pas een structureel slot boven de toppen van 489,90 lijkt een opwaarts einde te maken aan mijn verwachtingen voor de komende tijd en opent de weg voor de opvulling van het laatste deel van een oude gap (489,90 tot 493,85) tot 495 en mogelijk zelfs al boven de 500.
Maar een dergelijke beweging verwacht ik pas na een correctieve terugval.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.