Er gebeurt weinig op de aandelenmarkten. Wanneer komt de vervolgbeweging buiten de huidige grenzen van de smalle consolidatiefase? Ik gaf al aan dat het wachten lang duurt en zolang de buitengrenzen intact blijven, zal er weinig spektakel op de beurzen plaatsvinden.
De grootste bewegingen vinden momenteel plaats in de rentes. In de tienjarige rente van Nederland is een groot omgekeerd hoofdschouderpatroon in de eindfase aanbeland. Zoals u weet ben ik al langere tijd positief op het vervolg van deze rentestand.
Vorig jaar brak de rente al meerdere dalende toppenlijnen waarna in een zeer snel tempo de zone 0,50% tot 0,55% werd opgezocht. Deze weerstandszone ligt nog steeds boven de markt en is tevens de neklijn van dit grote bodempatroon.
In de komende tijd verwacht ik dat deze neklijn opwaarts wordt gebroken, waarna een aanzienlijk verder opwaarts potentieel ontstaat richting de 0,90% tot 1,20%.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Wachten op beweging
In de AEX lijkt de ontwikkeling helemaal stilgevallen. De langere trends zijn allemaal opwaarts gericht, maar ik geef al sinds eind december aan dat de markt rijp is voor een terugval voor de vorming van een hogere bodem. Deze verwachte terugval blijft nog steeds mijn uitgangspunt voor de komende weken.
Maar inmiddels is de AEX al ruim vier weken aan het consolideren in een smalle handelsruimte en op een hoog niveau. Het blijft dus wachten op een vervolgbeweging.
Zodra de AEX opwaarts door zowel de dalende kortetermijntoppenlijn breekt (nu 487,10) als door het niveau van de recente jaartop van 489,90 dan lijkt er slechts sprake te zijn geweest van een correctie in de tijd en niet in punten.
Belangrijke bodem
In dat scenario wordt de verwachte correctie in punten uitgesteld en ontstaat meer opwaartse ruimte. Weerstand ligt dan bij de bovenkant van een voormalige gap bij 493,85 en de oude bekende van 495. Maar een verdere stijging naar de toppen tussen 505 en 506 tot de top van 510 is dan ook niet uit te sluiten.
Ik acht de kans overigens groot dat de AEX in het komende halfjaar de 510 zal testen en breken. Dit is het niveau van de top van de gehele bullmarkt sinds 2009 tot nu toe.
Die top werd gevormd in april 2015 en was het startpunt van een negen maanden lange correctiefase die resulteerde in een belangrijke hogere langetermijnbodem in februari 2016 bij 378,50.
Nieuwe jaartop
In het eerste kwartaal van vorig jaar vond toen een klassieke omkeer plaats waarna een nieuwe stijgende middellangetermijntrend zichtbaar werd. De onderkant van deze stijgende trend werd gevormd door de bodems van 378,50 en 410 in juli.
Daar kwamen de bodems bij van november bij 437,50 en de decemberbodem van 445,65. Deze decemberbodem was het startpunt van de krachtige opwaartse beweging van 45 punten. Tijdens deze beweging werd ook de zijwaartse consolidatiefase tussen juli en begin december beëindigd boven de 458.
Deze beweging zorgde uiteindelijk voor een test aan het einde van vorig jaar van de stijgende toppenlijn van dit trendkanaal en het behalen van mijn doelzone van 475 tot 485. Begin dit jaar vond nog een kleine overshoot plaats boven de stijgende toppenlijn en de vorming van een nieuwe jaartop bij 489,90.
Veel topvormingssignalen
Dit is de bovenkant van de huidige zijwaartse consolidatiefase tussen de 480,40 en 489,90. Inmiddels zijn er veel topvormingsignalen gegeven:
- de vorming van een tweezers-top en bearish engulfing
- een opwaartse doorbraak van de steile opgaande bodemlijn vanaf 445,65
- verkoopsignalen in de technische indicatoren
- de dalende toppenlijn vanaf de 489,90 (die vandaag bij 487,10 ligt) is al meerdere keren getest
- er worden contouren zichtbaar van een dalende driehoek en een hoofd-schoudertoppatroon
Toch moet het definitieve signaal nog worden gegeven met de neerwaartse doorbraak van de 480,40. Dat zijn de bodems van de afgelopen vier weken. Daaronder wordt het vervolgsignaal van de door mij verwachte correctie gegeven en ontstaat meer ruimte.
Twijfel in de markt
Steunpunten liggen dan nog bij 475 en 466,20 maar een beweging naar de zone 458 tot 462 sluit ik nog steeds niet uit. Ook is te zien dat er momenteel veel twijfel in de markt is. De candlesticks laten twijfel zien door de kleine body’s, waardoor ze veelal op doji’s lijken.
Een correctie binnenkort onder de 480,40 blijft dus mijn uitgangspunt, maar een structureel slot boven zowel de 487,10 als de 489,90 zorgt voor een opwaartse beëindiging van de huidige consolidatiefase waarna het slechts een correctie in de tijd is geworden en uitstel geeft van de correctiefase.
Dit is echter niet mijn uitgangspunt en ik verwacht dat de neerwaartse druk verder kan toenemen richting de 480,40.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.