Wie naast de AOW, op welke datum de AOW-gerechtigde leeftijd dan ook in mag gaan, geen pensioen opbouwt omdat zij of hij zelfstandig werkt, zal zelf iets moeten regelen.
Hiervoor zijn in hoofdlijnen twee oplossingsrichtingen. De eerste is die van pensioensparen of een pensioenverzekering. Bij deze richting wordt een contract met een bank of verzekeraar afgesloten. Bij een pensioenverzekering ga je een dichtgetimmerd contract aan dat bij overlijden, arbeidsongeschiktheid en bij het bereiken van de pensioenleeftijd uitkeert. Bij pensioensparen krijg je in essentie alleen maar je eigen geld plus rendement terug. Minus de kosten welteverstaan. De betaalde premie voor overlijden of arbeidsongeschiktheid vervalt elk jaar aan de financiële instelling wanneer dit voorval zich net heeft voorgedaan.
Het kernvoordeel van deze oplossing is dat het bedrag dat in het contract wordt gestort bij de instelling deels aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Dat voordeel kan dus oplopen naarmate iemand meer verdient. Daarenboven betaal je gedurende de looptijd over het tegoed en het rendement geen vermogensrendementsheffing. Dat laatste kan natuurlijk fiscaal aantrekkelijk zijn.
Het gevolg van bovenstaande constructie is dat wat eenmaal is gestort in het contract, niet langer vrij en beschikbaar is voor de eigenaar. Het zit met andere woorden muurvast. Je kunt er niet bij. Als je op dertigjarige leeftijd begint, komt het er dus op neer dat je bijna 40 jaar (!) afscheid moet nemen van je centjes.
Betalen, betalen
Er zijn allerlei regels van toepassing op het vastgelegde bedrag, vanwege de genoten belastingvoordelen. 'Ze' zijn namelijk doodsbang dat er belastinginkomsten worden misgelopen. Het gevolg is, dat er wordt geprobeerd alles volledig dicht te regelen. En als toetje mag je als verzekerde belasting betalen wanneer het opgebouwde vermogen wordt uitgekeerd als pensioen. Die belasting wordt geheven over zowel je inleg als over het behaalde rendement.
Tot voor kort konden lijfrenterekeningen alleen afgesloten worden bij een bank (banksparen), of een verzekeraar. Alleen in dat geval was de gestorte premie of inleg onder voorwaarden aftrekbaar. Sinds een paar weken mag zo'n lijfrenterekening ook bij een beleggingsonderneming in de zin van de Wet financieel toezicht (Wft) worden ondergebracht. Door deze wijziging in de wetgeving zou de keuze groter moeten worden en is het voor ondernemers, die voorheen pensioen in eigen beheer opbouwden, makkelijker om alsnog iets aan pensioenopbouw te doen.
Vrij geld
Een andere mogelijkheid die je als ZZP-er natuurlijk altijd hebt, is het zelf vrij opbouwen van vermogen. In deze variant reken je af met de fiscus in het jaar dat je het geld verdient en daarna is het helemaal en altijd vrij geld. Het is en blijft helemaal van jezelf!
Wanneer het apart wordt gezet op een rekening kan het daar renderen. Op ieder gewenst moment kan er naar eigen inzicht een willekeurig bedrag aan worden toegevoegd. Het is vrij en de keuze is helemaal aan jezelf. De nogal eens veranderende regels in de pensioenwetgeving zijn op jouw opgebouwde vermogen niet van toepassing. Bovendien kan ook een deel of alles worden opgenomen. In tegenstelling tot de eerste variant is dat vrij, gratis en zonder strafbelastingen.
Vrijheid, blijheid
Het nadeel van deze variant is dat je direct belasting moet betalen. Én je betaalt jaarlijks vermogensrendementsheffing. Dit is van oudsher het verkoopargument van tussenpersonen. Het grote voordeel is dus dat je baas blijft over je eigen geld. Het is en blijft je eigen vrije geld, je eigen vrije pensioenpotje. Het element 'vrijheid' is wezenlijk anders dan de eigen pensioenspaarpot die de Sociaal Economische Raad nu als uitgangspunt heeft geformuleerd. Voor ZZP-ers lijkt mij vrijheid, blijheid het beste devies.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.