nine_inch_nerd schreef op 3 september 2021 00:08:
Eerste grote Nederlandse pensioenfonds stapt uit olie en gasDe raffinaderij van oliemaatschappij Shell in Pernis. Bijna alle Nederlandse pensioenfondsen staan onder druk van deelnemers en van klimaatactiegroepen om hun belangen in fossiele bedrijven — in Nederland vooral Shell — zo snel mogelijk te verkopen.
De raffinaderij van oliemaatschappij Shell in Pernis. Bijna alle Nederlandse pensioenfondsen staan onder druk van deelnemers en van klimaatactiegroepen om hun belangen in fossiele bedrijven — in Nederland vooral Shell — zo snel mogelijk te verkopen. Foto: Robin Utrecht/ANP
Pensioenfonds PME is als eerste grote fonds in Nederland gestopt met het beleggen in de olie- en gasindustrie. Daarmee komt de uittocht van Nederlandse pensioenfondsen uit beleggingen in fossiele energie in een stroomversnelling. Gisteren maakte het middelgrote pensioenfonds Horeca en Catering bekend ook hard op weg te zijn om afscheid te nemen van beleggingen in fossiel.
‘Het klimaatbeleid gaat te traag. Dat vinden wij als pensioenbestuur, dat vinden onze aangesloten werkgevers en hun werknemers’, zegt PME-voorzitter Eric Uijen. ‘Er is een enorme urgentie. Zie wat er de afgelopen zomer over de hele wereld gebeurde: hittegolven, overstromingen, het IPCC-rapport over verdere klimaatopwarming. Dan moet er wat veranderen. Daarom doen wij dit.’
PME sluit voortaan beleggingen in bedrijven die olie en gas produceren en transporteren uit. Om te bepalen welke bedrijven dat zijn, maakt het fonds gebruik van de definitie van indexbouwer MSCI. PME verkocht deze zomer voor €1,2 mrd aan aandelen of obligaties van meer dan honderd bedrijven, zoals Shell, het Spaanse Repsol en het Amerikaanse ConocoPhillips. Tegelijkertijd maakt het fonds bekend een vergelijkbaar bedrag juist te gaan beleggen in hernieuwbare energie. Zoals waterkracht, windmolens en transportsystemen voor schone energie. Maar ook in nieuwe technologieën waarmee bedrijven energiezuiniger kunnen produceren.
ASML en NXP
Met een vermogen van bijna €62 mrd is PME een van de 'Grote Vijf' pensioenfondsen van Nederland. Het verzorgt de pensioenen voor driehonderdduizend (oud-)werknemers in de metaal- en technologische industrie, waaronder de hightechgiganten ASML en NXP. De stap die dit fonds nu zet, zal door andere Nederlandse pensioenfondsen nauwlettend worden gevolgd.
Bijna alle pensioenfondsen, samen goed voor €1700 mrd aan beheerd vermogen, staan onder druk van deelnemers en van klimaatactiegroepen om hun belangen in fossiele bedrijven — in Nederland vooral Shell — zo snel mogelijk te verkopen. Zo heeft ABP, het grootste fonds van Nederland, voor de zomer aangekondigd de circa €15 mrd aan beleggingen in fossiel verder af te bouwen. Dat besluit viel na acties van onder meer leraren, artsen en ambtenaren, samen met actiegroep FossielvrijNL. Hoever en hoe snel ABP afbouwt, kan het fonds pas over een paar maanden zeggen.
Ook toezichthouders, zoals De Nederlandsche Bank, waarschuwen voor de risico's die opwarming van het klimaat kan hebben voor de beleggingsportefeuilles van pensioenfondsen — en dus voor de pensioenen van miljoenen Nederlanders. Ook bij PME hebben actiegroepen aan de deur geklopt. Zoals GreenASML, een groep medewerkers van de chipmachinefabrikant, en ook jonge werknemers van chipmaker NXP. Maar dat is niet doorslaggevend geweest, zegt Uijen. ‘Dit is voor ons een logische stap.’
PME nu voorop
Daarmee loopt PME nu voorop. Tot nu toe bleven Nederlandse pensioenfondsen ondanks de maatschappelijke druk beleggen in olie en gas. Steenkool, de meest vervuilende fossiele brandstof, is door veel fondsen wel eerder in de ban gedaan. De fondsen verdedigden hun keuze om vast te blijven houden aan olie- en gasbeleggingen met het argument dat ze zo in gesprek kunnen met die bedrijven, om ze tot ander gedrag te bewegen. Als kritische beleggers zouden de fondsen meer kunnen bereiken voor het klimaat dan door simpelweg te verkopen.
Volgens Uijen is het tijd voor drastischer maatregelen. 'Die aanpak heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd bij de energieproducenten, zoals de oliemaatschappijen. We willen de vrijgekomen capaciteit nu gebruiken om actiever beleid te voeren op energie consumerende bedrijven om hun CO2-uitstoot terug te dringen.'
Horeca
Het pensioenfonds Horeca en Catering, in omvang ongeveer een kwart van PME, maakte donderdag bekend om dezelfde redenen een groot deel van de olie- en gasbeleggingen te hebben verkocht en fossiel nog verder af te bouwen. Het fonds vergelijkt beleggingen in fossiele energie met beleggen in wapenproducenten. 'Dat doen we ook niet.'
Deelnemers van het PME-pensioenfonds hoeven volgens bestuurder Marcel Andringa niet bang te zijn dat zij nu pensioen mislopen. ‘Je kan heel goed een gespreide portefeuille houden, zonder dat je in olie- of gasbedrijven belegt', zegt hij. 'Ik loop waarschijnlijk juist minder risico door te beleggen in de energie van de toekomst, in plaats van die van het verleden.'
Uijen: 'Blijven beleggen in fossiel brengt ook risico's met zich mee. Kijk naar de rechtszaken tegen Shell die door milieuorganisaties worden aangespannen. Of het risico dat de olie uit de velden van bijvoorbeeld Shell straks niet meer verkocht kan worden'. En mocht de olieprijs onverhoopt toch weer hard gaan stijgen? 'Dan wordt de nieuwe schone energie waar wij in gaan investeren vanzelf ook aantrekkelijker.'