Er lopen nu meer dan 100 verschillende programma's om een vaccin tegen het coronavirus te ontwikkelen. De meeste daarvan zullen het niet redden, maar de ondernemingen die een succesvol vaccin weten te ontwikkelen zullen hun koersen fors zien stijgen.
Zo steeg de S&P 500-index in april met 2,7% nadat Gilead Sciences positieve resultaten meldde in een klinische studie van zijn antivirale middel remdesivir tegen Covid-19.
Hoewel het nog te vroeg is om de winnaars en verliezers te kiezen in de grote coronavaccinrace, vooral omdat er tot nu toe voornamelijk op dieren is getest, zette Barron’s de belangrijkste en meest veelbelovende kandidaten op een rij.
|
Ontwikkelaar
|
Vaccintype
|
Status
|
Doel
|
Productiedoel
|
|
Moderna
|
mRNA
|
Fase 1 bezig; fase 2 begint binnenkort
|
Goedkeuring als noodmedicatie in de herfst
|
Een miljard doses per jaar
|
|
Oxford University
en AstraZeneca
|
Non-replicating viral vector
|
Fase 1 bezig
|
September
|
400 miljoen doses
|
|
Pfizer en BioNTech
|
mRNA
|
Fase 1 bezig
|
Goedkeuring als noodmedicatie in oktober
|
Honderden miljoenen doses in 2021
|
|
Sanofi en GlaxoSmithKline
|
Adjuvanted recombinant subunit
|
Fase 1 begint 2e helft 2020
|
Goedkeuring midden 2021
|
Tot 600 miljoen doses tegen midden 2021
|
|
Johnson & Johnson
|
Non-replicating viral vector
|
Fase 1 vanaf september
|
Goedkeuring als noodmedicatie begin 2021
|
Honderden miljoenen doses tegen 2Q21, een miljard eind 2021
|
|
Inovio Pharmaceuticals
|
DNA plasmid
|
Fase 1 bezig
|
Geen tijdlijn
|
Een miljoen doses in 2020
|
|
Novavax
|
Adjuvanted recombinant nanoparticle
|
Fase 1 begint binnenkort
|
Goedkeuring als noodmedicatie eind 2020
|
100 miljoen doses in 2020, een miljard in 2021
|
De hazen
Vaccins werken door iemand een minieme hoeveelheid van een specifieke ziekteverwekker toe te dienen, zodat het immuunsysteem zelf antistoffen gaat aanmaken.
De snelste vaccinprogramma's proberen stukjes SARS-CoV-2, het virus dat Covid-19 veroorzaakt, in het lichaam aan te laten maken, in plaats van in het lab. Moderna, Pfizer en anderen doen dat met een molecuul dat boodschapper-RNA (mRNA) wordt genoemd.
Het Amerikaanse Johnson & Johnson en een project van Oxford University in Engeland in samenwerking met AstraZeneca doen het met een genetisch gemanipuleerd verkoudheids(adeno-)virus (de vector), dat de stekels van het coronavirus heeft gekregen zodat het immuunsysteem die leert herkennen. Omdat ervoor gezorgd is dat het gemanipuleerde virus zich niet kan vermenigvuldigen, worden mensen er niet ziek van: een non-replicating viral vector.
Vandaag werd bekend dat AstraZeneca via de Biomedical Advanced Research and Development Authority meer dan een miljard dollar aan Amerikaanse overheidsfinanciering heeft ontvangen voor de doorontwikkeling van dit vaccin.
Moderna
De bedrijven die werken met boodschapper-RNA lijken het snelste goede resultaten te boeken. De koers van biotechbedrijf Moderna is dit jaar met maar liefst 220% gestegen wegens positieve resultaten met zijn experimentele vaccin.
Moderna verwacht in de zomer met een Fase 3-onderzoek te kunnen beginnen, en hoopt volgend jaar een vaccin aan de Amerikaanse autoriteiten voor te leggen voor goedkeuring. Het streeft naar een productie van een miljard doses per jaar.
