Het verbod van de Europese Unie op Russische olieproducten gaat op zondag 5 februari in. Aangenomen wordt dat het nieuwe embargo van de EU op Russische aardolieproducten tot aanzienlijke marktverstoringen kan leiden, schrijft CNBC.
Het embargo volgt precies twee maanden nadat het Westen verreweg de belangrijkste stap heeft gezet om de olie-inkomsten van Rusland te beperken met de invoering van een prijsplafond voor ruwe olie. Europa voert de druk op de olie-inkomsten van Rusland verder op. Doel is om de oorlogskas van Vladimir Poetin te raken.
Embargo ontwrichtender dan eerdere maatregelen
Het nieuwe embargo van de EU op Russische aardolieproducten is zowel complexer als meer ontwrichtend dan de voorgaande maatregelen. Daarvoor waarschuwen analisten van Eurasia Group. De EU en haar G-7 bondgenoten overwegen ook een prijsplafond van 100 dollar per vat voor hoogwaardige Russische olieproducten zoals diesel en een plafond van 45 dollar voor producten zoals stookolie en industriële smeerolie.
Dat kan leiden tot verstoringen in het aanbod. Als dergelijke beperkingen worden ingevoerd, komt dat op het laatste moment, wat mogelijk meer verwarring op de markt kan veroorzaken, denken analisten van Eurasia Group.
Oliestromen worden omgeleid
Ook Matthew Sherwood, analist bij de Economist Intelligence Unit, verwacht enige verstoring in de nasleep van het verbod, omdat de EU-markten blijven zoeken naar alternatieve leveranciers. Hij denkt ook dat dit opwaartse druk zal uitoefenen op de prijzen voor olieproducten in het algemeen. Sherwood verwacht enige omleiding van de oliestromen, waarbij Moskou meer vaten naar China, India, het Midden-Oosten en Afrika stuurt en Europa de import uit India, China, het Midden-Oosten en de VS opvoert. Dit gaat gepaard met hogere transportkosten.
Analisten waren sceptisch over het effect van het prijsplafond op Russische olie, omdat Moskou een groot deel van zijn Europese scheepsladingen heeft kunnen omleiden naar landen als China, India en Turkije. Daarop drong de EU er bij India en China op aan een prijsplafond voor Russische olie te steunen. Maar de invoer van Oeralolie piekte in India, met China als goede tweede opkoper in de markt. Het loont om goedkope olie te raffineren en voor de dure marktprijs te verkopen.
Alternatieve bestemmingen
De impact van de sancties is niet zo verwoestend als sommigen hadden voorspeld, zei Stephen Brennock (PVM Oil Associates). Reuters meldde dat de olieladingen uit de Russische Baltische havens in januari 50% hoger liggen ten opzichte van december. Zo gaat het mogelijk niet met geraffineerde olieproducten. China en India zijn wel een alternatieve bestemming voor ruwe olie, dankzij hun grote raffinagecapaciteit. Maar zij zullen liever de goedkope ingevoerde ruwe olie blijven verwerken in plaats van invoer van geraffineerde olie.
Het EU-verbod op de uitvoer van Russische olieproducten zal vooral impact hebben op de prijs en op transportkosten. Het vervoer over zee van Russische olieproducten is complex omdat tankers grondig gereinigd moeten worden wanneer van de ene brandstof op de andere wordt overgeschakeld, bijvoorbeeld van benzine op smeermiddelen. Het vereist ook meer schepen, aangezien brandstoftankers kleiner zijn dan tankers voor ruwe olie. Het leidt tot logistieke problemen en hogere transportkosten als Rusland zijn productstromen naar Azië wil verleggen, zoals het met ruwe olie heeft gedaan, denken de analisten van de Eurasia Group.
Dieseltekort lijkt waarschijnlijk
Rusland kwam met een tegenmaatregel door de verkoop van olie te verbieden aan landen die het prijsplafond invoerden. En het Kremlin liet weten dat een Westers prijsplafond voor Russische olie geen invloed zou hebben op de financiering van de speciale militaire operatie in Oekraïne.
Zodra het embargo op de Russische brandstofexport over zee van kracht wordt, zullen de prijzen voor benzine en vooral diesel waarschijnlijk onder druk blijven staan vanwege een krapper aanbod. Dat geldt helemaal als het embargo wordt gevolgd door een prijsplafond voor diesel van 100 dollar per vat, zei Ole Hansen (Saxo Bank). Volgens hem ligt zo’n prijsplafond ongeveer 30 dollar onder het huidige marktniveau.
Het kan echter moeilijker zijn voor Rusland om zijn diesel te slijten aan andere kopers, omdat belangrijke klanten in Azië meer geïnteresseerd zijn in de sterk afgeprijsde Russische ruwe olie, die dan in eigen raffinaderijen kan worden omgezet in brandstofproducten die tegen de geldende wereldmarktprijs kunnen worden verkocht. Daar valt een flinke marge te halen. Levering van diesel aan Europa vanuit de VS en het Midden-Oosten kan een deel van de wegvallende import uit Rusland compenseren, maar een tekort lijkt waarschijnlijk, denkt Hansen.
Zie ook: Wat gebeurt er als de vraag naar olie daalt?