easy56 schreef op 3 april 2019 08:34:
Carel Grol
MONETAIR
Wereld heeft zo'n $243.000 mrd schuld
De wereldwijde schuld is het afgelopen jaar nauwelijks gestegen. Een opsteker? De schuld is uitgekomen op $243.000 mrd. Naar historische maatstaven 'is dat heel erg hoog'.
Dat meldt het Intitute of International Finance (IIF), een wereldwijde lobbyclub van banken. De 'debt to GDP', oftewel de schuld ten opzichte van de economie, stond aan het eind van afgelopen jaar op bijna 317%.
$140 duizend miljard
Daarmee is de schuld vrijwel even hoog als vorig jaar: de totale schuld is 'slechts' met $3.300 mrd gestegen en de wereldeconomie groeit.
Nieuwe dollarbiljetten. De wereld is de laatste tien jaar overspoeld met geld.
Nieuwe dollarbiljetten. De wereld is de laatste tien jaar overspoeld met geld.Foto: Reuters
In 2006, aan de vooravond van de economische crisis die met het faillissement van zakenbank Lehman Brothers zijn iconische moment had en in de eurozone werd gekenmerkt door de implosie van de Griekse staatsfinanciën, lag de wereldwijde schuld, in absolute bedragen, op zo'n $140.000 mrd.
Ongelijk verdeeld
De zogeheten volwassen economieën - VS en Europa - hebben, in absolute bedragen, bijna 2,6 keer meer schulden dan de opkomende landen
De zogeheten volwassen economieën - de VS en Europa - hebben, in absolute bedragen, bijna 2,6 keer meer schuld dan de opkomende landen, zo blijkt uit de schuldenmonitor die het IIF elk kwartaal publiceert.
China
Wel is de schuld in China de voorbije twintig jaar enorm opgelopen. Die is bijna drie keer zo hoog als de verdiencapaciteit van dat land: de debt to GDP is 290%. Twintig jaar geleden was dat minder dan 150%. Veel economen vrezen dat de Chinese economie uiteindelijk zal kapseizen onder de schulden.
‘De schulden van Chinese huishoudens zijn veel harder opgelopen dan het verdiencapaciteit van diezelfde huishoudens’
Ook het IIF waarschuwt: 'De schulden van Chinese huishoudens zijn veel harder opgelopen dan de verdiencapaciteit van diezelfde huishoudens'. Anders gezegd: de schulden van een gemiddeld Chinees gezin stijgen harder dan de salarissen van datzelfde gezin omhoog gaan.
VS
In de VS is juist de overheid meer gaan lenen. De Amerikaanse schuld is de grootste van de wereld. Afgelopen jaar kwam die uit op $68.000 miljard. Dat is evenveel als de schuld van alle opkomende markten bij elkaar.
‘Dat schuld van de Amerikaanse staat zal naar verwachting snel verder oplopen, gezien de voorspellingen van hogere begrotingstekorten en een vertraging van de economie’• IIF
Opvallend is dat Amerikaanse huishoudens en de financiële sector nog steeds minder schuld hebben dan voor de financiële crisis. Maar gewone bedrijven lenen nu bijna net zoveel als ze deden voor de val van Lehman. En de overheid heeft nu zo'n 30 procentpunt méér schuld dan voor de crisis. 'Dat zal naar verwachting snel verder oplopen, gezien de voorspellingen van hogere begrotingstekorten en een vertraging van de economie', zo stelt het IIF.
Waarschuwen
Economen en ook instanties zoals het IMF waarschuwen al bijna tien jaar voor de hoge schulden. Toen de wereldeconomie dreigde stil te vallen vanwege 'Lehman', wat op zich weer een gevolg was van wanbetalingen op schimmige hypotheekschulden, grepen centrale bankiers in door enorm veel geld in het financiële systeem te pompen.
Tegenstelling?
