Cryptomunten als bitcoin weerspiegelen enkele kenmerken van de beroemdste mislukte valuta-experimenten in de geschiedenis. Dat schrijft Nobelprijswinnaar en econoom Robert Shiller in een blog.
Het enthousiasme van beleggers over cryptomunten is groot, ondanks waarschuwingen van bijvoorbeeld Warren Buffett dat de munten waardeloos zijn. Maar wie denkt dat de manie en pogingen om nieuwe geldeenheden te lanceren nieuw zijn, heeft het mis. Volgens Shiller gebeurt dit al meer dan tweehonderd jaar.
De econoom, die vooral bekend is vanwege zijn waarschuwingen over de bubbel op de huizenmarkt en de internetzeepbel, wijst naar het begin van de 19e eeuw. Toen probeerden handelaren de gouden standaard te vervangen door 'tijdgeld'. De 'Cincinnati Time Store' verkocht bijvoorbeeld goederen in eenheden van werk, maar dat was geen succes. Slechts drie jaar na de lancering sloot het bedrijf zijn deuren.
Honderd jaar later, tijdens de Grote Depressie, stelde econoom John Pease Norton een dollar voor via elektriciteit, die ook niet aansloeg.
Koppeling aan uniek technologisch verhaal
"Elk van deze monetaire innovaties is gekoppeld aan een uniek technologisch verhaal. Maar eigenlijk hangt alles samen met een diep verlangen naar een soort revolutie in de samenleving", aldus Shiller.
Dit geldt volgens de econoom ook voor bitcoin en andere cryptomunten. "Ze werden geïntroduceerd door een gemeenschap van ondernemers die zichzelf boven nationale regeringen houden, die worden gezien als de aanjagers van ongelijkheid en oorlog."
Mysterie
De manie rond bitcoin vandaag de dag is ook gedeeltelijk te wijten aan het mysterie, zegt de professor van de Yale-universiteit. "Vrijwel niemand, buiten de informatica-afdelingen, kan uitleggen hoe cryptomunten precies werken. Dat mysterie creëert een aura van exclusiviteit, geeft het nieuwe geld glamour en vult toegewijden met revolutionaire ijver."
Niets hiervan is volgens Shiller nieuw, en net als bij eerdere monetaire innovaties is een schijnbaar overtuigend verhaal misschien niet genoeg.
De fascinatie van het publiek is ongetwijfeld ook verbonden aan de snel stijgende prijs van bitcoin. De eerste cryptomunt ter wereld steeg vorig jaar tot bijna 20.000 dollar, maar verloor in het eerste kwartaal grofweg de helft van zijn waarde.
Tulpenmanie
Het is overigens niet voor het eerst dat Shiller vergelijkingen maakt met het verleden. Enkele maanden geleden zei hij dat de bitcoin hem deed denken aan de tulpenmanie, eeuwen geleden in Nederland
Lees ook: Wat cryptomunten tot een unieke belegging maakt: 4 redenen