Mochten de klinische proeven, gepland voor deze zomer, zeer voorspoedig verlopen, dan zou Moderna deze herfst al een noodgebruikvergunning aan kunnen vragen.
Pfizer
Farmaciereus Pfizer zei onlangs dat zijn Covid-19-vaccin tegen oktober klaar zou kunnen zijn voor een noodvergunning of een versnelde goedkeuringsprocedure.
Het bedrijf ontwikkelt zijn mRNA-vaccin samen met BioNTech uit Duitsland. Terwijl Moderna een enkel kandidaat-vaccin test, onderwerpt Pfizer momenteel vier afzonderlijke versies van zijn vaccin aan klinische proeven.
Volgens Mikael Dolsten, hoofd wetenschap van Pfizer, zal rond oktober aan zo’n 8000 mensen het vaccin zijn toegediend, en zal het bedrijf miljoenen doses klaar hebben voor bijvoorbeeld zorgmedewerkers en mensen in risicogroepen. Het bedrijf zegt dat het honderden miljoenen doses zal maken in 2021.
Johnson & Johnson
Het Amerikaanse Johnson & Johnson is van plan om in september te beginnen met Fase 1-proeven met zijn Covid-19 vaccin. Het bedrijf streeft ernaar begin volgend jaar een noodvergunning te krijgen en denkt dan tientallen miljoenen doses beschikbaar te hebben.
De schildpadden
Stel dat geen van de ‘hazen’ het redt, dan is er nog een grote groep ‘schildpadden’ over die de vaccinrace vanuit de achterhoede zouden kunnen winnen.
Neem het Franse Sanofi en het Britse GlaxoSmithKline, die een alliantie zijn aangegaan om een vaccin te vinden. De bedrijven verkopen gezamenlijk zo’n twee miljard vaccins per jaar, en dat levert goudgeld op. Sanofi verkocht vorig jaar voor 2.1 miljard dollar aan griepvaccins terwijl GlaxoSmithKline een omzet behaalde van 2.4 miljard dollar met een vaccin tegen gordelroos.
Sanofi en GlaxoSmithKline hopen Fase 1 van de klinische proeven te starten in de tweede helft van dit jaar, met als doel volledige goedkeuring tegen het midden van volgend jaar.
Novavax
Verder is biotechbedrijf Novavax van plan om deze maand te beginnen met een Fase 1-onderzoek naar zijn Covid-19-vaccin. Het heeft daarvoor inmiddels een flinke subsidie gekregen van de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations.
Novavax streeft naar toestemming voor noodgebruik tegen het einde van het jaar, en zegt tegen die tijd 100 miljoen doses klaar te kunnen hebben.
Een paar winnaars
Naar verwachting zullen er uiteindelijk meerdere vaccins op de markt komen. Dat is volgens experts een goede zaak, omdat het onmogelijk is voor een bedrijf om de hele wereld van vaccins te voorzien.
“We hebben meerdere vaccins nodig om vooruit te komen, omdat we op dit moment niet weten welke de veiligste, de meest effectieve, de meest duurzame en de best inzetbare zullen zijn,” zei Dr. Dan Barouch, een wetenschapper die betrokken is bij het vaccinproject van Johnson & Johnson.
In een bepaald bedrijf beleggen in de hoop dat het een succesvol vaccin zal uitvinden, is uiteraard niet zonder risico. Zo zijn de koersen van Moderna, Novavax en Inovio Pharmaceuticals enorm gestegen door hun Covid-19-vaccinprogramma's, ondanks het feit dat ze nog nooit een product op de markt hebben gebracht.
Mochten de klinische proeven een flop blijken te zijn, dan kan dat leiden tot grote koersdalingen.
Lees ook: Deze 8 bedrijven speuren naar een coronavaccin of -medicijn