Er was een economisch probleem dat draaide om schulden, en dat is bestreden door nog meer schulden aan te gaan
In andere woorden: er was een economisch probleem dat draaide om schulden, en dat is bestreden door nog meer schulden aan te gaan. De vraag of dat anders had gekund is vaak gesteld, maar een duidelijk en vooral eenduidig antwoord is er niet op gekomen.
Discussie
Weliswaar is er nu beduidend meer schuld dan in 2007, maar de Europese Centrale Bank en de Federal Reserve hebben er daarmee wel voor gezorgd dat de wereldeconomie aan de gang bleef - dat is het meest gehoorde narratief onder economen. Al blijft deze crisisaanpak een splijtzwam en voer voor eindeloze discussie.
Protesten van Griekse gepensioneerden in Athene. Griekenland heeft jarenlang keihard bezuinigd nadat de staatsfinanciën helemaal uit het lood geslagen waren. Gevolg: pensioenen zijn gekort.
Protesten van Griekse gepensioneerden in Athene. Griekenland heeft jarenlang keihard bezuinigd nadat de staatsfinanciën helemaal uit het lood geslagen waren. Gevolg: pensioenen zijn gekort.Foto: Reuters
Hoe dan ook: de centrale banken hebben met dit beleid - obligaties uitgeven (is schulden maken) en zo de rente drukken - zichzelf ook enigszins in de hoek geschilderd. Want omdat er zoveel schuld is, wordt het lastig om de rente te verhogen. Dat gaat direct pijn doen: huizenmarkten worden ontwricht, mensen kunnen hun leningen niet meer terugbetalen, bedrijven gaan failliet als hun rentebetalingen stijgen. Markten, zo wordt vaak gezegd, zijn verslaafd geraakt aan het goedkope geld, dat tot in alle kieren van de financiële wereld is gesijpeld.
Draghi
Super Mario
Saillant: Mario Draghi is de enige president van de ECB die nog nooit de rente heeft verhoogd.
Ondertussen hebben centrale banken, en zeker de ECB, weinig instrumenten meer om een volgende recessie aan te pakken - laat staan een crisis. De prijs van geld is al laag. Saillant: Mario Draghi is de enige president van de ECB die nog nooit de rente heeft verhoogd. Maar de rente verder verlagen, als het straks slecht gaat met de economie, dat is bijkans onmogelijk.
ECB-president Mario Draghi, in januari 2019
ECB-president Mario Draghi, in januari 2019Foto: Reuters
Klein neveneffect van deze lage rente, is dat deze relatief weinig effect heeft op de reële economie, en het vooral financiële zaken zijn die in waarde stijgen. Van kunst tot Amsterdamse huizen, van luxe wijn tot vooral ook de aandelenmarkt. Zeepbellen dus, zo zeggen de criticasters.
Rentelasten
De situatie in de opkomende landen is weer heel anders, maar ook daar kan schuld gaan knellen. 'Ondanks de lage rente heeft de dramatische stijging van de staatsschuld in het afgelopen decennium, geleid tot een grote sprong van de rentelasten van sommige overheden', zo concludeert het IIF. Gevolg: belastinggeld dat geïnvesteerd had moeten worden in belangrijke zaken zoals infrastructuur, zal worden aangewend voor afbetaling van de de rentes.
Pijnlijke rentelasten
Belastinggeld dat geïnvesteerd had moeten worden in belangrijke zaken als infrastructuur, zal worden aangewend voor afbetaling van de de rentes
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat aan de lopende band rapporten, tussenstanden en andere economische bespiegelingen publiceert, kwam drie jaar geleden met een rapport dat inzicht biedt in de overheidsfinanciën in de wereld. De zogeheten Fiscal Monitor kreeg een toen een titel die een open deur volledig in trapte: 'Debt, use it wisely'
Lees ook:
Wiens schuld is het?
En toch, met een schuld van $243.000 miljard, of ruim drie keer de mondiale verdiencapaciteit, blijft het wel de vraag of, en in hoeverre, die schuld 'wijselijk' is gebruikt.
fd.nl/economie-politiek/1295554/werel...