voda schreef op 9 december 2021 08:16:
Zeldzame AFM-boete bewijst: verplichte shortmelding makkelijk te omzeilen
Sonny Motké Marianne Slegers 8 dec 19:20
De Amsterdamse effectenbeurs op Beursplein 5. Brits fondshuis Jupiter krijgt van de AFM een boete wegens het niet tijdig melden van shortposities in negen AEX-bedrijven. Foto: Kim van Dam/ANP
Een uitzonderlijke gerechtelijke uitspraak bevestigt volgens experts dat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) lastig kan controleren of beleggers short zijn gegaan. Zij komen tot die conclusie nadat de Rotterdamse rechtbank een Britse vermogensbeheerder heeft veroordeeld wegens het niet melden van meer dan zeventig shortposities in negen AEX-bedrijven, waaronder KPN en Galapagos.
De AFM stelt 'wel degelijk' na te kunnen gaan of partijen short gaan, en veel informele handhaving toe te passen.
Deze zaak kwam echter pas aan het licht nadat een vermogensbeheerder in 2018 zelf aan de bel had getrokken bij de toezichthouder. Op dat moment had het bedrijf al ruim drie jaar geen AFM-melding gedaan. De volgens de rechter 'zeer omvangrijke en ernstige' overtreding leidde tot een boete van €250.000. Het is pas de tweede geldstraf die de AFM uitdeelde aan een buitenlandse vermogensbeheerder.
Het bedrijf dat de boete moet betalen, Jupiter Investment Management, heeft besloten niet in hoger beroep te gaan. Een woordvoerder van het in Londen beursgenoteerde Jupiter meldt dat sprake is van 'een erfeniskwestie', omdat de fouten zijn begaan door een partij die het pas vorig jaar heeft overgenomen.
Transparantie
De verplichting om shortposities te melden is ingesteld om de transparantie te bevorderen voor zowel de toezichthouders als beleggers. Bij shorten wordt een aandeel geleend en verkocht, in de hoop het tegen een lagere prijs terug te kunnen kopen. De belegger speculeert daarbij op een koersdaling. Doorgaans wordt een shortpositie dus genomen in een bedrijf dat in slecht weer zit.
Jasper Haak, partner bij adviesbureau AF Advisors, wijst erop dat de AFM het te laat melden van een shortpositie moeilijk kan controleren. 'Dat zouden ze dan via data van verschillende beurzen en jaarverslagen moeten doen. Maar alle beleggingsorganisaties ter wereld controleren is vrijwel onmogelijk.'
Toezicht wordt verder bemoeilijkt doordat shorten via meerdere technieken mogelijk is en de melddrempel lager ligt dan bij het gewoon aankopen van aandelen, oftewel longposities, zegt de in beleggingszaken gespecialiseerde advocaat Jeroen Wendelgelst. 'Ik denk dat veel partijen zich dat niet realiseren waardoor een fout zo is gemaakt.' Hij pleit ervoor de meldplicht te verschuiven naar bewaarbanken, die effecten beheren voor derden, 'en dus snel deze informatie moeten zien'.
Volgens de experts is de pakkans bij de shortsell-verordening klein, en is de AFM mede afhankelijk van de goede wil van beleggers. Haak acht de kans groot dat de toezichthouder nooit achter de posities van Jupiter was gekomen als die zijn mond had gehouden. 'Gegarandeerd dat dit vaker fout gaat.' Een boete komt maar weinig voor, ziet ook hij: 'Normaal gesproken geven ze alleen een waarschuwing.'
De eerste, en enige andere keer dat de AFM een geldstraf uitdeelde aan een buitenlandse vermogensbeheerder vanwege het te laat melden van shortposities, was zes jaar geleden. In 2015 kreeg het Amerikaanse AQR Capital Management een boete van een half miljoen euro, omdat belangen in Imtech en Koninklijke Vopak niet waren aangegeven.
Ondeugdelijk
Jupiter probeerde via de rechter onder de boete uit te komen, onder meer door erop te wijzen dat de AFM sindsdien 34 andere partijen op de vingers tikte, zónder boeteoplegging. Daarnaast vond Jupiter dat een eventuele boete verlaagd moest worden tot €100.000, omdat twee Nederlandse partijen die straf kregen voor een soortgelijk vergrijp. De rechtbank ging niet mee in het verweer. Zij oordeelde dat de aan Jupiter opgelegde geldstraf, die door de AFM al was verlaagd tot 50% onder de wettelijke basisboete, 'evenredig' is aan de aard en ernst van de overtreding.
Het draaide in de zaak om 78 shortposities in AEX-bedrijven die, zo staat in het geanonimiseerde vonnis, niet gemeld zijn vanwege een intern systeem dat 'van aanvang af ondeugdelijk ontworpen' was. Jupiter heeft in de rechtbank beaamd dat verkeerde drempelwaardes en onjuiste rapportagecriteria zijn gebruikt.
Pijnlijk voor Jupiter is dat de fouten zijn gemaakt bij een afdeling van Old Mutual Global Investors, een bekend Brits fondshuis waarvan delen via een overname in 2020 in handen kwamen van Jupiter. Met die deal was €444 mln gemoeid. Een woordvoerder meldt desgevraagd dat Jupiter bij de aankoop op de hoogte was van de problemen met de AFM.
Hoewel Jupiter beursgenoteerd is, zijn aandeelhouders niet geïnformeerd over de rechtszaak. Volgens Jupiter hoeft dat niet, omdat de boete geen materiële impact heeft op de bedrijfsvoering. Jupiter beheert een beleggingsportefeuille van £60,7 mrd (€71,1 mrd); zijn beurswaarde schommelt rond de £1,3 mrd (€1,5 mrd).
Lees het volledige artikel:
fd.nl/financiele-markten/1422491/zeld...