Op 9 maart 2009 werd het dieptepunt van de huidige bullmarkt op de borden gezet, net onder de 200 punten. Precies acht jaar en één dag later weet de AEX de top van 2008 bij 510,50 te doorbreken. Dit was echter niet het startpunt van de bearmarkt die in 2007 startte.
Dit niveau ligt bij 564 en is mijn volgende doel in de stijgende langetermijntrend. In mijn vorig jaar afgegeven verwachtingen voor 2017 gaf ik aan dat de AEX dit doel mogelijk al richting het einde van 2017 op de borden kan zetten. Toch zal dit niet in een rechte lijn gebeuren.
De afgelopen jaren hebben we jaarlijks minimaal vijf correcties voor onze kiezen gehad. Bij een normale correctie ga ik uit van een tegenreactie van 5 tot 10%. Geregeld vond er jaarlijks ook een forsere correctie plaats van tussen de 10 en 20%.
Deze correcties zijn noodzakelijk om de buitengrenzen van een opgaande trend te bepalen, zowel in het lange als middellangetermijnbeeld.
Zeventig punten hoger
In de huidige stijgende middellangetermijntrend is de AEX vanaf de decemberbodem bij 445,65 (laatste test van de onderkant van de stijgende middellangetermijntrend) bijna 70 putnen opgelopen tot afgelopen vrijdag.
Alleen in de periode van 20 december tot eind januari vond een smalle zijwaartse consolidatiefase plaats van ongeveer 10 punten breed. Destijds leek de correctie te starten toen de AEX onder de 480,40 (onderkant consolidatie) terechtkwam.
Dit bleek echter en vals signaal te zijn en zorgde slechts voor een terugtest naar het 50-daags gemiddelde. De AEX vormde een bodem bij 476,70 waarna de huidige opgaande kortetermijnbeweging werd gestart.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Vlagpatroon
Deze consolidatiefase bleek achteraf een vlagpatroon te zijn geweest die bijna zijn doel heeft bereikt. Dit was destijds niet mijn uitgangspunt. De voorafgaande beweging in december bedroeg ruim 44 punten (van 445,65 naar 490).
Vanaf het dieptepunt van het vlagpatroon (476,70) heeft de AEX inmiddels 38 punten van het doelniveau vanuit dit vlagpatroon erop zitten. De top tot op heden werd vrijdag bij 514 op de borden gezet.
De vraag voor de komende dagen is of dit een valse doorbraak is geweest, of een structurele start van de volgende opwaartse vervolgbeweging.
Structureel slot
Het is lang geleden dat we een krachtige opwaartse beweging van ongeveer 70 punten hebben gezien zonder tussentijdse correctieve beweging. Om te spreken van een structurele beweging moet de AEX enkele dagen boven de belangrijke weerstand van 510,50 sluiten.
Met de slotkoers van afgelopen vrijdag is er pas één slotkoers hierboven. Belangrijk is verder dat ook andere indices vergelijkbare doorbraken laten zien en dat is zeker nog niet het geval.
In indices als de Nasdaq 100, Nikkei en DAX werden afgelopen vrijdag veelal toppatronen gevormd en lag de intradaytop nog onder de top van de afgelopen drie maanden. Hier is de kans op de vorming van een dubbele top dus reëeel.
Daggrafiek DAX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Indices als de S&P 500 en Stoxx Europe 600 hebben nog een behoorlijke ruimte voordat ze in de buurt komen van de eerdere jaartoppen.
Daggrafiek S&P 500
Klik op de grafiek voor een grote versie
In die indices liggen juist de sinds eind vorig jaar stijgende bodemlijnen onder druk. Zolang deze indices geen vervolgdoorbraken laten zien blijft de kans reëel dat het in de AEX slechts gaat om de eerste speldenprikken boven de 510,50 en vergroot dit de kans op een valse doorbraak.
Daggrafiek Eurostoxx 600
Klik op de grafiek voor een grote versie
Het is dus de vraag of er sprake is van een valse kortstondige doorbraak door de 510,50-top of de start van een verdere opgaande kortetermijnbeweging. De euforie in de markt is zeer groot en dat is en blijft een enorm risico. Correcties lijken volgens velen voorlopig niet meer plaats te gaan vinden.
Ook de afstand tot aan het 200-daags gemiddelde ligt nog steeds rond de 10%, een afstand die we voor het laatst in 2015 zagen (destijds lag de AEX in de zone 506 tot 510).
Verder is er nog steeds negatieve divergentie te zien in de RSI en de VIX. Dit blijven grote risicosignalen in de markt en natuurlijk het feit dat de AEX vrijwel alleen staat in deze opwaartse vervolgdoorbraak.
Toch geven deze signalen niet het omkeermoment aan, het zijn aanzienlijke risicosignalen die aangeven dat we zeer alert moeten zijn op een krachtige neerwaartse omkeer. Weerstand in de AEX ligt nu bij 514 en 519.
Klassiek toppatroon
Afgelopen vrijdag werd een toppatroon gevormd, een klassieke shooting star. Daarbij werd opnieuw een opwaartse gap gevormd tussen de 508,20 en 509,45. Deze gap kan een exhausting gap zijn, een laatste beweging voordat een draai plaatsvindt.
Een sluiting van deze gap in de komende paar dagen zou een eerste signaal geven dat een top gezet kan zijn. In de opwaartse bewegingen in het kortetermijnbeeld zie ik steeds meer versteilingen, steeds steilere opgaande bodemlijnen. De meest steile startte eind februari en ligt vandaag bij 506,30.
Deze lijn loopt dagelijks ongeveer 1,5 punt op. Een neerwaartse doorbraak hiervan zou een volgende verzwakking zijn in het zeerkortetermijnbeeld. Daaronder liggen nog horizontale steunpunten bij 501 en 499.
Vals signaal?
De belangrijkste te breken opgaande bodemlijn loopt langs de bodems van 445,65 (december) en 476,70 (januari). Deze opgaande bodemlijn ligt vandaag bij 497,40 en zal aan het einde van de week rond de 500 punten zijn te vinden.
Hieronder wordt pas het definitieve bevestigingssignaal gegeven dat een correctieve beweging lijkt te zijn gestart in deze té euforische markt. Dus ondanks de doorbraak boven de belangrijke top (alleen in de AEX) blijft de kans op een vals signaal dus groot.
Andere indices volgen dit voorbeeld niet en daar zijn nog steeds grote toppatronen (veelal wiggen) in de maak. Blijf dus zeer alert op een plotselinge en krachtige neerwaartse draai.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.