alida1 schreef op 3 maart 2017 10:58:
Weer bij de les
We mogen in Nederland graag spreken over, of moet ik zeggen geloven in, het stakeholdermodel. De kapitaalverschaffer is slechts één van de partijen waar de bedrijfsleiding rekening mee moet houden. Het is nota bene vastgelegd in wet- en regelgeving, onlangs nog in de laatste code voor goed ondernemingsbestuur. Als om dat feit te onderstrepen, wordt steeds vaker in het jaarverslag de klassieke aanhef ‘Dear Shareholder’ achterwege gelaten bij het praatje van de topman.
De afgelopen dagen hebben weer eens aangetoond dat, als het erop aankomt, degene die betaalt toch uiteindelijk bepaalt. PostNL en zelfs het miljardenconcern Unilever zijn recente voorbeelden waar de bedrijfsleiding weer bij de les is gehaald en zich inspant om de eigenaren te behagen na jaren van relatieve vrijheid.
Na de ongewenste avances van Bpost zoekt PostNL naar manieren om zijn onafhankelijkheid te continueren via de hendel van het dividend. En ook Unilever start een charme-offensief richting kapitaal na de mislukte overval van Kraft Heinz. Het gaat aandeelhouders versneld meer laten profiteren van zijn inspanningen.
PostNL en Unilever zijn zeker niet uniek. Eerder werden de bovenbazen van DSM en Philips met stevige hand bij de les gehouden. De eerste had acht jaar mogen knutselen aan een bouwwerk, maar toen de rapportcijfers tegenvielen was het snel uit met de pret. Er moest eerst maar eens worden gepresteerd met de bestaande Legoblokjes in plaats van altijd maar wat nieuws uit de doos halen. En ook Philips moest er na jaren aan geloven. Het huis werd er opgedeeld en kreeg twee voordeuren, een voor Licht en een voor Medische Apparatuur.
Het wekt de indruk van een schoolklas waar de kinderen volgens een moderne, Nederlandse lesmethode mogen knutselen en boetseren en zelf lijken te bepalen wat ze doen.
Maar als het erop aan komt, gelden nog altijd de oude wetten en regels van het grootkapitaal. Dan gaat de schoolbel en is het speelkwartier voorbij. Het was leuk met al die zandkastelen en bespiegelingen, maar nu moet er weer ouderwets worden gewerkt volgens de klassieke aanpak.
Zelfs de grootste van de klas — Paul genaamd — moet eraan geloven.
Pakweg vijftien jaar geleden legde mij een investeerder zijn visie op private equity, activisten en hedgefondsen uit. ‘Kijk’, zei hij. ‘Dat zijn de boswachters van de markten. Ze lopen rond op zoek naar alles wat zwak of gewond is en achterblijft. Dat wordt opgeknapt of ondergebracht. Soms loopt het ook niet goed af, maar dat is goed voor het eco-systeem.’
Ik geloof dat er ondanks alle mooie woorden over nieuwe verhoudingen sinds de grote crisis van 2008 weinig tot niets is veranderd.
Pieter Couwenbergh is redacteur bij FD.