Zo, de eerst maand van het jaar zit erop. Een mooi moment om even te kijken naar de maandgrafiek van de AEX. Wat direct opvalt is de zeer kleine candlestick. We moeten terug naar het jaar 2014 om meerdere van deze kleine candlesticks te zien.
Met klein bedoel ik hier het verschil tussen het hoogtepunt en het dieptepunt van de betreffende maand. In januari was dit verschil ongeveer 13 punten. De top werd op de tweede handelsdag gevormd bij 489,90 en de bodem werd gisteren op de borden gezet bij 476,70.
Een ander opvallend punt in de maandgrafiek is de candlestick zelf. Een zeer kleine body die aan de onderkant ligt van de candlestick. Dit staat ook bekend als een shooting star, een nieuwe aanwijzing voor een tijdelijk toppatroon in de markt.
Een deel van deze punten is pas in de laatste twee dagen van deze maand op de borden gezet. Tot 30 januari was er namelijk sprake van een zeer smalle handelsfase in de AEX. Die lag al sinds 20 december tussen de 480,40 en 489,90.
Dit zijwaartse patroon werd in de euforische markt door velen gezien als vlagpatroon, een continuatiepatroon. Dat wil zeggen dat er een tijdelijke smalle onderbreking van de krachtige opgaande markt plaatsvindt. Bij zo'n patroon wordt na de zijwaartse onderbreking de krachtige opgaande trend snel vervolgd.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Dit was echter niet mijn uitgangspunt zoals u weet. Ik ga al ruim een maand uit van topvorming en de start van een tegenreactie. Dit neemt overigens niet weg dat ook ik uitga van een voorzetting van de langere stijgende trend, maar ook dat is een bekende visie van mij.
Trends intact
De lange stijgende trend en de middellangetermijntrend zijn intact. De langetermijntrend startte in 2009 en kende twee zeer belangrijke bodems. De eerste werd gevormd in 2011. De terugval was zowel qua punten als qua tijd vergelijkbaar met de terugval die vanaf de 2015-top plaatsvond, ruim 25% daling.
Uiteindelijk werd een jaar geleden een bodem op de borden gezet bij 378,50. Dit was tevens het startpunt van de huidige stijgende middellangetermijntrend. Een trend die inmiddels aan de onderkant al vier hogere bodems heeft:
- in juni bij 410
- in november bij 437,50
- begin december bij 445,65
Doel bij 510 en 564
Ik gaf begin december aan dat de kans reëel was dat een test in de laatste weken van 2016 zou plaatsvinden van de zone 475 tot 485. Dit is al sinds de lente van 2016 een belangrijke doelzone van mij. De volgende doelen in het middellange tot langetermijnbeeld zijn te vinden bij 510 en 564.
De top van 564 kan overigens in de loop van dit jaar op de borden verschijnen. Toch wordt een stijgende trend bepaald door de tegenreacties. Vanaf de decemberbodem bij 445,65 vond een krachtige stijging plaats van 40 punten in december tot aan de bovenkant van het stijgende middellangetermijntrendkanaal.
Begin dit jaar vond zelfs een verdere en tijdelijke overshoot plaats. De AEX brak daarbij kortstondig door de stijgende toppenlijn en zette een top neer bij 489,90. Toch werden toen meerdere topvormingsignalen gevormd in de AEX.
Dubbel toppatroon
Buiten het feit dat er sprake van een test (overshoot) van deze stijgende toppenlijn werd een dubbel toppatroon gevormd, zowel een tweezers-top als een bearish engulfing.
Vlak daarna werd de zeer steile opgaande bodemlijn vanaf de 445,65 gebroken en er was sprake van zowel negatieve divergentie als een neerwaartse crossing in de MACD. Vorige week werd bij 489,10 ook een volgend toppatroon gevormd, een dark cloud cover.
Toch was als laatste bevestigingssignaal een doorbraak van de onderkant van de consolidatie noodzakelijk. Die lag bij 480,40. De opleving van gisterochtend zorgde voor een opwaartse doorbraak van de 480,40.
Terugval tot 458
Dit was de eerste weerstand, maar ik gaf al aan dat de kans aanwezig was dat een lagere top gevormd zou worden. Of die al is gevormd, vraag ik mij overigens af. Boven de 480,40 waren verder geen weerstanden meer te vinden tot aan de toppen van 489,10 en 489,90.
Er is een structurele opwaartse doorbraak van deze niveaus noodzakelijk om de eerste duidelijke verbeteringen aan te geven. Met de verdere verlaging van de bodem in het zeer kortetermijnbeeld heeft er een daling plaatsgevonden van ongeveer 13 punten vanaf de jaartop.
Naar mijn mening zit er meer in het vat in de komende weken. Zelfs een terugval naar de belangrijke zone van 458 tot 462 sluit ik daarbij niet uit. Wel vond gisteren bijna een test plaats van het oplopende 50-daags gemiddelde van nu 475,80 en de oude bekende grens van 475.
Negatief scenario
Daaronder liggen nog een Fibonacci-retracementniveau bij 470 en de voormalige top van 466,20. Pas na de vorming van een bodem in de komende weken acht ik de kans in de loop van het eerste halfjaar groot dat de 510 getest en gebroken zal worden.
Voor dit moment blijf ik bij mijn negatieve scenario voor de komende weken, maar daar horen geregeld oplevingen bij voor de vorming van lagere toppen.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.