Sinds augustus bleef de dagelijkse volatiliteit, de verhouding tussen de hoogste en de laagste koers van de beursdag, op twee beursdagen na binnen 1%. Vrijdag 9 september steeg de volatiliteit opnieuw vlot boven de 1%. Is de zomersiësta voorbij? Is het de olieprijs of was het ECB-voorzitter Draghi die er met zijn woorden opnieuw in slaagde om Europese beleggers naar andere oorden te sturen? Wederom staat u als belegger voor de keuze: kopen, verkopen of houden.
Op een lijn-, staaf- en kaarsgrafiek ziet u de dagelijkse koersbeweging. Bekijkt u dezelfde grafiek na een lange opwaartse of neerwaartse trend, dan merkt u amper nog die hevige schommelingen uit het verleden. Daarom hebt u bij hoge volatiliteit voordeel met niet-tijdgebonden grafieken. De meest bekende niet-tijd geboden grafiek is de point and figure (XO-grafiek). Met dit type worden X’n en O’s op elkaar gestapeld. Mijn voorkeur gaat naar de Japanse Renko-grafiek.
Renko-grafiek
De Renko is een niet-tijdgebonden grafiektype. Renko komt van het Japanse woord 'Renga' en dat betekent baksteen. Het grote zichtbare verschil met de XO-grafiek is dat de bakstenen niet in dezelfde verticale kolom worden geplaatst maar telkens in een volgende kolom. Hieronder ziet u links een kaarsgrafiek en rechts de Renko-grafiek.
Het grote voordeel van de Renko-grafiek
De kaarsgrafiek is tijdgebonden. Elke dag verschijnt er een nieuwe kaars op de grafiek.
Voor een periode van 9 maanden zijn dit 189 beursdagen en evenveel kaarsen. Bij de Renko ziet u slechts 31 bakstenen. Vooral de periode tussen maart en juli is opmerkelijk: 90 kaarsen versus 9 bakstenen.
Tijdens een zijwaartse beweging verschijnen er nauwelijks bakstenen. Bij een trendbeweging zoals bij Barco (zie grafieken hieronder) ziet u soms dat op één dag twee of meer bakstenen verschijnen. Dit duidt op kracht én momentum en dat is het grote zichtbare voordeel van Renko!
Bij het bepalen van de hoogte van één baksteen heeft u de keuze uit twee mogelijkheden: of u kiest een vaste eenheid (0,5 … 1 … 10 …) of u kiest een variabele eenheid gebaseerd op volatiliteit (ATR).
Met de eerste methode zal u de vaste eenheid moeten aanpassen naargelang de grootte van de koers. Op bijvoorbeeld het aandeel Lotus Bakeries (2.297 euro) moet u een andere eenheid gebruiken dan op Afga Gevaert (2,6 euro).
De tweede methode is gebaseerd op de koers vermenigvuldigd met de volatiliteitsindicator ATR = Average True Range. Hoe groter de volatiliteit hoe groter de baksteen. Hieronder ziet u links een vaste eenheid van twee punten en rechts een variabele met ATR.
Opbouw Renko
Er wordt een nieuwe baksteen in dezelfde kleur geplaatst als de prijsstijging of daling van het effect groter is dan de vorige baksteen +/- de ingestelde eenheid. Bij kering wordt een nieuwe baksteen in een andere kleur getekend als de prijsstijging of daling groter is dan de vorige baksteen +/- twee eenheden.
Samenvattend ziet u:
- Duidelijke horizontale zones steun en weerstand
- Duidelijke aan- en verkoopniveaus bij steun en doorbraak
- De dagelijkse schommelingen zijn vervangen door een duidelijke trend
- De analyse is veel eenvoudiger dan bij tijd gebonden grafieken
- En vermijdt u foutieve beslissingen vanwege hoge beursvolatiliteit
Paul Gins is een veel gevraagd spreker en docent aan de EHSAL Management School in Brussel. Naast columns voor Beursduivel.be en Belegger.nl schrijft Gins voor de Vlaamse Federatie van Beleggers en is hij zaakvoerder voor CompuGraphics nv. Daarnaast is hij de uitgever van TransStock en Beursgrafiek.